آرایش سه قطبی در انتخابات ریاست جمهوری
اسفندیار رحیم مشایی، اکبرهاشمی رفسنجانی، سعید جلیلی
• یک آرایش سه قطبی تشکیل شده است. دو قطب از جناح های سیآسی حاکم با حداکثر نیروی خود آمده اند، تا آقای جنتی و شورای نگهبانش چه از آن ها باقی بگذارد و چطور قلع و قمعشان کند. قطب سوم اما بنا به خواست رهبری مجبور شده است حضوری حداقلی و پرتنش داشته باشد ...
اخبار روز: در انتخابات ریاست جمهوری ایران یک آرایش سه قطبی تشکیل شده است. دو قطب از جناح های سیآسی کشور با حداکثر نیروی خود آمده اند، تا آقای جنتی و شورای نگهبانش چه از آن ها باقی بگذارد و چطور قلع و قمعشان کند.
در مورد قطب سوم وضعیت متفاوت است. رهبر حکومت خواسته های خود را بر این قطب تا این جا به میزان زیادی تحمیل کرده است. دو رهبر اصلی جنبش سبز زندانی هستند، آقای محمد خاتمی که زمانی اعلام می شد «کف مطالبات» جنبش سبز را نمایندگی می کند، به دلیل مخالفت های پنهان و آشکار رهبری در انتخابات ثبت نام نکرد و پرچم در دست آقای هاشمی رفسنجانی قرار گرفت. هنوز معلوم نیست هاشمی تا چه اندازه بتواند اصلاح طلبان را حول خویش متحد کند، جنبش سبز اما قطعا به طور یک پارچه در پشت سر او قرار نخواهد گرفت. بنابر این می توان گفت که «قطب سوم» با یک نیروی حداقلی در این انتخابات حاضر شود.
هر چند با این آرایش انتخاباتی حالا حکومت و جناح های وابسته به آن می توانند مدعی شوند تا این جا «همه ی سلایق» آمده اند، اما این گزاره مثل همیشه با یک دروغ بزرگ همراه است. بخشی از منتقدین و کل مخالفین حکومت اسلامی مثل همیشه حذف شده اند و هیچ جایی در «آرایش انتخاباتی» سال نود و دو ندارند.
تحلیل زیر از سوی شبکه ی ایران در مورد آرایش سیاسی انتخابات ۹۲ منتشر شده است که هر گاه با واقعیات فوق یعنی حضور نیمه جان جنبش سبز و حذف کامل مخالفان حکومت دینی در ایران همراه شود، می تواند تصویری از وضعیت موجود به دست بدهد:
سرانجام مهلت قانونی برای ثبت‌نام کاندیداها به پایان رسید و چهره‌های شاخص که هر کدام نمایندگی یک سلیقه خاص سیاسی را دارند پا به کارزار دهمین دوره انتخابات گذاردند.
مصطفی محمدنجار، وزیر کشور از ثبت‌نام ۶٨۶ نفر در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خبر داد که از این تعداد ۶۵۶ نفر مرد و ٣۰ نفر دیگر را خانم‌ها تشکیل می‌دادند.
با پایان یافتن فرایند ثبت‌نام از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که از روز ۱۷ اردیبهشت‌ماه آغاز شده بود حالا دیگر آرایش سیاسی – انتخاباتی ریاست جمهوری یازدهم آشکار گردیده و قطب‌بندی‌های اصلی انتخابات که تا به حال تحت لوای گروه‌ها و اشخاص سیاسی پنهان بودند آشکار گردید. چهره‌های شاخص حاضر در این دوره را می‌توان در چهار گروه سیاسی – گفتمانی اصولگرایان سنتی، جبهه پایداری، اصلاح‌طلبان به لیدری هاشمی و حامیان گفتمان دولت که اسفندیار رحیم مشایی تنها نامزد مورد حمایت‌شان می‌باشد، تقسیم‌بندی کرد.
