فرزانه عظیمی در گفتگو با اخبار روز 

انتخابات فرصتی برای تغییر است 

یازدهمین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری در ایران روز ۲۵ خرداد برگزار می شود. انتخاباتی که به نظر می رسد نسبت به همه ی انتخابات پیشین از پیچیدگی ها و شاید حساسیت های بیشتری برخوردار است. اخبار روز پرسش هایی را پیرامون این انتخابات با عده ای از فعالین سیاسی اپوزیسیون مطرح کرده است. در زیر پاسخ های خانم فرزانه عظیمی را می خوانید.

فرزانه ی عظیمی مسئول هیات سیاسی اجرایی اتحاد جمهوری خواهان ایران است.

اخبار روز: مهلت ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری تمام شده و هاشمی رفسنجانی و اسفندیار مشایی به جمع کاندیداها پیوسته اند. ارزیابی شما از صحنه انتخابات چیست، کدام یک از کاندیداها مطلوب آقای خامنه ای است؟

فرزانه عظیمی: دخالت مستقیم نیروهای تحت فرمان رهبر جمهوری اسلامی و تهدیدات آشکار نیروهای نظامی و امنیتی، متاسفانه راه ورود بسیاری از نیروها را در انتخابات پیش رو بسته است. دو کاندیدای انتخابت قبلی ریاست جمهوری، آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنور هم چنان در حبس خانگی به سر می برند و بسیاری از فعالان سیاسی به زندان های طویل المدت محکوم شده اند. آقای خاتمی آشکارا از موانعی که بر سر راهش وجود دارد صحبت کرد و از اعلام نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری امتناع کرد. در واقع هم تا لحظه آخرروز پایانی ثبت نام، هیچ کاندیدای جدی که بتواند بخشی از مطالبات مطرح مردم در جنبش سبز را پاسخ دهد، در صحنه حضور نیافت. در چنین شرائطی دلیل زیادی برای مردم و کنشگران جنبش سبزبرای ورود به صحنه انتخاباتی باقی نمی ماند.

ورود آقای هاشمی در آخرین لحظه ثبت نام کاندیداها، صحنه انتخابات را کاملا تغییر داد و تنور انتخابات را نیز گرم تر کرد. به نظر می رسد که رقابت سختی بین آقای رفسنجانی و کاندیداهای طرفدار بیت رهبری از یکسو وکاندیدای دولت از سوی دیگر در پیش باشد. آن چه که برای مردم تعیین کننده است، این است که از این رقابت و از وضعیت جدید بهترین فرصت را برای خویش بسازند. تجارب انتخابات تاکنونی نیز نشان داده است که مردم هر بار با تدبیر خود حکومت را غافلگیر کرده اند. در شرایط فعلی نیز که کشور ما لحظات بحرانی را طی می کند و نیازمند تغییر جدی و فوری در بسیاری عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است، انتخابات ریاست جمهوری می تواند فرصتی برای این تغییر باشد. گرچه این تغییر به معنای تحقق همه مطالبات آزادیخواهانه جنبش سبز و نیز مطالبات اقتصادی و اجتماعی مردم برای رسیدن به اولیه ترین حقوق انسانی خویش نیست، اما یک گام به پیش است و در صورتی که انجام نشود، می تواند کشور ما را با بحران های جدی روبرو سازد.

کاندیدای مطلوب آقای خامنه ای، کسی است که به لحاظ سیاسی ضعیف، به لحاظ اجتماعی فاقد محبوبیت در بین مردم و در بخش اجرایی مطیع کامل اوامر وی باشد. دلیل حمایت او از احمدی نژاد در دوره های قبلی نیز همین امر بوده است. در مجموعه کاندیداهای فعلی به نظر می رسد سعید جلیلی یکی از این گزینه ها باشد. گرچه احمدی نژاد در مواردی و بخصوص در این اواخر، نشان داد که نه تنها چندان هم مطیع نیست و نمی خواهد بماند، بلکه به تهدیدی علیه رهبر نیز تبدیل شده است و این تمهیدات رهبر جمهوری اسلامی، در مواردی به ضد خود نیز تبدیل می شود.

اخبار روز: چگونه می توان بر روند جاری انتخابات ریاست جمهوری تاثیر گذاشت؟

فرزانه عظیمی: باید دید منظور از این تاثیرگذاری، چیست. اگر منظور نیروی اپوزیسیون خارج از کشور است، که امکانات تاثیر گذاری این نیرو محدود است. نباید تصور کرد که امروز می توان با استفاده از امکانات مجازی، با مردم بطور وسیع رابطه برقرار کرد. بنابراین حوزه تاثیرگذاری ما به نخبگان جامعه و کسانی محدود می شود که خواست ها و مطالبات آن ها همان خواست رهایی از استبداد حاکم، برقراری یک جمهوری عرفی و متکی بر رای مردم است. به نظر من با توجه به این که اصولا صحبتی از انتخابات آزاد و امکان کاندیداتوری کسانی که نمایندگی فکری ما و یا جنبش سبز را می کنند، وجود نداشته است، نمی توان از پشتیبانی فعال صحبت کرد. ما پیش و بیش از پشتیبانی فعال و رای دادن به یکی از کاندیداها، باید مطالبات خود را مطرح کنیم و به مردم بگوییم که آن ها نیز رای خود را به کاندیدایی بدهند که قول برآورده کردن مطالباتشان را می دهد. مطالباتی که بخشا به خواست های کلیدی این جنبش تبدیل شده اند و امروز نیز همچنان تاکید بر آنان لازم است.

