ایرنا- هنوز جامعه گردشگری نتوانسته از شوک کرونا بیرون بیاید. هتل‌ها و اقامتگاههای بومگردی در بیم و امید شرایط سفرها، بین ماندن و رفتن از عرصه گردشگری ایران درمانده‌اند و شرایط دست‌کم در اصفهان به گونه‌ای است که این تاسیسات در هزینه‌های نگهداری، حقوق کارکنان و پرداخت اقساط عقب مانده تسهیلات بانکی با مشکلات جدی مواجه‌اند.
همه اینها در حالی است که گفته می‌شود برخی از مصوبات نهادها برای حمایت تاسیسات گردشگری از سوی برخی نهادها عملی نشده است و اکنون با گذشت سه ماه تعویق پرداخت‌ها هنوز سایه کرونا بر سر جامعه گردشگری سنگینی می‌کند.
بعد از آنکه تاسیسات گردشگری از جمله هتل‌ها و اقامتگاههای بومگردی اجازه فعالیت و پذیرش مسافر با رعایت پروتکل‌های بهداشتی گرفتند، عدم اطمینان به سفرها، بالا رفتن هزینه‌ها و در نتیجه نبود شرایط مساعد برای ادامه فعالیت موجب شد تا بعضی از این تاسیسات گردشگری دوباره و این‌بار خودخواسته تعطیل شوند.
افت اعتماد به سفرها و از سویی دیگر تورم و بالا رفتن هزینه‌های سفر هر دو موجب شده است که سفر در ردیف آخر گزینه‌های خانوار ایرانی باشد و این موجب شده است که شرایط کاری بسیاری از هتل‌ها و اقامتگاه‌ها حتی با وجود عادی سازی شرایط کرونا همچنان در تردید و ابهام باشد.
تعویق سه ماهه پرداخت مالیات، قبض‌های حامل انرژی، حق بیمه و تسهیلات، بسته حمایتی بود که دولت برای کمک به تاسیسات گردشگری در شرایط کرونا مصوب کرد. حالا با عادی سازی شرایط کرونا و امکان بازگشایی اقامتگاه‌ها برخی از این تاسیسات گردشگری می‌گویند نهادها در اجرای این مصوبات کوتاهی کرده اند. تعویق پرداخت قبض های حامل انرژی از جمله این موارد است که به دلیل مساعد نبودن شرایط کسب و کار برخی هتل ها و اقامتگاه‌هاو عدم پرداخت، اخطار قطع گرفتند.
در حالی که راهکار سازمان جهانی گردشگری در شرایط پرتردید کرونا برای بهبود گردشگری کشورها، توریسم بومی و طبیعت گردی است اما گویا با وجود استقبال وزارتخانه میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری از این پیشنهاد و با وجود گستردگی اقامتگاه های بومگردی هنوز اقدام سازمان یافته ای در این راستا انجام نشده است.
اقامتگاه های بومگردی به حال خود رها شده‌اند
مازیار آل داوود ، رییس هیات مدیره جامعه حرفه‌ای اقامتگاههای بومگردی کشور معتقد است که گرچه پیشتر تشویق‌های زیادی برای توسعه اقامتگاههای گردشگری بوده است و همه استان‌ها در دادن مجوزهای بومگردی از یکدیگر سبقت می‌گرفتند اما اکنوان و با شرایط کرونا سرمایه گذاران و اقامتگاه های بومگردی به حال خود رها شده‌اند.
به گفته آل داوود نه تنها اقامتگاه های بومگردی در این چند ماهه اخیر درآمدی نداشته اند بلکه تاکنون حمایت چندانی هم از آنها نشده است و حتی مصوبات دولت و حداقل کمک ها در شرایط کرونا به درستی اجرا نشده است: مصوبه تعویق در پرداخت قبوض انرژی انجام نشد و همه هزینه ها سر وقت و حتی با اخطار قطع از ما گرفته شد. با وجود جلسات و مذاکرات با وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری هیچ عکس العملی نشان داده نشد و شرایطی هم که برای کمک به اقامتگاه های گردشگری در نظر گرفته شد،در عمل هیچ راهکاری نیست که بتواند راهگشا باشد.
