بخشی از یادداشت سردبیر «اعتماد آنلاین»
مصلحت در احکام کیفری همان نگرشی است که با حمایت دستگاه قضایی به متهم و خانواده متهم کمک میکند تا برای جلب رضایت طرف مقابل تلاش کنند. پروندهها و نمونههای بسیار زیادی وجود دارد که تعویق در اجرای حکم قصاص و اعدام توسط قوه قضاییه، منجر به حفظ جان متهم از طریق کسب جلب رضایت خانواده مقتول شده است. به هر نحو اگر تصمیم به اعدام و اجرای حکم قصاص بود که:
۱- بر اساس مستندات به ویژه اظهارات وکلای متهم، امکان رضایت وجود داشته است.
۲- بر اساس «قاعده درء» که برگرفته از فرمایش رسول اکرم(ص) است که فرمودند: «تدرء الحدود بالشبهات» {حدود را به شبهات دفع کنید}، امکان تاخیر در اجرای حکم اعدام میسر بوده است.
۳- اگر تصمیم در اجرای سریع حکم اعدام بوده که با توجه به بازپسگیری شهادت شهود، پرونده دارای نواقص شده و توقف حکم لازمالاجرا بوده است.
۴- با توجه به شرایط فعلی اجرای این حکم به نفع جامعه و حکومت نبوده است.
اما با توجه به شبهات و ابهامات ایجادشده ضرورت دارد تا قوه قضاییه به ابهامات و پرسشهای ایجادشده افکار عمومی پاسخ دهد:
۱- چرا در اجرای حکم پروندهای که در قالب پروندهای سیاسی- امنیتی قرار گرفته و توجه افکار عمومی و نهادهای بینالمللی را جلب کرده بود آنقدر تعجیل کردید؟ چرا با وجود فایلهای صوتی که از نوید افکاری منتشر شده و برای افکار عمومی پرسشهایی را به وجود آورده بود و همچنین اظهارات وکلایی که پرونده نوید افکاری را مطالعه کرده و بارها از نقصهای آن گفتند، روند رسیدگی به پرونده را- همچون بسیاری از پروندهای خاکخورده و در کشو مانده دستگاه قضا- طولانیتر نکردید؛ آنهم وقتی متهم درخواست بررسی از سوی پزشک قانونی داده بود و اتفاقا گفته شده که یک روز پیش از اعدام او به پزشک قانونی برده شده است.
۲- با فرض بر اینکه روند بررسی پرونده نوید افکاری، عادلانه، قانونی و درست بوده و اقرار او برای ارتکاب به قتل تحت فشار نبوده، چرا قوه قضاییه بر خلاف «قاعده درء و انصاف قضایی» و نگرش موجود«عادت و مصلحت قضایی» خود در به تاخیر انداختن اجرای حکم- همانند آن رفتاری که در پروندههای مشابه دارد- و بدون توجه به حساسیتهای مردم، در اجرای حکم اعدام نوید افکاری تعجیل کرد و فرصتی را که میتوانست در اختیار خانواده متهم برای کسب رضایت قرار بدهد، با اجرای حکم سریع از آنان گرفت؟
۳- آیا دستگاه قضایی از حساسیت و نگرانی جامعه ایران خبر نداشت و نمیدانست که این پرونده، دیگر یک پرونده عادی نیست و هرگونه اقدام عجولانه و تهی از درایت و صبوری، میتواند بر صورت هزینههای موجود روی دست نظام، بیفزاید؟
۴- چرا در حالی که شبکههای ضد انقلاب، فرصتطلبانه برای تیر خلاص زدن به امید مردم در اعتماد به نظام جمهوری اسلامی، توپخانه رسانهای خود را برای تهییج افکار عمومی به کار انداخته است، قوه قضاییه به نمایندگی از حاکمیت و برای خنثیسازی نقشههای براندازان و برای مدیریت این پرونده و جلوگیری از خون به خون شستن، پا پیش نگذاشت تا هم رضایت خانواده مقتول را جلب کند و هم آنکه رضایت افکار عمومی جامعه را به دست آورد؟ آیا این تحلیل و توان لازم برای اقدام را نداشتید؟
۵- پای تصمیمتان ماندید و نوید افکاری را اعدام کردید؛ سلّمنا.
فقط بفرمایید چرا تشریفات آییننامه نحوه اجرای احکام قصاص برای مرحوم نوید افکاری اجرا نشده است؟ مگر نه آنکه براساس آییننامه اجرای حکم قصاص، قاضی صادرکننده حکم، فرمانده نیروی انتظامی محل یا قائممقام وی، پزشک قانونی یا پزشک معتمد، یک روحانی برای انجام تشریفات دینی و مذهبی، منشی دادگاه، اولیای دم مقتول یا وکیل آنها، شهود و وکیل محکوم علیه باید حضور داشته باشند؟ پس چرا اجازه ندادید وکیل مرحوم نوید افکاری حداقل کنار منشی دادگاه بایستد و اجرای حکم را به چشم خود ببیند؟ مگر نه آنکه ماده ۸ همین آییننامه اجرایی این اجازه را به محکوم داده تا چنانچه تقاضای ملاقات با اشخاصی را دارد، این فرصت برای او فراهم شود. پس چرا این فرصت را برای نوید افکاری و خانواده او، به ویژه مادرش فراهم نکردید؟
۶- نوید افکاری را اعدام کردید؛ سلّمنا.
فقط بفرمایید چه ضرورتی ایجاب میکرد تا مراسم خاکسپاری پیکر مرحوم نوید افکاری شبانه انجام شود؟ آیا نمیتوانستید این فرصت را به خانوادهاش بدهید که خودشان، مراسم تشییع را برگزار کنند و این کار موجب تسلی خاطرشان باشد؟ یا آنکه به دلایل واضح و برای جلوگیری از حضور مردم، مراسم را با خاکسپاری شبانه برگزار کردید؟
منبع: روزنامه اعتماد