«نمی‌خواهم با عکس پژمان به خانه هیچ مادری بروم»
مادر جواد بابایی، وحید دامور، رضا معظمی، محمد طاهری، مهرزاد رضایی، نوید بهبودی و پژمان قلی‌پور که در آبان ۹۸ کشته شدند
شماری از خانواده‌های کشته‌شدگان چهار دهه گذشته در ایران، از جمله اعدام‌های دهه ۱۳۶۰، حوادث آبان ماه ۱۳۹۸ و شلیک به هواپیمای مسافری اوکراین، مخالفت خود را با شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ اعلام کردند.
بازماندگان و اعضای خانواده کشته‌شدگان، شب گذشته در اتاقی با نام "دادخواهی و نمایش انتخابات، کمپین رای بی رای" در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس خواسته‌های خود را مطرح و تاکید کردند که تحریم نه فقط رای ندادن در انتخابات، بلکه "نه گفتن به جمهوری اسلامی" است.
برادر نوید افکاری کشتی‌گیر ۲۷ ساله اعدام شده، جواد سلیمانی همسر الناز نبیئی مسافر کشته شده هواپیمای اوکراین در ۳۰ سالگی، فرزانه انصاری خواهر فرزاد انصاری کارگر ۲۷ ساله جان باخته در آبان ماه، لاله بازرگان خواهر بیژن بازرگان اعدام شده در شهریور ۱۳۶۷ در سن ۲۹ سالگی و محبوبه رمضانی مادر پژمان قلی‌پور جوان ۱۸ ساله کشته شده در آبان ۱۳۹۸ از جمله افرادی بودند که در این اتاق صحبت کردند.
افکاری: سکوت شما یعنی حمایت
سعید افکاری که برادرش نوید اعدام شده و دو برادر دیگرش صدها روز است در انفرادی هستند، گفت رای ندادن از نظر او "نه گفتن به ظلم و جنایت و دزدی و ظلم به زنان است." اما او این استراتژی را آغاز راه دانست و گفت "قرار نیست با رای ندادن غاصبان ایران آن را به صاحبشان اصلی‌اش تحویل بدهند؛ بلکه رای ندادن بخشی از مسیری است که باید طی شود. به قول نوید 'سکوت شما یعنی حمایت از ظلم و گام به گام نزدیک شدن به چوبه اعدام '."
همزمان با این نشست در اتاق دیگری علی لاریجانی، از داوطلبان نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ سخن می‌گفت. بعضی از سخنرانان به نشست‌های انتخاباتی اشاره می‌کردند و معترض بودند که چرا شمار زیادی بدون نقد عملکرد حکومت ایران در مواجه با خانواده قربانیان در این نشست‌ها شرکت می‌کنند.
در آستانه انتخابات گفت‌وگوهایی زیادی در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس با محور انتخابات شکل می‌گیرد که شنوندگان و شرکت‌کنندگان زیادی دارد و گاهی ظرفیت اتاق‌ها که ۸ هزار نفر است، پر می‌شود.
در جلسه سه ساعته دیشب، دادخواهی مهم‌ترین محور سخنان خانواده‌ها بود. هیچ کدام از خانواده‌ها که شکایت کرده‌اند، نتوانسته‌اند قاتل فرزندشان را شناسایی کنند. بسیاری مجبور به دفن شبانه شده‌اند. و شماری مجبور شده‌اند پیکر عزیزانشان را در شهری دیگر دفن کنند.
بعضی از خانواده‌ها از سخنان چند هفته پیش مصطفی تاجزاده، داوطلب دیگر نامزدی انتخابات درباره "گذر" خانواده‌های آبان ۱۳۹۸ از حقوق خود، انتقاد داشتند و آن را به شدت رد می‌کردند. آقای تاجزاده گفته بود که اعتقاد دارد "اگر مردم احساس کنند حکومت صدای آنها را شنیده است، حاضرند از حقوق خود بگذرند، هرچند هرگز فراموش نخواهند کرد."
«ما از دادخواهی نمی‌گذریم»
لادن بازرگان، خواهر بیژن بازرگان که با حکم ده ساله زندان در شهریور ۱۳۶۷ اعدام شده، گفت در این سال‌ها هرگز از دادخواهی نگذشته است. او توضیح داد که هیچ‌گاه جسد برادرش را تحویل نگرفته‌اند و هنوز نمی‌دانند مدفن او کجاست. خانم بازرگان می‌گوید باید عاملان آن "جنایت" مجازات شوند.
جواد سلیمانی هم که همسرش الناز نبیئی را در حادثه شلیک دو موشک سپاه به هواپیمای مسافری از دست داده، گفت از نظر او کل ساختار حکومت یکپارچه است و نمی‌توان بخش‌های نظامی و اجرایی را از هم تفکیک کرد: "نقش دولت در جلوگیری از برقراری عدالت شاید از سپاه هم پررنگ‌تر بوده است. و اساسا به نظرم بخش‌های مختلف حکومت جدایی‌ناپذیر هستند."
