دونلی شیر محمد اسپندار
موسیقی بلوچستان با نام شیر محمد اسپندار و ساز «نی جفتی» یا «دونلی» او گره خورده است.
دونلی شامل دو نی (مذکر و مونث) است که نوازنده هنگام نواختن هر دو نی را در دهان خود قرار داده و نی مونث را اندکی پایینتر از نی مذکر قرار می‌دهد.
تنها شش سوراخ نی مذکر از محل دمیدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. نی مونث وظیفه واخوان را به عهده دارد.
آنچه در ادامه می بینید دونلی نوازی شیر محمد اسپندار است
نفوذ و تاثیر متقابل فرهنگ های بلوچی و هندی باعث شده است که طی چند قرن اخیر موسیقی بلوچی از تاثیرات موسیقی هندی دور نماند. طی سالیان دراز بلوچستان بیش از آنکه زیر نفوذ فرهنگی ایران قرار داشته باشد، با جلوه های مادی و معنوی فرهنگ هند مواجه بوده است. با وجود این، مردم بلوچ توانسته اند بخش مهمی از فر هنگ اصیل و پویای خود را کماکان حفظ کنند.
به روایتگر موسیقی این منطقه «پهلوان» می گویند. جایگاه و کارکرد پهلوان در بلوچستان را شاید بشود با عاشق های آذربایجان، بخشی های ترکمن صحرا و شمال خراسان مقایسه کرد. پهلوان های بلوچ در گذشته نه تنها راوی واقعیات تاریخی، حماسی و عشقی بوده اند، بلکه گاه در خود رویدادها نیز تاثیر می گذاشتند.
موسیقی بلوچستان با نام شیر محمد اسپندار و ساز «نی جفتی» یا «دونلی» او گره خورده است. پهلوان موسیقی بلوچی در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی در بمپور بلوچستان دیده به جهان گشود. در نوجوانی به پاکستان رفت و در سال ۱۳۳۷ پس از کسب تجربه در زمینهٔ موسیقی به ایران بازگشت.
دونلی شامل دو نی (مذکر و مونث) است که نوازنده هنگام نواختن هر دو نی را در دهان خود قرار داده و نی مونث را اندکی پایینتر از نی مذکر قرار می‌دهد. تنها شش سوراخ نی مذکر از محل دمیدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. نی مونث وظیفه واخوان را به عهده دارد. سه سوراخ صوتی آن از محل دمیدن ساز گاهی نواخته می‌شوند.
در ایران لیکو شاخص‌ترین و مهم‌ترین مقام در موسیقی شمالی بلوچستان ( سرحد) و تا حدودی مترادف با ذهیروک (آواز بنیادی نواحی مرکزی و جنوبی بلوچستان - مکران) است. محتوای موسیقیایی مقام لیکو و اشعار مورد استفاده در آن بیانگر غم و هجران است. این مقام یک بیت موزون و قافیه‌دار دارای مصراع‌های ده هجایی است که مضمون آن را مطالب عاشقانه تشکیل داده‌است.