***اصولگرایان گرفتار در ائتلاف‌ها!
به گزارش ایران جزیره‌های متعدد اصولگرایی در حالی گرفتار ائتلاف‌ها و سازوکارهای انتخاباتی خود بود که حتی نظر ائتلاف ٣ نفره (۱+۲) و ائتلاف ۵ نفره (۲+٣) که وعده داده بودند در موعد ثبت‌نام‌ها به اجماع برسند هم نتوانست از تعدد کاندیداها در این حوزه بکاهد!
اعضای ائتلاف ٣ نفره اصولگرایان یعنی آقایان ولایتی، قالیباف و حداد عادل هر کدام تک تک در انتخابات ثبت‌نام کردند و بر این نکته تاکید کردند که تا آخر در صحنه حضور خواهند داشت.
علی‌اکبر ولایتی در نشست خبری روز ثبت‌نام خود با بیان این‌که هیچ اختلافی با یکدیگر نداریم، خاطرنشان کرد: قرار را بر این گذاشته‌ایم تا از امکانات تبلیغی یکدیگر استفاده کنیم تا رأی واقعی مردم در نظرسنجی‌ها مشخص گردد! چرا که می‌خواهیم حداکثر مهلت را به خودمان و بقیه اصولگرایان بدهیم تا ان‌شاءالله یک نفر در نهایت حضور پیدا کند!
وی وعده داد که ان‌شاءالله به زودی خبرهای بهتری را از همبستگی اصولگرایان خواهیم داشت.
اما اوضاع در ائتلاف دیگر اصولگرایان چندان بر وفق مراد نبوده است چرا که هر کدام معتقد بودند که خود در نظرسنجی‌ها نفر اول هستند! هر چند اعضای دیگر همچون پورمحمدی، باهنر و آل‌اسحاق به نظر جمعی مبنی بر حضور ابوترابی‌فرد برخلاف میل باطنی خود تمکین کردند اما منوچهر متکی نیز نفر دومی بود که از این ائتلاف به طور مستقل در انتخابات یازدهم حضور پیدا کرد.
وی در پاسخ به خبرنگاران که چرا به نظر جمعی تمکین نکردید و حضور پیدا کردید تنها به یک پاسخ دیپلماتیک اکتفا کرد و آن این بود که گذر زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد و زمان قاضی خوبی است.
امیر مقدم، دبیر ستاد باهنر نیز تاکید کرد: انتخاب ابوترابی فرد خارج از فرایندهای دموکراتیک، توافقات و بی‌اعتنایی به نظرسنجی‌ها است!
***جلیلی پرچمدار پایداری‌ها
در حالی که پایداری‌ها از کامران باقری لنکرانی به عنوان گزینه نهایی‌شان خبر می‌دادند اما حضور سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی سبب شد تا آرایش سیاسی نه تنها در این جبهه بلکه در جبهه اصولگرایان نیز با تغییراتی مواجه شود. تا جایی که علی‌اکبر ولایتی اعلام کرد که در صورت حمایت جامعتین از جلیلی ما هم حمایت می‌کنیم. وی البته این اتفاق را منوط به توافق دیگر اصولگرایان دانست. اظهارنظری که البته هنوز (تا لحظه نگارش این گزارش) نتوانسته موافقت حتی دو عضو دیگر این ائتلاف یعنی حداد عادل و خصوصاً محمدباقر قالیباف را که ٨ سال است از بهشت به پاستور می‌اندیشد را جلب کند!
کامران باقری لنکرانی، کاندیدای جبهه پایداری با بیان این‌که بین من و آقای جلیلی تفاوت گفتمان وجود ندارد، تاکید کرد: منطق حکم می‌کند در شرایطی که تفاوت دیدگاه کلان نیست، این گفتمان مشترک با یک پرچمدار در صحنه حضور داشته باشد.
وی با بیان این‌که این انتخابات، انتخاباتی چندقطبی است، در‌خصوص ائتلاف اصولگرایان می‌گوید: در صورتی می‌شود پذیرفت که همه به نفع یک نفر کنار روند که اتحاد آنان شرایطی را به وجود آورد که فردی که برخلاف مصالح نظام است، رأی آورد.
