يكي از زيباترين رسم‌هاي نوروزي خانه‌تكاني است. در باور بهدينان پيش از سال نو فروهرها (روان‌هاي شايسته و پاك) به زمين باز مي‌گردند تا از شادي، سلامت، شادكامي و باورمندي بازماندگان‌شان آگاه شوند. اين روان‌هاي نيكو پس از ده روز و بنا به گفته‌يي تا نوزدهم فروردين بر زمين مي‌مانند و آنگاه به جهان مينوي باز مي‌گردند. در آغاز پنج روز گاهنبار، يعني پنج روز مانده به شب نوروز بزرگ، آنها در خانه‌ها سر مي‌كشند. هرگاه خانه‌يي را پاك و تميز و به دور از غبار و پليدي و پلشتي ديدند براي صاحب آن خانه نيايش مي‌كنند و بركت و نيكي و گشادگي و پيروزي را براي خداوند آن خانه آرزو مي‌كنند. اما اگر خانه اينسان نباشد افسرده از آن جايگاه به بيرون گام مي‌نهند. بر اين پايه كهنسالي ما با نوروز و كهنسالي نوروز با پاكي و زيبايي و خيرخواهي همراه بوده است. گفتني است، در كتاب اوستا به خانه‌تكاني توجه شده است. اگر خانه‌يي تميز و معطر باشد روح‌هاي پاك بركت و آرامش را براي ساكنان آن خانه خواهند خواست. اين رفت و روب خانه و برون آوردن و پاك كردن اشيا و به جاي خود گذاشتن‌شان، جرثومه شيطاني را از خانه بيرون مي‌راند تا دگر بار خانه را به گونه‌يي دلپذير آذين كنيم تا زمين زندگي‌مان همراه با زمان دلفريب نوروز هماهنگ باشد. از ياد نبريم اين تكاپو خانه‌تكاني گل است و فراخواني براي خانه‌تكاني ژرف‌تر و دل‌انگيزتر كه در چهارشنبه‌سوري براي خانه‌تكاني دل انجام مي‌شود. پس همان‌گونه كه آدمي براي راه رفتن كفش مي‌خواهد براي رهسپاري به سرزمين مهر و دوستي گام نخست آن است كه دور و برمان را از هر پليدي و پلشتي و زشتي و غبار بروبيم. اين روبيدن بيرون، ما را بر آن مي‌دارد كه تا سال به پايان نرسيده است به لباس بيرون خويش بنگريم و جامه درون را نيكو گردانيم. اگر خار و خاشاك خانه را بيرون مي‌نهيم بايد براي خار دل و خشم درون نيز راه و چاره‌يي جوييم. خانه‌تكاني و چهارشنبه‌سوري دو روي يك سكه‌اند كه نخست بيرون را پاك و خواستني مي‌كنيم و پس از آن درون خود را نيك و دوست‌داشتني مي‌گردانيم زيرا اگر در پرتو كار و تلاش ما خانه از همه آلودگي‌ها پاك شد، اما دل ما همچنان در بند آزار و كين و بدخواهي بود به جاي هفت‌سين رحماني رهپوي هفت‌سين شيطاني خواهيم شد كه سوء‌نيت و سعايت و سرزنش و سنگ‌اندازي و سختگيري و سفاكي و ستم را خواسته‌ايم. پس بايد گام به گام همراه با آباد كردن خانه و بازسازي ويراني‌هاي آن دل بيمار خود را تيمار كنيم. به خجستگي قدم‌هاي نوروز در و ديوار خانه از سرور و سر و دوش ما از صفا سرشار باشد. و الا پس از اين آمد و شد افسوس‌كنان بانگ برخواهمي آورد كه: عيد آمد و ما خانه دل را نتكانديم/ گردي نفشانديم و غباري نسترديم |
پنجشنبه، اسفند ۲۲، ۱۳۹۲
عيد آمد و ما خانه دل را نتكانديم/ گردي نفشانديم و غباري نسترديم
