در حالی که آلودگی هوا همزمان در شهرهای بزرگ ایران به طور بیسابقهای افزایش یافته و فقط در شهر اراک صد و هفتاد نفر بر اثر آلودگی هوا به بیمارستان منتقل شدهاند، محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران گفت: «متاسفانه دادههای صحیح به ما نمیرسد.» پیشتر مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز آلودگی شدید هوای استان اصفهان را «سوال برانگیز» دانسته بود.
با بحرانی شدن آلودگی هوای شهرهای ایران، مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور از استقرار آمبولانس ها در هفت شهر به دلیل آلودگی هوا خبر داد و گفت: طبق بررسی هایی که انجام شد و هشدار نارنجی سازمان هواشناسی ۱۲ دستگاه آمبولانس در تهران مستقر شدند و مراکز درمانی و بهداشتی در آماده باش قرار گرفتند.
او ادامه داد: در قم چهار دستگاه آمبولانس، کرج پنج دستگاه آمبولانس، اصفهان پنج دستگاه آمبولانس، مشهد هفت دستگاه آمبولانس و تبریز سه دستگاه آمبولانس مستقر شدند و در تمام این شهر ها مراکز درمانی و بهداشتی در آماده باش قرار دارند. همچنین در قزوین، اراک و اهواز حوزه سلامت در آماده باش هستند.
همزمان پریا بهرامی رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی گفت: در مدت ۱۲ روز گذشته ۱۶۹ نفر با افزایش میزان آلودگی هوا از سوی گروه های امدادی به مراکز درمانی اراک اعزام شدند که ۸۸ نفر از این بیماران علایم تنفسی داشتند و ۸۱ بیمار نیز با مشکلات قلبی مراجعه کردهاند.
او افزود: شمار بیمارانی اعزام شده به مراکز درمانی اراک به خاطر آلودگی هوا در دو هفته اخیر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته هشت درصد رشد داشته است.
به گفته این مقام اورژانس استان مرکزی، با توجه به هشدار هواشناسی و انباشت آلایندها از سوی اورژانس کشور آمادهباش به مرکز اورژانس اراک اعلام شده و نیروهای این مجموعه از دیروز در وضعیت فوق العاده پذیرش بیمار هستند.
در تهران نیز رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر ضمن انتقاد از وضعیت آلودگی هوا تهران از قوه مجریه و مقننه خواست تا با تشکیل جلسه فوری و اتخاذ تصمیم عاجل از مرگ و میرهای این روزهای تهران و سایر شهرها بر اثر آلودگی هوا بکاهند.
او گفت: سالانه هزاران ایرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند و تنها طی هفته گذشته شاخص آلودگی هوا تهران هر روزه در وضعیت قرمز و بالای ۱۴۰ بوده است. در حال حاضر این شاخص بر روی عدد ۱۵۲ قرار گرفته است و امروز و فردا احتمال رسیدن آنها به بالای ۱۶۰ و شرایط بسیار خطرناک وجود دارد.
در حالی که همه مقامهای شهری و محیط زیستی در ایران مصرف مازوت در نیروگاههای ایران را موجب افزایش شدید آلودگی هوای شهرها به ویژه تهران میدانند، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران گفت: «مایل نیستیم مازوت مصرف شود، اما چارهای نداریم.»
اما چرا دولت ایران چارهای برای مصرف مازوت ندارد؟
بر اساس آنچه وزیر نفت و دیگر مقامهای دولتی اعلام کردهاند «افزایش مصرف برق و گاز» در خانهها، موجب کمبود گاز برای نیروگاههای ایران شده است. به عنوان نمونه، زنگنه گفته است: «یکی از علل افزایش مصرف گاز خانگی باز کردن پنجرهها با این تصور است که کرونا خارج میشود.»
تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر «کمبود گاز» در حالی است که ایران یکی از بزرگترین ذخایر گاز جهان را داراست. ایران حتی گاز به عراق صادر میکند و به تازگی در نامهای که به مقامهای عراقی نوشت علت کاهش صادرات گاز ایران به عراق را کمبود گاز در ایران اعلام نکرد، بلکه برای ازسرگیری صدور گاز به عراق خواستار پرداخت فاکتورهای عقب افتاده شد.
همچنین مقصر دانستن مردم در زمینه آلودگی هوا از سوی وزیر نفت در حالی است که به گزارش برخی از رسانههای داخل ایران، علت اصلی مصرف مازوت در نیروگاههای ایران، پر شدن انبارهای مازوت به دلیل تحریمهاست.
عیسی کلانتری معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفته است: «چون تحریم هستیم و نمی توانیم مازوت صادر کنیم و انبار ها هم پر شده مجبوریم بجای گاز در صنایع مازوت بسوزانیم و گرنه پالایشگاه ها تعطیل خواهند شد.»
در شرایطی که فروش محصولات پتروشیمی ایران کاهش یافته، به نظر میرسد جمهوری اسلامی انبارهای پالایشگاهها را برای نگهداری مواد باارزشتری نسبت به مازوت تخلیه میکند.
پیشتر برخی از رسانههای بینالمللی نوشته بودند که عدم فروش مازوت و دیگر محصولات پتروشیمی از سوی ایران ممکن است این کشور را به مصرف این ماده آلودهکننده در نیروگاهها بکشاند.
در سال ۲۰۱۳ نیز که تحریمها علیه جمهوری اسلامی افزایش یافته بود، مصرف نفت کوره یا مازوت در نیروگاههای ایران به بالاترین حد رسیده بود.
مصرف مازوت عوارض وخیمی به دنبال دارد که در حوزه سلامت موجب سرطان ریه، آسم، افزایش موارد سکته قلبی و مغزی و افزایش سقط جنین میشود.
رادیو بین المللی فرانسه