لنکرانی در ادامه تاکید می‌کند: جبهه پایداری در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تنها یک نماد و یک پرچمدار خواهد داشت که بنده یا سعید جلیلی خواهد بود.
علیرضا زاکانی، هرچند در انتخابات سال ٨۴، ریاست ستادهای انتخاباتی قالیباف را عهده‌دار بود، اما حالا از نزدیکی گفتمانی خود با پایداری‌ها می‌گوید. وی با استقبال از ثبت‌نام سعید جلیلی تصریح می‌کند: تفاوت گفتمانی مابین خود و ایشان نمی‌بینم و لذا تلاش می‌کنیم ائتلافی گفتمانی تشکیل شود.
زاکانی البته در پاسخ به این سوال که آیا با ثبت‌نام‌های جدید در صحنه خواهید ماند، می‌گوید: با پایان ثبت‌نام‌ها و حضور افراد جدید، انگیزه‌ام برای تداوم حضور در صحنه و ادامه راه تقویت شده است.
***حامیان گفتمان دولت با پرچم مشایی
جبهه حامیان گفتمان دولت، ضلع سیاسی ـ گفتمانی دیگر این دوره از انتخابات را تشکیل می‌دهند. هرچند در روز آخر ثبت‌نام‌ها، برخی از وزرا و اعضای کابینه دولت، همچون آقایان علی‌اکبر جوانفکر، صادق خلیلیان (وزیر کشاورزی)، رامین مهمانپرست (سخنگوی وزارت خارجه) و برخی از معاونین و وزرای سابق دولت حضور پیدا کرده ثبت‌نام کردند، اما اسفندیار رحیم‌مشایی تنها نامزدی از این طیف است که مورد حمایت حامیان گفتمان دولت قرار دارد.
محمود احمدی‌نژاد که با مرخصی گرفتن یک روزه از ریاست جمهوری توانسته بود در کنار مشایی به هنگام ثبت‌نام قرار بگیرد، با بیان این‌که احمدی‌نژاد یعنی مشایی و مشایی یعنی احمدی‌نژاد، تاکید کرد: مشایی همه خوبی‌های این دولت و برادر کوچکترش احمدی‌نژاد را دارد و نقاط قوت برجسته‌ای علاوه بر آن دارد که آن را کامل‌تر و بالاتر می‌کند.
اسفندیار رحیم‌مشایی نیز در روز ثبت‌نام خاطرنشان کرد: ادامه دادن راه دولت احمدی‌نژاد را یک تکلیف بزرگ برای خود می‌دانم.
***هاشمی و جنبش کناره‌گیری به نفع وی
بالاخره اکبر هاشمی رفسنجانی ۷۹ساله پس از بیدار شدن از خواب عصرگاهی (به گفته فاطمه هاشمی) با حضور در ستاد انتخابات کشور نشان داد که قصد حضور و تاثیرگذاری در این دوره را به مانند همه دوره‌های پیش از این نیز دارد. حامیان هاشمی که اصلاح‌طلبان طیف وسیعی از آن را تشکیل می‌دهند، همان‌طوری که از قبل نیز تاکید کرده بودند، با راه‌اندازی جنبشی به نام جنبش کناره‌گیری به نفع هاشمی، مرزبندی‌های خود را آشکار ساختند.
به گزارش جهان، سایت شخصی محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در آخرین مطلب منتشر شده خود نوشت: هر کس خیر کشور و انقلاب اسلامی را می‌خواهد به هاشمی رای بدهد. فارس نیز گزارش داد، شورای مشورتی اصلاح‌طلبان به ریاست خاتمی با صدور اطلاعیه‌ای، حمایت خود را از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی اعلام کرد.
پس از اعلام خبر ثبت‌نام هاشمی، مسعود پزشکیان اعلام کرد که راه کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را ادامه نمی‌دهم. محمد شریعتمداری که گفته بود اگر آقای هاشمی در وقت اضافه دوم هم اعلام کاندیداتوری کند، به نفع وی کنار می‌رود، سخنگوی ستادش تاکید کرد: حتماً به نفع هاشمی کنار می‌رود. حاکی از آن بود که حسن روحانی نیز که پیش‌تر گفته بود با نظر و حمایت هاشمی آمده است، به نفع وی کناره‌گیری کرده است.