وی با اشاره به تعطیلی و مشکلات شدید مالی ۱۲۰ اقامتگاه بومگردی در خور و بیانک اصفهان گفت: اقامتگاه های بومگردی با تشویق مسئولان گردشگری تاسیس شدند و در حالی که مجوزهای زیادی در این راستا داده شد و مسابقه مجوزدهی بین استان ها بود، اکنون در این شرایط سخت، در عمل فراموش شده اند و هیچ کس هیچ توجهی به آنها نمی‌کند.
آل داوود افزود: با اتفاقات اخیر که آسیب های زیادی به گردشگری کشور زد، اشتغالی که در مناطق بومی بوجود آمده بود کامل از بین رفته است. در خیلی از مناطق به خاطر نداشتن درآمد، به جان محیط زیست افتاده اند و در برخی مناطق درختان تاغ را می سوزانند و زغال می‌کنند تا از این راه درآمد داشته باشند. نه تنها مناطق ما بلکه در مناطق دیگر آسیب زیادی به منابع طبیعی زده می شود چراکه افراد به خاطر اینکه مجبور هستند اقساط وام ها را پرداخت کنند و درآمدی ندارند رو به این کار آورده‌اند.
وی در ادامه گفت: پیشتر در اکثر مناطق کویری از جمله اطراف مصر و چوپانان برای کسب درآمد تاغ‌ها را می سوزاندند و زغال می‌کردند؛ بخشی از در آمدشان بود ولی مشاغل گردشگری جایگزین شد و حالا دوباره با شرایطی نامساعد گردشگری چاره ای ندارند.
وی گریزی به مسائل و مشکلات سایر تاسیسات گردشگری زد و در این‌باره گفت: گفته شد هتل ها با پروتکل های بهداشتی باز شود اما خیلی از هتل ها هم حمایت نشدند؛ باز شدند و مجدد خودشان بستند چون حمایت نشدند. راهنمایان تور هم حمایت نشدند، حتی شامل بیمه هم نبودند.
آل داوود افزود: تنها مساله نبود توان پرداخت هزینه ها و تعطیلی اقامتگاه های بومگردی و سایر اقامتگاه‌ها نیست بلکه در زمان حاضر علاوه بر نگرانی از انتقال بیماری کرونا، مردم از نظر اقتصادی هم با مشکل مواجه‌اند. اگر کسی در حالت عادی می‌توانست در سال چهار بار سفر کند حالا یک سفر هم به زور می‌تواند داشته باشد.
اما و اگرهای سفر، آخرین گزینه خانوار ایرانی
کریم بیگی ، رییس جامعه حرفه‌ای هتلداران اصفهان به ایرنا گفت: هزینه‌های هتل وقتی که باز است پابرجاست و از طرف دیگر وقتی درآمد نباشد، ضرر سنگینی به سرمایه‌گذار وارد می‌شود چون ظرفیت‌ها بسیار پایین است. در زمان حاضر به طور نسبی همه هتل‌ها ظرفیت شان از ۱۰ الی ۱۵ درصد بالاتر نمی‌رود.
وی افزود: هزینه‌های کارگری با توجه به اضافه شدن حقوق و مزایا بار سنگینی بر دوش بهره برداران گذاشته شد. از طرفی چون هزینه گندزدایی در سیستم تعریف شده، بار مضاعفی به هزینه‌های قبلی اضافه شده است که همه توامان و با ظرفیت خالی هتل ها فشار سنگینی وارد می‌کند.
بیگی یادآور شد: فرصت‌هایی که برای پرداخت اقساط تسهیلات داده شده بود تمام شد اما همچنان شرایط کرونا تمام پابرجاست و می‌طلبد مسئولان در این زمینه اقدام و مهلت برای پرداخت تسهیلات را اضافه و مساعدت بیشتر کنند.
بیگی به ایرنا گفت: مصوبات دولت در شرایط کرونا برای تاسیسات گردشگری نشان می داد که نباید فشاری بر هتل‌ها در پرداخت هزینه انرژی‌ها گذاشته شود ولی مرتب هتل ها برای پرداخت هزینه ها اخطاریه قطع دریافت می‌کنند که این خارج از مصوبه دولت است.
