محدودیت‌های تازه اینترنتی؛ بازی موش و گربه با کاربران
شریان های اینترنت در ایران بی رمق و کم جان تر شده اند. اتفاق عجیب و غیرمنتظره ای هم نیست. چیزی تا انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و نهادهای امنیتی حکومت به روال سالهای اخیر، برای مسدود کردن دریچه های ارتباطی حداکثر تلاش خود را می کنند.
آنها هر بار از تکنیک های جدیدتر برای فیلترینگ سایت های اینترنتی استفاده می کنند و سرعت را به طور عامدانه به حدی پایین می آورند که کاربران اینترنت برای انجام ساده ترین فعالیت های اینترنتی نظیر ایمیل زدن هم به دردسر بیافتند.
منابع خبری از ایران گزارش داده اند که از روزهای نخست اردیبهشت ماه سال جاری، کاربران ایرانی شاهد کاهش سرعت و قطعی مقطعی در همه نرم افزارهای فیلترشکن و وی‌پی آنها بودند. کاربران ایرانی گفته اند که قطعی فقط در هنگام استفاده از فیلترشکن رخ می دهد و به وسیله وی‌پی‌ان نمی‌توانند به سایت‌های فیلترشده دسترسی پیدا کنند. با این وجود، مسئولان ارتباطات در ایران ازجمله علی حکیم جوادی، رئیس سازمان فنآوری اطلاعات ایران، ارتباط این مشکلات با نزدیک شدن زمان انتخابات را منکر شده و دلیل آن را نقض فنی اعلام کرده است.
همچنین سایت فرارو در گزارشی نوشته است، شرکت ارتباطات زیر ساخت, قطعی کابل های بین المللی در کانال سوئز را علت کندی و اختلال در اینترنت کشور اعلام کرده است.اما از آنجا که حکومت بارها وعده اینترنت ملی را به کاربران داده است پس احتمال آن نیز می رود که حکومت در حال آزمایش سیستم جدید فیلترینگ باشد.در همین حال، گزارشگران بدون مرز نسبت به تشدید محدودیت‌های اینترنتی در ایران و فشار به رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای در آستانه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اعتراض کرده و گفته است که ایران برای برگزاری «انتخابات پشت درهای بسته» با جهان قطع ارتباط کرده است.
البته پیش از این، مسئولان در جمهوری اسلامی نسبت به مسدودسازی وی پی آن ها در ایران هشدار داده بودند. در آخرین روزهای سال گذشته رمضان علی سبحانی فرد، رئیس کمیته ارتباطات و فناوری اطلاعات مجلس، در گفت وگو با خبرگزاری مهر گفته بود که ظرف چند روز گذشته پورت های وی پی ان "غیرقانونی" در کشور مسدود شده است. پیش تر مسئولان جمهوری اسلامی گفته بودند که از این پس تنها وی پی ان های "قانونی و ثبت نام شده" قابلیت استفاده خواهند داشت.وی پی ان یا شبکه خصوصی مجازی، شبکه ای خصوصی است که امکان تبادل اطلاعات را از طریق اینترنت فراهم می کند ولی با این وجود محل کاربر را در کشور دیگری نشان می دهد.
کاربران در ایران از وی پی ان برای گذر از فیلترینگ اینترنتی استفاده می کنند. همان وی پی ان هایی که مسئولان آنها را "غیرقانونی" می دانند، ماهانه بین دو تا پنج هزار تومان به آنها اجاره داده می شود.
سانسور اینترنت و ظلم به کاربران پایان یابد
مهندس سید علی اکبر موسوی خوئینی، فعال سیاسی و نایب رئیس کمیته مخابرات در مجلس ششم در این زمینه به جرس می گوید: «در واقع این وضعیت مربوط به همان هشداری است که طی یک سال گذشته شخصاً و همراه برخی از کارشناسان در مورد پاره ای از اهداف پروژه موسوم به اینترنت ملی ! در قالب مصاحبه های مختلف داده بودیم." یکی از این اهداف در بخشنامه وزارت ارتباطات موسوم به «جداسازی ترافیک اینترنت جهانی از اینترانت» تشریح شده است . طبق این هدف، دسترسی به سایت ها و ایمیل هایی که در داخل کشور میزبانی می شوند( که طبعا محتوای آنها قابل کنترل خواهند بود) با سرعت و پهنای باند بیشتر مقدور بوده ولی به محض ورود به سایت یا ایمیلی که در خارج از ایران میزبانی می شوند با سرعت کمتر مواجه خواهند شد و البته شدت کاهش سرعت بنا به صلاحدید مقامات حکومت و بسته به شرایط کشور قابل تنظیم است. انجام پروسه تفکیک دوترافیک سایت های داخلی و بین المللی براساس دستورالعمل تغییر در بخش دی ان اس ها طی ماه های گذشته عملی شده است.