با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان قطب‌های انتخاباتی سال ۹۲ را با حضور آقایان مشایی، جلیلی و هاشمی ترسیم کرد.
در مورد قطب سوم وضعیت متفاوت است. رهبر حکومت خواسته های خود را بر این قطب تا این جا به میزان زیادی تحمیل کرده است. دو رهبر اصلی جنبش سبز زندانی هستند، آقای محمد خاتمی که زمانی اعلام می شد «کف مطالبات» جنبش سبز را نمایندگی می کند، به دلیل مخالفت های پنهان و آشکار رهبری در انتخابات ثبت نام نکرد و پرچم در دست آقای هاشمی رفسنجانی قرار گرفت. هنوز معلوم نیست هاشمی تا چه اندازه بتواند اصلاح طلبان را حول خویش متحد کند، جنبش سبز اما قطعا به طور یک پارچه در پشت سر او قرار نخواهد گرفت. بنابر این می توان گفت که «قطب سوم» با یک نیروی حداقلی در این انتخابات حاضر شود.
هر چند با این آرایش انتخاباتی حالا حکومت و جناح های وابسته به آن می توانند مدعی شوند تا این جا «همه ی سلایق» آمده اند، اما این گزاره مثل همیشه با یک دروغ بزرگ همراه است. بخشی از منتقدین و کل مخالفین حکومت اسلامی مثل همیشه حذف شده اند و هیچ جایی در «آرایش انتخاباتی» سال نود و دو ندارند.
تحلیل زیر از سوی شبکه ی ایران در مورد آرایش سیاسی انتخابات ۹۲ منتشر شده است که هر گاه با واقعیات فوق یعنی حضور نیمه جان جنبش سبز و حذف کامل مخالفان حکومت دینی در ایران همراه شود، می تواند تصویری از وضعیت موجود به دست بدهد:
سرانجام مهلت قانونی برای ثبت‌نام کاندیداها به پایان رسید و چهره‌های شاخص که هر کدام نمایندگی یک سلیقه خاص سیاسی را دارند پا به کارزار دهمین دوره انتخابات گذاردند.
مصطفی محمدنجار، وزیر کشور از ثبت‌نام ۶٨۶ نفر در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خبر داد که از این تعداد ۶۵۶ نفر مرد و ٣۰ نفر دیگر را خانم‌ها تشکیل می‌دادند.
با پایان یافتن فرایند ثبت‌نام از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که از روز ۱۷ اردیبهشت‌ماه آغاز شده بود حالا دیگر آرایش سیاسی – انتخاباتی ریاست جمهوری یازدهم آشکار گردیده و قطب‌بندی‌های اصلی انتخابات که تا به حال تحت لوای گروه‌ها و اشخاص سیاسی پنهان بودند آشکار گردید. چهره‌های شاخص حاضر در این دوره را می‌توان در چهار گروه سیاسی – گفتمانی اصولگرایان سنتی، جبهه پایداری، اصلاح‌طلبان به لیدری هاشمی و حامیان گفتمان دولت که اسفندیار رحیم مشایی تنها نامزد مورد حمایت‌شان می‌باشد، تقسیم‌بندی کرد.
***اصولگرایان گرفتار در ائتلاف‌ها!
به گزارش ایران جزیره‌های متعدد اصولگرایی در حالی گرفتار ائتلاف‌ها و سازوکارهای انتخاباتی خود بود که حتی نظر ائتلاف ٣ نفره (۱+۲) و ائتلاف ۵ نفره (۲+٣) که وعده داده بودند در موعد ثبت‌نام‌ها به اجماع برسند هم نتوانست از تعدد کاندیداها در این حوزه بکاهد!