به گفته رییس جامعه هتلداران اصفهان بسیاری از هتل‌های اصفهان از طرف ادارات مربوطه برای پرداخت هزینه های انرژی در فشارند. وی معتقد است که باید مصوبه جدیدی داده شود و زمان لازم برای پرداخت هزینه‌های انرژی و حق بیمه و اقساط تسهیلات بانکی افزایش پیدا کند.
بیگی با بیان اینکه در سال جدید هزینه اقامت هتل‌ها افزایش نداشته است به ایرنا گفت: در زمان حاضر گردشگری در سبد خانوارها ردیف آخر است و این موجب شده است فشار خیلی زیادی برای بخش گردشگری ایجاد شود. اگر به موقع کمکی به سرمایه‌گذاران و بهره‌بردارن این صنعت نشود این صنعت رو به نابودی می رود.
رییس جامعه حرفه‌ای هتلداران اصفهان افزود: گردش اقتصادی که در بخش گردشگری فعال شده بود در آینده خیلی کمرنگ می‌شود، شکست صنعت گردشگری می‌تواند گریبان‌گیر اقتصاد کشور و اشتغالزایی باشد. بنابراین می طلبد که هر چه زودتر تفکرات لازم برای حمایت از این صنعت اندیشیده شود.
حیدر صادقی سرپرست معاونت سرمایه‌گذاری و گردشگری اصفهان در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار ایرنا گفت: مصوبات ستاد کرونا لازم الاجراست اگر به صورت مصداقی واحدی بوده است که به خاطر عدم پرداخت بدهی یا عدم امحا مشکلی برایشان پیش آمده باشد به ما انتقال بدهند تا از طریق استانداری، ستاد کرونای استان و ستاد تسهیل و رفع موانع پیگیری کنیم.
وی افزود: یکسری مصوبات تاکنون در سطح ملی و استانی وجود داشته و به انجام رسیده است. عقیده ما این است که این مصوبات کافی نیستند و باید برای حفظ صنعت گردشگری و جلوگیری از تعطیلی مشاغل تمهیدات بیشتری اندیشیده شود.
در عصر کرونا باید به روزرسانی کنیم
صادقی معتقد است که برای گردشگری ایران که از سال قبل به خاطر مسائل مختلف آسیب‌های زیادی دیده است تصمیمات و کمک ها و حتی قوانین موجود کفایت نمی کند حمایت از صنعت گردشگری را باید توسط دو قسمت همزمان پیش برد. یکی نقش سیاست و سیاستگذاری دولت و از طرف دیگر نباید از نقش فعالان بخش گردشگری غافل شویم.
وی افزود: بحث بیمه صنعت گردشگری، سامان‌دهی تعطیلات پایان هفته و نیمه دوم سال و سایر حمایت‌های مالی و معنوی در سیاستگذاری دولت باید انجام شود در سطح سیاست گذاری دولتی، دستوالعمل‌های سفر هوشمند و سفر ایمن توسط وزارتخانه طراحی شد که با هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط، پروتکل و چهارچوبی برای رونق دوباره سفرها با رعایت مسائل بهداشتی فراهم می‌کند.
صادقی به ایرنا گفت: باید عرضه و تقاضا را به صنعت گردشگری برگردانیم بعد از کرونا و عدم اعتماد به سفرها تقاضا به شدت افت کرده است و ما باید تلاش کنیم این تقاضا برگردد.
با وجود بالا رفتن هزینه ها و شرایط کرونا معاونت گردشگری اصفهان معتقد است نوع و الگوی سفرها نسبت به گذشته تغییر کرده است و بخش خصوصی و دولتی باید با شرایط و الگوهای جدید خودش را تطبیق دهد اگر ما منتظر باشیم که شرایط به شکل قبل از بحران ها برگردد و نتوانیم خودمان را در این شرایط به روزرسانی کنیم و تطبیق دهیم در عمل خیلی از مشاغل در معرض تعطیلی قرار می‌گیرند.
صادقی به خبرنگار ایرنا گفت: برغم مشکلاتی که وجود داشت، سیل سفرها در تعطیلات اخیر به سمت استان های شمالی نشان داد که این تقاضا وجود دارد؛ مهم این است که چگونه این سفرها را هدفمند به سمت تاسیسات گردشگری ببریم و این موضوع مستلزم این است که بسته های جدید سفر طراحی و ارائه شود.