پروژهٔ «اینترانت ملی» یا «شبکه ملی اطلاعات»، پروژه‌ای است که ازسوی دولت ایران برای انتقال مراکز داده‌ها و میزبانی وب‌گاه‌های ایرانی به داخل کشور برنامه‌ریزی شده‌است.»
پیش از این برخی از مسئولان وزارت ارتباطات ایران در سخنانی، «اینترنت ملی» را جایگزین «اینترنت جهانی» دانسته بودند.همچنین مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات پیش تر، مسدود شدن سرویس‌های رایانامه خارجی نظیر جی‌میل را فرصتی برای حرکت به سمت «ایمیل ملی» تلقی کرده‌بود. از این رو به نظر می رسد که دولت ایران درپی جداسازی کامل شبکه اینترنت ایران از شبکهٔ جهانی اینترنت است. اگرچه برخی از نمایندگان مجلس و اشخاص حقوقی، وجود برنامه‌ای برای جدا شدن ایران از اینترنت جهانی را تکذیب کرده‌اند.
موسوی خوئینی، پژوهشگر فنآوری اطلاعات در مریلند می افزاید: «از آن جا که هرگونه وی پی ان و حتی فیلترشکن نیاز به حداقلی از پهنای باند برای برقراری لوپ خود دارد، کاهش شدید سرعت اینترنت موجب قطع و وصل شدن آنها به تناسب سرعت می شود .از طرف دیگر برخی پورت هایی هم که مورد استفاده وی پی ان قرار می گیرند در شرایطی مسدود می شوند. مقام های مسوول مدعی هستند که ما اینترنت جهانی را قطع نکرده ایم! که البته راست ودروغ است چرا که ارتباط با اینترنت جهانی به صفر نرسیده ولی عملا فقط سایت های به اصطلاح مجاز داخلی قابل دسترس هستند. با همه این اوصاف، بازی موش و گربه اینترنتی میان کاربران و حکومت همچنان ادامه دارد و تکنولوژی، راهکارهای دیگری نیز پیش روی کاربران قرارمی دهد. البته مردم با دشواری های بیشتری کم وبیش با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. هر چند از این عمل حکومت عصبانی هستند ولی همچنان در تلاش بر استفاده از حق دسترسی آزاد خود به اینترنت هستند.»
نایب رئیس کمیسیون مخابرات مجلس ششم تاکید می کند: «هر چند نهادها و اراده های فراقانونی در عملی ساختن چنین سانسور سیستماتیکی نقش دارند اما نمی توان از نقش دولت و وزارت ارتباطات منصوب و عضو دولت که مجری زیرساخت فنی همه این سیاست هاست چشم پوشی کرد. به عبارت دیگر رییس دولت مستقر کنونی نیز باید پاسخگوی چنین امر غیرقانونی وخلاف تعهدات دولت در تضمین آزادی بیان و رسانه ها باشد . چنین رییس دولتی که وعده های انتخاباتی برای دور بعد می دهد، برای اثبات صداقت خود اکنون که درموضع قدرت بوده و وزارت ارتباطات را در اختیار دارد باید به سانسور اینترنت و ظلم به کاربران پایان دهد.»
کاربران ایران سختی فیلترینگ را به جان می خرند
نویسنده وبلاگ «مبارزه با فیلترینگ اینترنت» می‌گوید: «مشکل از شنبه چهارم می آغاز شد. هنگام استفاده از نرم افزار فیلتر شکن با مشکل مواجه می‌شوید و ارتباط اینترنتی قطع می‌شود.»
