هلهله شادي مردم جنگ زده غزه و هموطنان‌شان در كرانه باختري و همچنين مردم جهان كه با آنها اعلام همبستگي كرده بودند، عظمت صلح و نياز بشر به صلح را نشان مي‌دهد. سه‌شنبه شب با اعلام آتش‌بس در جنگ غزه، فلسطيني‌ها به خيابان‌ها آمدند، هلهله، خنده و بوق ماشين‌ها و فرياد تكبير آنها، پاسداشت خون بيش از 2100 فلسطيني بي‌گناه و مقاومت ميليوني آنها در برابر بي‌خانماني بود. اين آتش‌بس جهان را هم شاد كرد.
بسياري از مردم جهان كه در 50 روزي كه غزه زير آتش بود، از آنها در شبكه‌هاي اجتماعي حمايت و پيام‌هاي تبريك و شادباش خود را براي مردم غزه ارسال مي‌كردند. در بررسي عوامل آتش‌بس در غزه نمي‌توان از وحدت ملت فلسطين و همبستگي جهاني با آنها به راحتي گذشت. چيزي كه به نظر مي‌رسد در نهايت رهبران گروه‌هاي مختلف فلسطيني، دولتمردان جهاني را براي تسريع آتش‌بس در غزه ترغيب دو اسراييل را ناگزير از توافق با اين آتش‌بس كرد. چرا كه ادامه حملات اسراييل به غزه، در حال ايجاد يك جنبش مدني جهاني براي بايكوت اين رژيم و فلج كردن آن بود. نكته‌يي كه در نهايت كشورهاي حامي اسراييل را هم بر آن داشت تل آويو را در دو راهي آتش‌بس يا پذيرفتن قطعنامه شوراي امنيت قرار دهد. به هر حال در مجموع تاثير عوامل گوناگون اين آتش‌بس در غزه برقرار و به تيتر يك رسانه‌هاي مختلف جهان تبديل شد. آتشي بسي كه اميدها را براي برقراري يك صلح دايمي در فلسطين زنده كرده است.
مفاد آتش‌بس
روز سه‌شنبه زماني كه رسانه‌ها از احتمال آتش‌بسي تازه ميان حماس و اسراييل خبر دادند، كسي كمتر انتظار داشت تا چند ساعت بعد اين خبر بزرگ جهان را شوكه كند. گزارش داده مي‌شد كه با وجود ادامه حملات اسراييل به غزه، مصر همچنان ميزبان مذاكرات آتش‌بس است و منابع آگاه خبر مي‌دهند كه پس از آنكه طرف فلسطيني ديدگاه خود را به قاهره و طرف‌هاي ذي‌ربط مطرح كرده، احتمال دستيابي به آتش‌بس در نوار غزه از طريق چند گزينه وجود دارد. همزمان الجزيره گزارش داد طرف فلسطيني با دو چارچوب يا بسته پيشنهادي موافقت كرده است كه بسته نخست محدود بوده و اساسا بر مبناي پايان محاصره و بازگشايي گذرگاه‌هاست، اما بسته دوم داراي جزييات بيشتري است و بر بازسازي غزه، پايان محاصره‌ها و گشودن تمامي گذرگاه‌ها متمركز است. بسته دوم همچنين شامل اين مي‌شود كه اجازه داده شود مايحتاج غزه از جمله پول به اين منطقه منتقل، مشكل برق حل و محدوده ماهيگيري نيز بيشتر شود و دولت توافق ملي نيز نظارت بر بازسازي‌ها را برعهده داشته باشد. براساس بسته پيشنهادي دوم، به مدت يك ماه از زمان آغاز اجراي توافقنامه آتش‌بس مذاكرات درباره اسكله، فرودگاه و آزادي اسيران به تاخير مي‌افتد.
از سوي ديگر گفته مي‌شد بنيامين نتانياهو،
نخست وزير رژيم اسراييل در حال رايزني امنيتي در نشستي با موشه يعالون، وزير جنگ اسراييل و بني گانتس، رييس ستاد مشترك ارتش اسراييل درمورد پيشنهاد مصر درباره آتش‌بس است.
اين خبرها سه‌شنبه شب با سخنراني محمود عباس رييس تشكيلات خودگردان و رييس دولت وحدت ملي فلسطين تكميل شد. عباس در سخناني تلويزيوني گفت دو طرف فلسطيني و اسراييلي درباره آتش‌بس نامحدود به توافق رسيده‌اند. همزمان موسي ابو مرزوق، از مذاكره‌كنندگان ارشد حماس اعلام كرد كه اين گروه فلسطيني در مذاكرات قاهره با اسراييل بر سر پايان دادن به جنگ 50 روزه در غزه به توافق رسيده است. اسماعيل هنيه، معاون رهبر سياسي حماس در غزه هم خبر داد تفاهم به دست آمده «در راستاي موضع قاطع مردم ما و هماهنگ با روش مقاومت است.»