اعضای ائتلاف ٣ نفره اصولگرایان یعنی آقایان ولایتی، قالیباف و حداد عادل هر کدام تک تک در انتخابات ثبت‌نام کردند و بر این نکته تاکید کردند که تا آخر در صحنه حضور خواهند داشت.
علی‌اکبر ولایتی در نشست خبری روز ثبت‌نام خود با بیان این‌که هیچ اختلافی با یکدیگر نداریم، خاطرنشان کرد: قرار را بر این گذاشته‌ایم تا از امکانات تبلیغی یکدیگر استفاده کنیم تا رأی واقعی مردم در نظرسنجی‌ها مشخص گردد! چرا که می‌خواهیم حداکثر مهلت را به خودمان و بقیه اصولگرایان بدهیم تا ان‌شاءالله یک نفر در نهایت حضور پیدا کند!
وی وعده داد که ان‌شاءالله به زودی خبرهای بهتری را از همبستگی اصولگرایان خواهیم داشت.
اما اوضاع در ائتلاف دیگر اصولگرایان چندان بر وفق مراد نبوده است چرا که هر کدام معتقد بودند که خود در نظرسنجی‌ها نفر اول هستند! هر چند اعضای دیگر همچون پورمحمدی، باهنر و آل‌اسحاق به نظر جمعی مبنی بر حضور ابوترابی‌فرد برخلاف میل باطنی خود تمکین کردند اما منوچهر متکی نیز نفر دومی بود که از این ائتلاف به طور مستقل در انتخابات یازدهم حضور پیدا کرد.
وی در پاسخ به خبرنگاران که چرا به نظر جمعی تمکین نکردید و حضور پیدا کردید تنها به یک پاسخ دیپلماتیک اکتفا کرد و آن این بود که گذر زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد و زمان قاضی خوبی است.
امیر مقدم، دبیر ستاد باهنر نیز تاکید کرد: انتخاب ابوترابی فرد خارج از فرایندهای دموکراتیک، توافقات و بی‌اعتنایی به نظرسنجی‌ها است!
***جلیلی پرچمدار پایداری‌ها
در حالی که پایداری‌ها از کامران باقری لنکرانی به عنوان گزینه نهایی‌شان خبر می‌دادند اما حضور سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی سبب شد تا آرایش سیاسی نه تنها در این جبهه بلکه در جبهه اصولگرایان نیز با تغییراتی مواجه شود. تا جایی که علی‌اکبر ولایتی اعلام کرد که در صورت حمایت جامعتین از جلیلی ما هم حمایت می‌کنیم. وی البته این اتفاق را منوط به توافق دیگر اصولگرایان دانست. اظهارنظری که البته هنوز (تا لحظه نگارش این گزارش) نتوانسته موافقت حتی دو عضو دیگر این ائتلاف یعنی حداد عادل و خصوصاً محمدباقر قالیباف را که ٨ سال است از بهشت به پاستور می‌اندیشد را جلب کند!
کامران باقری لنکرانی، کاندیدای جبهه پایداری با بیان این‌که بین من و آقای جلیلی تفاوت گفتمان وجود ندارد، تاکید کرد: منطق حکم می‌کند در شرایطی که تفاوت دیدگاه کلان نیست، این گفتمان مشترک با یک پرچمدار در صحنه حضور داشته باشد.
وی با بیان این‌که این انتخابات، انتخاباتی چندقطبی است، در‌خصوص ائتلاف اصولگرایان می‌گوید: در صورتی می‌شود پذیرفت که همه به نفع یک نفر کنار روند که اتحاد آنان شرایطی را به وجود آورد که فردی که برخلاف مصالح نظام است، رأی آورد.
لنکرانی در ادامه تاکید می‌کند: جبهه پایداری در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تنها یک نماد و یک پرچمدار خواهد داشت که بنده یا سعید جلیلی خواهد بود.