نویسنده وبلاگ «بچه های گزنک» نوشته است،« هرجور که نگاه می کنم می بینم. مسئولین امر در نظام جمهوری اسلامی که نظامی مردم سالار و بر اساس احکام الهی ست باید در مقابل این فیلترینگ بی قاعده و بی بند و بار پاسخ گو باشند. چه به دنبال کسب رضایت مردم باشند چه به دنبال تامین امنیت اخلاقی، اجتماعی، دینی و .. درمورد وظیفه نخست مردم حق دارند از چرایی و چگونگی بیشتر مسدود سازی ها آگاه باشند. درحالی که هم اکنون این گونه نیست.»
صفحه ای به نام« کمپین مبارزه با فیلترینگ اینترنت در ایران» در فیس بوک نوشته است: «اینترنت آزاد و دسترسی آزادانه به محتویات شبکه جهانی اینترنت حق مردم ایران هم است. اما این هیچ وقت در حد شعار نبوده و کاربران ایرانی نشان داده اند که فیلترینگ را نمی پسندند و همچون دیگر مردم در کشورهای دموکرات خواهان دسترسی آزادانه به اینترنت هستند. چه دردآور است که با وجود سرعت بسیار پایین اینترنت در ایران مجبور شوی انواع و اقسام برنامه های فیلترشکن را هم استفاده کنی تا بلکه بتوانی از سد فیلترینگ عبور کنی. اما کاربران ایران این سختی را به جان می خرند تا نشان دهند که هیچ تمایلی به محدود بودن ندارند و خودشان در مورد خوب یا بد بودن اینترنت تصمیم می گیرند.این را آمارهای مختلفی که شرکتهای نرم افزاری مختلف مانند فری گیت و یورفریدوم و سایفون منتشر می کنند، نشان می دهد. آمار جدیدی که از طرف سایت منتشر کننده برنامه SoftEther VPN نیز منتشر شده، نشان می دهد که چطور کاربران ایرانی پویای یافتن راه حلی برای عبور از فیلترینگ هستند. بر طبق آمار این سایت بعد از چین کاربران ایران بیشترین استفاده را از این برنامه دارند و این در حالی است که تا حدود یک ماه پیش ایران در رده خیلی پایین تر این آمار بود ولی اکنون به صورت روزانه در حال افزایش هستند.زنده باد اینترنت آزاد.»
قیمت اینترنت در ایران گران‌ترین قیمت ممکن در دنیا به نسبت سرعت و کیفیت و حجم دانلود است. همچنین، تولیدکنندگان محتوا در اینترنت طبق قانون موظفند که اطلاعات شخصی خود و ویژگی‌های فنی وب‌گاه خود را نزد دولت ثبت کنند.
ایمان، کاربر ایرانی ساکن اصفهان می گوید: «سرعت واقعي اينترنت در اصفهان حدود 6kbps هست اگه باور ندارید مي تو انيد از برنامه هاي دانلود كننده استفاده كنيد كه سرعت واقعي دانلود را به شما نشان مي هد. اخر من نمي دانم كجاي دنيا مردم با اين سرعت به اينترنت وصل مي شوند كه ما وصل مي شويم؟ كجاي دنيا به خاطر اين سرعت پايين مردم بايد اين همه پول بدهند كجاي دنيا مجبورت مي كنند فقط از دولت اينترنت بخري آن هم يک چنین اینترنت افتضاحي؟ كجاي دنيا سايت موزيك را فيلتر مي كنند؟ كجاي دنيا وقتي با اينترنت 6kbps وارد می شوی به گوگل و مي خواهي از مشكلات نوجوانان دنيا با خبر بشي سرچ را كه مي زني مي نويسد مشترك گرامي این سایت مسدود است. كجاي دنيا وقتي بر روی ليست سايت ها كليك مي كني يا سرعت آنقدر پايين است كه سايت بالا نمي آید يا اين كه اصلاً فيلتر شده است.»
بنابراعلام سازمان گزارشگران بدون مرز ایران در کنار چین، سوریه، بحرین و ویتنام از جمله دشمنان اینترنت خوانده شده است. بر اساس آمار دسامبر ۲۰۱۲ ایران به لحاظ سرعت اینترنت در دسترسی برای کاربران خانگی، در بین ۱۷۸ کشور در جایگاه ۱۶۳ قرار گرفته است و از بین کشورهای خاورمیانه تنها مصر و سوریه رتبه پایین‌تری دارند.
جرس: فیروزه رمضانزاده