از سوي ديگر وزارت خارجه مصر درباره تفاهم طرف‌هاي فلسطيني و اسراييلي بر سر آتش‌بس گزارش داد. خبرگزاري رويترز به نقل از بيانيه وزارت خارجه مصر گزارش داد كه اسراييل با باز كردن مرز غزه براي رساندن كمك‌هاي بشردوستانه و همين طور مصالح ساختماني براي بازسازي غزه موافقت كرده است. بعضي منابع خبري هم از يك مقام ارشد حماس نقل كردند كه باز شدن گذرگاه مرزي رفح ميان مصر و غزه با نظارت نيروهاي امنيتي تشكيلات خودگردان خواهد بود.
به گزارش رويترز، قدم‌هايي كه پس از اين در منطقه برداشته خواهد شد به دو بخش فوري و طولاني مدت تقسيم مي‌شوند.
در بخش قدم‌هاي فوري كه بر طبق آتش‌بس انجام خواهد شد. اقداماتي نظير توقف موشك‌پراكني‌ها از سوي غزه به سمت اسراييل، توقف عمليات‌هاي نظامي اسراييل در غزه، موافقت اسراييل با گشايش بيشتر مرز براي ورود كمك‌هاي بشردوستانه به غزه، گشايش مرز غزه با مصر، مي‌گنجد.
از مواردي كه در طولاني‌مدت قرار است درباره آن مذاكره و در صورت توافق اجرايي شود، درخواست حماس براي آزادي صدها زنداني فلسطيني از زندان‌هاي اسراييل و از ديگر سو درخواست اسراييل براي خلع سلاح حماس و ديگر گروه‌هاي شبه‌نظامي در غزه است.
حماس همچنين خواستار آن است تا بتواند به دارايي خود دسترسي يافته تا حقوق معوقه يك‌ساله ?? هزار پليس و كاركنان دولت را پرداخت كند. براساس آتش‌بس هدايت فرايند بازسازي بر عهده مقامات فلسطين خواهد بود.
لازم به ذكر است خالد قدومي، نماينده جنبش مقاومت اسلامي فلسطين در تهران در مصاحبه با خبرگزاري تسنيم درباره راهكار تضمين اين آتش‌بس گفته است؛ البته چيزي كه همواره براي ما و ملت فلسطين مهم بوده، داشتن ضمانت است. هيچ‌كس نمي‌تواند به طرف اسراييلي و صهيونيستي اعتماد كند چون آنها هميشه به‌دنبال مكر و حيله هستند اما ما تلاش كرديم تا برخي معيارها براي ايجاد ضمانت درباره اين آتش‌بس را فراهم كنيم. اين آتش‌بس همانند آتش‌بس‌هاي قبلي نيست چون اين توافقنامه به‌صورت مكتوب خواهد بود و ناظران اروپايي براي اجرايي شدن اين توافقنامه تعيين خواهند شد و در اين توافقنامه فقط طرف فلسطيني و گروه‌هاي مقاومت وجود ندارند بلكه ضمانت‌هاي منطقه‌يي و بين‌المللي براي اجرايي شدن اين توافقنامه وجود دارد.
بيانيه پيروزي حماس
پس از اعلام آتش‌بس، جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) با صدور بيانيه‌يي بستر مردمي مقاومت، پشتيباني قاطع ملت فلسطين از آن، ابتكار رزمندگان فلسطيني در جنگ و وحدت ملي را از عوامل اصلي موفقيت در جنگ 50 روزه غزه دانست. بر اساس گزارش مركز اطلاع‌رساني فلسطين، در اين بيانيه آمده است «ويوْمئِذٍ يفْرحُ الْمُومِنُون بِنصْرِ‌الله ينصُرُ من يشاء وهُو الْعزِيزُ الرّحِيمُ.»
همبستگي ملي با مقاومت، ابتكار رزمندگان مقاومت، وحدت فلسطينيان و پايداري آنان در ميدان نبرد باعث شكست حمله دشمن و بر هم ريختن محاسباتش و ضمن تغيير معادلات، باعث پيروزي بر دشمن صهيونيستي شد. در برابر ديدگان جامعه جهاني، اين جنگ خصمانه و ظالمانه به ملت فلسطين در نوار غزه تحميل شد. اشغالگران صهيونيست اين جنگ را با بمباران هوايي، زميني و دريايي آغاز كردند و در طول 50 روز حمله، از بمب‌ها و سلاح‌هاي غير متعارف بين‌المللي استفاده كردند و در طول جنگ منازل، مدارس، مساجد، اراضي زراعي و برج‌هاي مسكوني را هدف قرار دادند و كشتارهايي هولناكي را عليه شهروندان بي‌پناه انجام دادند و برخي خانواده‌ها را به‌طور كامل از بين بردند. بيش از 2100 تن در اين جنگ به شهادت رسيدند و افزون بر 10هزار نفر نيز زخمي شدند كه بيشتر آنان را كودكان، زنان و سالخوردگان تشكيل مي‌دهند.