دادگاه آنتاریو: شلیک به هواپیما 'عمدی' و 'تروریستی' بود
فرزانه انصاری، خواهر فرزاد که برادرش را در آبان ماه ۱۳۹۸ از دست داده می‌گوید به خاطر دادخواهی برادرش بارها به اداره اطلاعات بهبهان در استان خوزستان احضار و تهدید به سکوت شده است. خانم انصاری مدتی در بازداشت بود و حالا "پرونده باز قضایی" دارد.
او این پرسش را مطرح کرد که وقتی حق این را ندارد که درباره مرگ برادرش سوال و دادخواهی کند، چطور رای بدهد: "می‌گویند برای امنیت و آرامش و رهایی از شر دشمن به پای صندوق رای بروید. کدام آرامش و کدام امنیت؟ جواب اعتراض ما به فقر گلوله بود. در کشوری که ما حق انتخاب نداریم، حق رای دادن هم نداریم. وقتی نمی‌توانیم حتی دادخواه خون عزیزانمان باشیم چرا پای صندوق‌های رای آنها برویم؟"
خانم انصاری درباره اتهاماتی که به گفته او به خاطر دادخواهی "خون" برادرش به او زده شده، توضیح داد: "من دادخواه خون برادرم هستم ولی به من اتهام زدند که علیه نظام تبلیغ می‌کنید و به رهبر توهین می‌کنید و با رسانه‌های بیگانه مصاحبه می‌کنید. بارها من را به اداره اطلاعات برده‌اند و گفته‌اند سکوت کن. فقط پرسیده‌ام قاتل برادرم چه کسی است و چرا او را کشته‌اید. شما به ما صدا بدهید و رسانه‌های داخل حرفمان را بزنند ما نمی‌رویم با رسانه‌های بیگانه حرف بزنیم."
اعتراض علیه «ظلم چهل ساله»
مادر یکی از جانباختگان آبان ۱۳۹۸ که نامش را اعلام نکرد، با انتقاد از اینکه کشته شدن جوانان در حوادث آبان را "حجامت" خوانده‌اند، گفت: "کشته‌شدگان آبان مردم عادی بودند؛ مثل من مثل پسرم که با هم بیرون رفتیم اما متاسفانه اینها به بچه‌های ما نام اختلالگر و اغتشاشگر دادند که خشم ما را دو چندان می‌کرد. ما یک زندگی ساده داشتیم و فریاد ما هم اعتراض علیه ظلم ۴۰ ساله بود. اما عده‌ای سوءاستفاده‌گر اسم این کار را حجامت نظام گذاشتند."
او که یک بار از شدت تاثر سخنانش قطع شد گفت به عنوان یک شهروند از هیچ حقوقی بهره ندارد.
محمود صادقی، نماینده سابق تهران در مجلس گفته بود برخی مسئولان نظام "ریخته شدن خون جوانان" معترض را "حجامت نظام" تلقی می‌کنند. به این معنی که از نظر آنان افراد کشته شده "ناپاک یا مضر" بوده‌اند.
مسعود ابراهیم، پدر نیلوفر ابراهیم هم که دختر و دامادش در هواپیمای اوکراینی کشته شدند، گفت "استراتژی رای بی رأی کافی نیست و باید کار جدی‌تری برای تغییر رژیم کرد."
محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلی‌پور هم شب گذشته در این اتاق جزئیاتی از کشته شدن پسر ۱۸ ساله خود در آبان ۹۸ مطرح کرد که بسیار فضای اتاق را تحت تاثیر خود قرار داد.
خانم رمضانی گفت: "شما فکر می‌کنید یک نفر را کشتید. نه. یک خانواده را کشتید. یک خانواده را نابود کردید. ما دلمان پر از درد و خشم است. من ۱۸ ماه است می‌گویم قاتل بچه من را نشان بدهید. قلب بچه من سوراخ شده بود. عروسی ما را عزا کردند. من چطوری می‌توانم آرام باشم؟ صدایمان باشید."
پژمان قلی‌پور در آبان ۹۸، شش روز پیش از جشن عروسی برادر بزرگش، در مارلیک کرج با شلیک پنج گلوله توسط نیروهای امنیتی کشته شد. تصویر مادرش در حالی که عکس او را بغل کرده بود و فریاد می‌زد، بارها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
مادرش با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران گفت: "آقایان در این ۱۸ ماه کجا بودند، از چه چیز بچه‌های آبان می‌ترسید. من دادخواه حقم هستم، جوان ۱۸ ساله من را کشتید، چرا خشمگین نباشم. صدایمان به هیچ جا نمی‌رسد."
او با اشاره به سایر مادران داغدار که دادخواه خون فرزندانشان هستند گفت که مادر مصطفی کریم بیگی، از کشته شدگان اعتراضات ۱۳۸۸ با قاب عکس پسرش مصطفی به دیدنش آمده و گفت مصطفی را ده سال پیش کشتند.
خانم رمضانی می‌گوید: "من نمی‌خوام چند سال دیگر با قاب عکس پژمان به خانه مادر دیگری بروم و بگویم پژمان را چند سال پیش کشتند."
بی بی سی فارسی
