آیت‌الله خامنه‌ای ساعاتی پس از اعلام درگذشت آیت‌الله خمینی در نشست مشترک
مسئولان جمهوری اسلامی و نمایندگان خبرگان
وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار علی خامنه‌ای روز ۱۴ خرداد یک فایل صوتی جدید با تیتر «شما رهبر شوید» منتشر کرده است که در آن خامنه‌ای می‌گوید مهرماه ۶۷ جلسه‌ای درباره عدم صلاحیت حسینعلی منتظری برای رهبری آینده برگزار شده و چهره‌هایی چون احمد خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی و عبدالکریم موسوی اردبیلی در این جلسه حضور داشتند و در این جلسه روح‌الله خمینی پیشنهاد کرده که علی خامنه‌ای رهبر آینده جمهوری اسلامی باشد.
هر چهار نفر دیگری که در این جلسه حضور داشته‌اند، فوت کرده‌اند و قبلاً حرفی دقیقا شبیه این ادعا را طرح نکرده‌اند و این نخستین بار است که چنین موضوعی مطرح می‌شود.
تاریخ سخنرانی خامنه‌ای و بازگویی این خاطره مشخص نیست ولی تاریخ انتشار آن معنادار است.
یک وجه انتشار چنین خاطره‌ای پاسخ دفتر رهبر جمهوری اسلامی به برخی ابهامات درباره انتخاب خامنه‌ای به عنوان رهبر است.
فارغ از ابهاماتی که درباره ابعاد قانونی و حقوقی انتخاب خامنه‌ای وجود دارد، در خاطرات تاریخی بارها از افرادی چون اکبر هاشمی رفسنجانی، محمدرضا گلپایگانی، علی مشکینی، عبدالکریم موسوی اردبیلی و ... نام برده شده که همزمان با خامنه‌ای نام‌شان برای رهبری مطرح بوده است. در آن زمان حتی خامنه‌ای که خودش را لایق رهبری نمی‌دانست، با احمد آذری قمی صحبت کرده بود و او را به عنوان کاندیدای مناسب برای رهبری قبول داشت.
به عنوان نمونه خرداد سال ۹۲، زهرا مصطفوی، دختر خمینی در نامه‌ای سرگشاده به خامنه‌ای نوشت که پدرش علاوه بر خامنه‌ای، صلاحیت هاشمی برای جانشینی را هم تأیید کرده بود.
محمد هاشمی، برادر هاشمی رفسنجانی نیز در گفت‌وگویی که روز ۲۴ بهمن ۹۸ انجام شده، گفته بود بعد از عزل منتظری از قائم مقامی، خمینی پیشنهاد داده بود که هاشمی قائم مقام رهبری شود: «امام به آقای هاشمی پیشنهاد داده بودند که خبرگان شما را به‌عنوان قائم مقام معرفی کنند، نامه دهند، من نامه می‌دهم، تأیید می‌کنند. آقای هاشمی تقریباً یک هفته گریه می‌کرد و می‌گفت نه، من نمی‌خواهم».
گفت‌وگوی تصویری محمد هاشمی ابتدا در وب‌سایت آپارات منتشر شد ولی متن مکتوب این گفت‌وگو روز ۱۳ خرداد ۹۹ در رسانه‌های داخلی منتشر شد و یک روز بعد دفتر خامنه‌ای اقدام به انتشار فایل جدید صوتی کرد.
حتی اگر انتشار این فایل را واکنش به اظهارات محمد هاشمی ندانیم، روشن است که علی خامنه‌ای و دفتر او از انتشار روایت‌هایی که نام افراد دیگر را هم عرض و در کنار او برای جانشینی خمینی مطرح می‌کنند، ناراحت است و کوشیده است که با انتشار این حرف‌ها، تأکید کند که انتخاب اصلی و نهایی خمینی او بوده است.
علاوه بر تلاش دفتر خامنه‌ای برای پایان دادن به این بحث‌های تاریخی، انتشار این فایل و تأکید و تصریح خامنه‌ای بر اینکه خمینی او را به عنوان جانشین خودش انتخاب کرد و نام او را هم ذکر کرد، می‌تواند اینگونه تفسیر شود که جانشین خامنه‌ای هم باید به همان شیوه انتخاب و به مجلس خبرگان رهبری معرفی شود.
بر اساس تشکیلات نمایشی و تشریفات موجود، در مجلس خبرگان یک کمیته سری به نام «کمیسیون ۱۰۷ و ۱۰۹» وجود دارد که نام آن به اصول ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی درباره انتخاب رهبر اشاره دارد.
این کمیسیون یک کمیته سه نفره ویژه را تعیین کرده است که در تبصره یک این ماده نیز گروه ویژه سه نفره پیش‌بینی شده است تا «تمام کسانى را که در مظان رهبرى قرار دارند»، شناسایی و به مجلس خبرگان معرفی کند.
روایت‌های موجود درباره انتخاب جانشین خمینی نشان می‌دهد که در آن زمان، چه زمانی که منتظری به عنوان قائم مقام انتخاب شد و چه زمانی که خامنه‌ای به عنوان رهبر انتخاب شد، مجلس خبرگان رهبری مانند یک اوپراتور عمل کرده و بخش نهایی نمایش انتخاب رهبر جدید را روی صحنه اجرا کرده است.
می‌توان انتظار داشت که همین سناریو در دوران خامنه‌ای تکرار شود. انتشار فایل صوتی خاطره خامنه‌ای نیز می‌تواند تأکید و تصریح بر ضرورت تکرار همان مدل تفسیر شود.
این انتظار بعیدی است که رهبر جمهوری اسلامی به طور علنی و برای عموم جانشین خود را معرفی کند ولی کاملاً محتمل است که جانشین خود را در جمعی از حلقه یاران متنفذ خود معرفی کند و آنها در زمان لازم، به همان روش که هاشمی خاطره‌گویی کرد، خاطره‌ای بگویند و کار تمام شود.
درست است که خامنه‌ای، «خمینی دیگر» نیست و مدل خاطره گفتن و رهبر ساختن شاید مدل ضعیفی برای آینده باشد ولی باید توجه کرد که مجلس خبرگان رهبری کنونی به ترکیبی از نمایندگان خامنه‌ای تبدیل شده که وظیفه خود را پاسداری از ولی فقیه تعریف کرده‌اند و کماکان با شنیدن یک خاطره هم همان کاری که از آنها خواسته شده را انجام می‌دهند.
رادیو فردا
