آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انشتار بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران از حد مجاز غنی‌سازی اورانیوم بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عبور کرد. چین پیش از این سیاست فشار حداکثری آمریکا را مسبب افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران دانسته بود. به گزارش آسوشیتدپرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوشنبه ۸ ژوئیه/ ۱۷ تیر اعلام کرد که یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس به گزارش حکام گزارش داده که بازرسان آژانس عبور ایران از حد مجاز غنی‌سازی اورانیوم ۲۳۵ به غلظت مجاز ۳,۶۷ درصد را تأیید کرده‌اند.
ایران یکشنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه اعلام کرد که گام دوم کاهش تعهدات برجامی را برداشته و از غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۳,۶۷ درصد، میزان تعیین‌شده در برجام، عبور می‌کند. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران دوشنبه ۱۷ تیر / ۸ ژوئیه گفت افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از صبح دوشنبه از مرز ۴,۵ درصد عبور کرد.
هنوز آژانس غلظت اورانیوم غنی‌شده در تأسیسات نظنز را اعلام نکرده اما در بیانیه آژانس گفته شده که از اورانیوم تولید شده در تأسیسات هسته‌ای ایران نمونه‌برداری‌های لازم انجام شده است.
پیش از انتشار بیانیه آژانس، چین نسبت به گام دوم ایران در کاهش تعهدات خود به برجام اظهار تأسف کرد اما مسئول آن را دولت آمریکا دانست که با خروج خود از برجام و «فشار حداکثری» بر ایران موجب این اقدام ایران شده است. گِنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری خود توافق هسته‌ای با ایران را به‌عنوان تنها راه واقع‌بینانه و مؤثر برای حل مسئله هسته‌ای ایران و کاهش تنش‌ها توصیف کرد. گِنگ شوانگ تأکید کرد که عامل این بحران آمریکاست و از زمانی که این کشور از برجام خارج شده تحریم‌های سختی را به ایران تحمیل کرده است. چین از متحدان ایران و از کشورهای باقی مانده در برجام محسوب می‌شود. سخنگوی وزارت خارجه چین خواهان حل دیپلماتیک بحران شد:
«ثابت شده است که فشارهای یک‌جانبه تبدیل به “تومور” بدتر و موجب مشکلات بیشتر و بحران‌های عمده در سراسر جهان می‌شود.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوشنبه اعلام کرده بود که در حال راستی‌آزمایی افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات ایران است. سخنگوی آژانس گفته بود:
«ما از اعلامیه ایران نسبت به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم اطلاع داریم و در فرایند راستی‌آزمایی این تحولات هستیم.»
در پی این اعلام، آلمان نیز گفت فعلاً منتظر گزارش کارشناسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌ماند و از اقدام فوری در این‌باره پرهیز می‌کند. راینر برویل، سخنگوی وزارت خارجه آلمان در برلین گفت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز گزارشی منتشر نکرده اما این گزارش نه در یک هفته که در چند روز منتشر می‌شود. برویل خاطرنشان کرد که آلمان موضوع را بررسی خواهد کرد و با دیگر کشورهای امضاکننده برجام، ایران، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه گفت‌وگو خواهد کرد. او تأکید کرد که برای آلمان «مهم این است که ایران را متقاعد کنیم تا برجام را حفظ کند».
پیش از این در خرداد گذشته آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هشدار داده بود که نقض برجام از سوی ایران بدون پیامد نخواهد بود.
گام دوم ایران در کاهش تعهداتش در برجام با واکنش‌های منفی همراه شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا هشدار داد که ایران باید مراقب باشد. ژاپن از ایران خواست از حدی که برجام برای غنی‌سازی اورانیوم تعیین کرده، عبور نکند. بریتانیا اعلام کرد که این کشور در تعامل با سایر طرف‌های برجام در نظر دارد به‌زودی علیه ایران اقداماتی را انجام دهد. تشکیل نشست اضطراری شورای حکام یکی از این اقدامات است. اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده که با همه طرف‌های برجام در گفت‌وگوست و احتمال درخواست تشکیل نشست اضطراری شورای حکام برای بررسی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد.
زمانه