علیرضا زاکانی، هرچند در انتخابات سال ٨۴، ریاست ستادهای انتخاباتی قالیباف را عهده‌دار بود، اما حالا از نزدیکی گفتمانی خود با پایداری‌ها می‌گوید. وی با استقبال از ثبت‌نام سعید جلیلی تصریح می‌کند: تفاوت گفتمانی مابین خود و ایشان نمی‌بینم و لذا تلاش می‌کنیم ائتلافی گفتمانی تشکیل شود.
زاکانی البته در پاسخ به این سوال که آیا با ثبت‌نام‌های جدید در صحنه خواهید ماند، می‌گوید: با پایان ثبت‌نام‌ها و حضور افراد جدید، انگیزه‌ام برای تداوم حضور در صحنه و ادامه راه تقویت شده است.
***حامیان گفتمان دولت با پرچم مشایی
جبهه حامیان گفتمان دولت، ضلع سیاسی ـ گفتمانی دیگر این دوره از انتخابات را تشکیل می‌دهند. هرچند در روز آخر ثبت‌نام‌ها، برخی از وزرا و اعضای کابینه دولت، همچون آقایان علی‌اکبر جوانفکر، صادق خلیلیان (وزیر کشاورزی)، رامین مهمانپرست (سخنگوی وزارت خارجه) و برخی از معاونین و وزرای سابق دولت حضور پیدا کرده ثبت‌نام کردند، اما اسفندیار رحیم‌مشایی تنها نامزدی از این طیف است که مورد حمایت حامیان گفتمان دولت قرار دارد.
محمود احمدی‌نژاد که با مرخصی گرفتن یک روزه از ریاست جمهوری توانسته بود در کنار مشایی به هنگام ثبت‌نام قرار بگیرد، با بیان این‌که احمدی‌نژاد یعنی مشایی و مشایی یعنی احمدی‌نژاد، تاکید کرد: مشایی همه خوبی‌های این دولت و برادر کوچکترش احمدی‌نژاد را دارد و نقاط قوت برجسته‌ای علاوه بر آن دارد که آن را کامل‌تر و بالاتر می‌کند.
اسفندیار رحیم‌مشایی نیز در روز ثبت‌نام خاطرنشان کرد: ادامه دادن راه دولت احمدی‌نژاد را یک تکلیف بزرگ برای خود می‌دانم.
***هاشمی و جنبش کناره‌گیری به نفع وی
بالاخره اکبر هاشمی رفسنجانی ۷۹ساله پس از بیدار شدن از خواب عصرگاهی (به گفته فاطمه هاشمی) با حضور در ستاد انتخابات کشور نشان داد که قصد حضور و تاثیرگذاری در این دوره را به مانند همه دوره‌های پیش از این نیز دارد. حامیان هاشمی که اصلاح‌طلبان طیف وسیعی از آن را تشکیل می‌دهند، همان‌طوری که از قبل نیز تاکید کرده بودند، با راه‌اندازی جنبشی به نام جنبش کناره‌گیری به نفع هاشمی، مرزبندی‌های خود را آشکار ساختند.
به گزارش جهان، سایت شخصی محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در آخرین مطلب منتشر شده خود نوشت: هر کس خیر کشور و انقلاب اسلامی را می‌خواهد به هاشمی رای بدهد. فارس نیز گزارش داد، شورای مشورتی اصلاح‌طلبان به ریاست خاتمی با صدور اطلاعیه‌ای، حمایت خود را از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی اعلام کرد.
پس از اعلام خبر ثبت‌نام هاشمی، مسعود پزشکیان اعلام کرد که راه کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را ادامه نمی‌دهم. محمد شریعتمداری که گفته بود اگر آقای هاشمی در وقت اضافه دوم هم اعلام کاندیداتوری کند، به نفع وی کنار می‌رود، سخنگوی ستادش تاکید کرد: حتماً به نفع هاشمی کنار می‌رود. حاکی از آن بود که حسن روحانی نیز که پیش‌تر گفته بود با نظر و حمایت هاشمی آمده است، به نفع وی کناره‌گیری کرده است.
با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان قطب‌های انتخاباتی سال ۹۲ را با حضور آقایان مشایی، جلیلی و هاشمی ترسیم کرد.