در انتخابات ۸۸، کاندیداهای ریاست جمهوری آقایان موسوی و کروبی، برنامه خود را در پروسه انتخابات با مطالبات مردم هر روز بیش از پیش هماهنگ کرده و پابپای آن ها این مطالبات را در برنامه های خود گنجاندند و همین امر رمز موفقیت آنان نیز بود و اگر تقلب در آرا نبود، احمدی نژاد دوباره از صندوق رای بیرون نمی آمد.

به نظر من امکان برد انتخاباتی نامزدی بیشتر است که بتواند در این مدت بسیار تنگ چند هفته مانده به انتخابات، بیشترین اعتماد سازی را در بین مردم و نخبگان برای پاسخگویی به خواست های آنها داشته باشد. از بین کاندیداهای موجود شانس هاشمی رفسنجانی بیش از دیگر کاندیداهاست. هاشمی هنوز شعارها و برنامه اش را اعلام نکرده است، اما در چهار سال اخیر علیرغم همه فشارها، حاضر نشد که جنبش سبز را تحت جریان «فتنه» محکوم کند و بیشتر بر دلجویی از صدمه دیدگان سرکوب های سال ۸۸ تاکید داشت. گرچه ایشان در سی و چهار سال گذشته همواره در راس حکومت بوده و به این شکل شریک تمام سیاست هایی که حاصلش را امروز می بینیم، هست، اما اگر آقای هاشمی بخشی از این مطالبات را پاسخ گفته و با پیشبرد سیاست تعامل با جامعه بین المللی از یکسو و تعامل با بخش های دیگر بیرون رانده شده از حکومت و تشکیل دولت آشتی ملی از سوی دیگر، امکان گذار به شرایطی آزادتر و باثبات تر را فراهم کند، امکان جلب آرای طرفداران جنبش سبز از یک سو و بخش وسیع تری از مخالفان سیاست های جاری حکومت از سوی دیگر را دارد.

اخبار روز: یکی از اهداف رهبری حکومت سوءاستفاده از میزان بالای مشارکت مردم در جهت پیشبرد سیاست های مورد نظر خود در عرصه داخلی و مناسبات بین المللی و همین طور ایجاد دولت مطیع ولی فقیه می باشد. این هدف را چگونه می توان خنثی کرد و روند انتخابات را درجهت خواست مردم سمت داد؟

فرزانه عظیمی: به نظر من مساله ما در درجه اول برد مردم و نه باخت رهبر و حکومت باید باشد. طبیعی است که آقای خامنه ای همیشه تلاش کرده است با داغ کردن تنور انتخابات، از آن یک حماسه سیاسی دلخواه خود را بسازد. و صف های طویل انتخابات را نشان حمایت مردم از رهبری و حکومت اسلامی بداند و از آن یک وسیله تبلیغی در داخل و صحنه بین المللی بسازد. اما مردم نیز از این فرصت انتخاباتی همیشه بیشترین بهره را برده اند. واقعیت این است که اگر شرکت وسیع در انتخابات ۸۸ نبود، اعتراضات وسیع نیز در پی تقلب و کودتای انتخاباتی شکل نمی گرفت. شعار «رای من کو» حاصل شرکت وسیع مردم در انتخابات بود. شعاری که به نقطه عطفی در انتخابات جمهوری اسلامی تبدیل شد و انتخابات دیگر، نه یک نمایش قدرت ولی فقیه، بلکه به دردسری اساسی برای او نیز تبدیل شده است. به طوری که پیشنهاد تغییر قانون اساسی و انتخاب رئیس جمهور توسط مجلس نیز از طرف رهبر جمهوری اسلامی مطرح شد.

مردم همانطور که تاکنون موفق شده اند، با طرح مطالبات خویش، شرکت وسیع در انتخابات و انتخاب کاندیدایی که به مطالبات آنها بهترین پاسخ را می دهد، در نتایج انتخابات خرداد ۷۶ و نیز خرداد ۸۸ تاثیر بگذارند، می توانند امروز نیز مهر خود را بر انتخابات پیش رو بکوبند.

اخبار روز: خواست های مردم از این انتخابات چیست؟

فرزانه عظیمی: به نظرم مهمترین و عمومی ترین خواست مردم در شرایط کنونی، رهایی از شرایط و بحران حاد اقتصادی و گرانی های سرسام آور و بیکاری و تثبیت بهای مایحتاج اولیه است. این بدون حل بحران بین المللی عملی نیست. بنابراین یکی از مهمترین خواست ها، پایان دادن به بحران های بین المللی و تحریم هایی است که هر روز تاثیرات مخرب آنها بر زندگی مردم ملموس تر می شود.

علاوه بر این مطالبات اجتماعی و سیاسی و مهمترین آنها تضمین آزادی های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، چه به شکل فردی و چه اجتماعی، مثل فراهم آوردن شرایط انتخابات آزاد و سالم، آزادی مطبوعات، آزادی زندانیان سیاسی، آزادی احزاب و اجتماعات و برابرحقوقی شهروندان ایرانی است. بخصوص حقوق برابر زنان و مردان که جنبش زنان با قدرت هرچه تمام تر آنها را در انتخابات قبلی نیز مطرح کرد. خواستهای کارگران و کارمندان و دیگر مزد و حقوق بگیران برای شرایط کاری بهتر و عادلانه تر، برخورداری از بیمه های اجتماعی و بیکاری و پایان دادن به بیکاری وسیع و خواست جوانان برای داشتن شرایط زندگی مناسب، همانند بسیاری از همقطاران آنها در سایر نقاط جهان، از دیگر خواست هاست.

و بالاخره یکی از مهمترین مطالبات برای بخش وسیعی از ایرانیانی که دهه هاست ناخواسته به خارج از کشور تبعید شده اند و نیز ایرانیانی که پس از جنبش سبز مجبور به خروج از کشور شده اند، حق بازگشت و زندگی آزادانه در وطنشان ایران و تحقق شعار «ایران برای همه ایرانیان» می باشد.