وی یادآور شد: مدل توریسم انبوه امروزه و در این مقطع کاربرد ندارد. تورهای با تعداد مسافرهای کمتر به مقاصد طبیعت گردی و بومگردی راهبردی است که از سوی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) برای همه کشورهای آسیب دیده از کرونا پیشنهاد داده شده است.
معاونت سرمایه گذاری و گردشگری اصفهان با بیان اینکه در زمینه توریسم بومی زیر ساخت های مناسبی در مناطق مختلف استان اصفهان وجود دارد گفت: مهم این است که آژانس ها بتوانند ظرفیتهای تورسم بومی را در چهارچوب پروتکل‌های بهداشتی تحت عنوان سفر هوشمند و ایمن طراحی و به صورت بسته های سفر جدید تبلیغات و بازریابی کنند.
صادقی معتقد است تقاضا هست اما اعتماد نیست و این اعتماد باید با ارائه بسته های جدید سفر جلب شود فکر می کنم تحریک تقاضا یکی از راهبردهای اساسی است که می تواند صنعت گردشگری را نجات دهد وگرنه تسهیلات و حمایت های مقطعی ضمن اینکه خوب است اما راهبرد های اساسی نیستند. تا این لحظه تبلیغاتی در جایی ندیدم که یک سفر با شرایط جدید را ترسیم کرده باشد.
از نگاه وی شاید پسا کرونایی وجود نداشته باشد و بهتر باشد برای عصر کرونا برنامه‌ریزی شود توریسم انبوه شاید نتواند به زودی به رونق گذشته برگردد. برنامه راهبردی سازمان جهانی گردشگری توریسم بومی است و بخش خصوصی باید بتواند در این رابطه سفرهای جدید ارائه و معرفی کند.
صادقی در این رابطه توضیح داد: باید تورهای با حجم کمتر به مقاصد بیشتر برگزار کنیم در سال جاری از سوی وزارتخانه مبالغی برای تورهای آشناسازی پرداخت شد، بنابراین ما این آمادگی را داریم که در حوزه بازاریابی و تبلیغات تورهای آشناسازی برگزار کنیم.
آن طور که این مقام گردشگری اصفهان به ایرنا گفت اگر بخش خصوصی بسته سفری را با توجه به شرایط موجود معرفی کند اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان می‌تواند محصول جدید تاسیسات گردشگری را تبلیغ و معرفی کند. سفری که می‌تواند در راستای راهبرد جهانی گردشگری بومی به کمک اقامتگاههای بومگردی و یا شاید هتل‌ها بیاید. اما گویا هنوز این پیشنهاد در اول راه است و تا رسیدن به نتیجه باید صبر کرد.
گردشگری به اعتقاد کارشناسان امر به عنوان بزرگ ترین صنعت درآمدزا در جهان، از سوی کارشناسان صنعت پاک نام گرفته است، مقوله ای که هر چه بیشتر می گذرد ابعاد و فرصت های تازه تری در آن رخ می نماید که ارتباط مستقیمی با رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار دارد.
گردشگری، امروزه بیش از هر صنعت دیگری در دنیا مورد تاکید دولت‌هاست و بنا به آمار سازمان جهانی گردشگری، بودجه‌ای که مردم دنیا برای مسافرت و تفریح اختصاص داده‌اند سه برابر بودجه‌ای است که دولتها صرف امور دفاعی و امنیتی می‌کنند، این رقم ۱۱ درصد درآمد ناخالص (GDP) کل جهان است.
براساس آمارهای موجود، ایران دهمین کشور برتر دنیا از نظر بهره مندی از آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی است اما، نقشه راه اصولی متناسب با این ظرفیت‌ها در توسعه بسترهای گردشگری، اشتغالزایی و تولید ثروت وجود ندارد.
استان اصفهان دارای ۹۰ هتل و ۶۵ مهمانپذیر با ظرفیت حدود ۲۰ هزار تخت است که از این تعداد ۵۷ هتل و ۳۰ مهمانپذیر در کلانشهر اصفهان قرار دارد.
