به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



چهارشنبه، مهر ۱۷، ۱۳۹۸

جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۹ برای کشفیات کیهان‌شناسی

از راست: مایکل مه‌یر، دیدیه کوئلوز و جیمز پیبلز
سه دانشمند به پاس کشفیات مهم درباره کیهان مشترکا برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۹ شده اند.

جیمز پیبلز، فیزیکدان کانادایی و مایکل مه‌یر و دیدیه کوئلوز منجمان سوئیسی در مراسمی در شهر استکهلم برندگان جایزه امسال معرفی شدند.

پیبلز به دلیل مطالعاتش در زمینه تکامل کیهان، و مه‌یر و کوئلوز برای کشف سیاره ای در مدار ستاره ای شبیه به خورشید برنده جایزه شدند.

جایزه ۹ میلیون کرونی (۷۳۸ هزار پوندی) میان برندگان تقسیم خواهد شد.

پروفسور کوئلوز در واکنش به این خبر به بی بی سی گفت: "باورکردنی نیست. از زمان کشف ۲۵ سال قبل، دیگران مرتب به من می گفتند: 'این کشفی مستحق جایزه نوبل است' و من جواب می دادم: بله، بله، شاید ولی هرچه شد شد."

با این حال او طی سالیان کم و بیش آن کشف را "به فراموشی" سپرده بود: "من حتی به آن فکر نمی کنم. برای همین خبر برایم غافلگیرکننده بود. تاثیر آن کشف را می دانم اما آنقدر تحقیقات فیزیکی درجه یکی در جهان انجام می شود که من فکر می کردم نوبل سهم ما نخواهد بود."

اولف دانیلسون از اعضای کمیته نوبل گفت: "هر دو این کشف ها گویای چیزی اساسی، در ابعاد وجودی، پیرامون جایگاه ما در جهان است."

"اولی گذشته را تا یک سرمنشاء ناشناخته دنبال می کند، برای همین جالب است. دیگری سعی می کند به این سوال پاسخ دهد که آیا ما تنها هستیم - آیا در جای دیگری در کیهان آثار حیات وجود دارد؟"

جیمز پیبلز که متولد کاناداست به پاس خدماتش به درک روند تکامل کیهان و موقعیت زمین در جهان برنده جایزه شد.

او در کنار سایرین وجود "تابش زمینه کیهانی" (سی ام بی) که پس‌تابش به جا مانده از مه‌بانگ (بیگ بنگ) است را پیش بینی کرده بود.

دانشمندان با مطالعه این موج توانسته اند قدمت، شکل و محتوای کیهان را مشخص کنند.

متس لارسون رئیس کمیته جایزه نوبل فیزیک گفت: "تابش زمینه کیهانی در سال ۱۹۶۵ کشف و معلوم شد معدن طلایی برای درک ما از چگونگی تحول کیهان از دوران نوزادی تا امروز است."

"اگر به خاطر کشفیات نظری جیمز پیبلز نبود، اندازه گیری های فوق العاده دقیق این تابش طی ۲۰ سال اخیر نمی توانست چیزی به ما بگوید."

او که هم اکنون ۸۴ سال دارد و در دانشگاه پرینستون در نیوجرسی آمریکا کار می کند همچنین خدمات عمده ای به نظریه ماده تاریک و انرژی تاریک دارد. اینها عناصر مرموزی هستند که ۹۵ درصد کیهان از آنها تشکیل شده.

مایکل مه یر ۷۷ ساله و دیدیه کوئلوز ۵۳ ساله برای کشف سیاره ای که "پگاسی بی ۵۱" نامگذاری شده برنده این جایزه شدند. این یک غول گازی دور ستاره ای در فاصله ۵۰ سال نوری از ماست.

آن اولین برون سیاره ای بود که دور یک ستاره دیگر شبیه خورشید ما کشف می شد.

آنها از تکنیک بدیع سرعت شعاعی استفاده کردند که کرات دوردست را با اندازه گیری تکان های کوچک ستاره مادر - در اثر گرانش سیاره - به طور غیرمستقیم پیدا می کند.

آنها در زمان کشف در دانشگاه ژنو سوئیس کار می کردند.

بی بی سی