در اين جنگ وحشيانه كه در آن قدرت‌هاي بزرگ بين‌المللي به حمايت‌هاي سياسي خود و توجيه جنايت‌هاي اين رژيم پرداختند و سازمان‌هاي بين‌المللي نيز در انجام مسووليت‌هاي خود كوتاهي كرده و به همدستي با اشغالگران پرداختند و نظام‌هاي عربي نيز عاجزانه برخورد كردند، گروه‌هاي مقاومت و شاخه‌هاي نظامي‌شان كه در راس آنها گردان‌هاي شهيد عزالدين قسام و گروهان‌هاي قدس قرار دارند پيروز شدند و به فضل الهي و در سايه دلاورمردي‌هاي مقاومت توانستند از ملت خويش دفاع و در برابر تجاوزات دشمن ايستادگي كرده و دست دشمن را قطع كنند. ما در جنبش حماس امروز در برابر خداوند قادر متعال كه اين پيروزي را به ما بخشيد، سجده شكر مي‌گذاريم. امروز روز تواضع در برابر باريتعالي است. از ملت فلسطين به خاطر پايداري، مقابله با دشمن و حمايت از مقاومت در داخل و خارج سپاسگزاري مي‌كنيم. ما در جنبش حماس ضمن اعلام پيروزي ملت و مقاومت قهرمان فلسطين، سلام و درود مي‌فرستيم به ارواح پاك كودكان، زنان، مردان و خانواده‌هايي كه در جوار پروردگار آرام گرفتند و خون پاك خود را تقديم كردند تا از حق خود در برخورداري از آزادي، زندگي عزتمندانه، رها كردن سرزمين از چنگال اشغالگران و بازگشت به آن بهره‌مند شوند.
حماس در اين بيانيه پيروزي را در عرصه‌هاي مختلف مقاومت نظامي، مقاومت در عرصه سياسي و مقاومت در عرصه رسانه‌يي از آن ملت فلسطين دانست و از موضع كشورهاي عرب، مسلمان و دوستي كه در كنار ملت و مقاومت قهرمان فلسطين ايستادند و از خواسته‌هاي فلسطينيان حمايت كردند تقدير كرده و از سازمان‌هاي حقوقي و انساني خواست تا سريعا عليه رهبران رژيم صهيونيستي كه كشتارهاي هولناك عليه ملت فلسطين مرتكب شدند، در دادگاه‌هاي جنايي بين‌المللي اقامه دعوا كنند.
واكنش اسراييلي‌ها
بسياري از رسانه‌هاي اسراييلي كه از آغاز جنگ عليه دولت بنيامين نتانياهو مي‌نوشتند و آن رسانه‌هاي راست افراطي كه خشونت‌هاي اين رژيم در غزه را كافي نمي‌دانستند، با انعكاس آتش‌بس در غزه، ضمن اعلام شكست مجدد در غزه، تاكيد كردند كه اسراييل باز هم در برابر مقاومت فلسطين تحقير شد. برخي منابع حتي شبكه دوم اسراييل نيز از پايان دوره سياسي نتانياهو خبر دادند. ارزيابي زهاوا گلئون، رييس حزب ميرتس هم اين بود كه اعلام آتش‌بس در غزه پيروزي بزرگي براي حماس بود. زهاوا گلئون اظهار داشت كه جنگ اسراييل عليه غزه يك شكست استراتژيك بزرگ براي نتانياهو بود. داني دنون، عضو كنست صهيونيستي هم عنوان كرد: هزينه‌هاي بسيار سنگيني پرداخت كرديم و در نهايت هم موفق به شكست حماس نشديم و حماس پيروز ميدان جنگ بود.
روزنامه عبري زبان يديعوت آهارونوت نيز به نقل از رييس شوراي منطقه‌يي اشكول عنوان كرد كه دستيابي به توافق نهايي آتش‌بس را باور ندارد و گمان نمي‌كند كه اين توافق در نهايت به توافق سياسي طولاني مدت منجر شود.
موضع دفتر نتانياهو
«ليران دان» مدير اداره اطلاعات دفتر «بنيامين نتانياهو» نخست‌وزير رژيم اسراييل در گفت‌وگوي راديو گفت: «ما در مرحله مذاكرات پيروز شديم. ضربه‌يي كه ارتش به حماس وارد كرد، سنگين و معنادار بود. آنچه ما مشاهده كرديم اين بود كه در جنگي طولاني، حماس از ضربه ارتش آسيب ديد.» وي با بيان اينكه حماس در طول سال‌ها شبكه‌يي از راكت‌ها، تونل‌ها و نيروها را سازماندهي كرد تا از آنها عليه اسراييل استفاده كند. وي مدعي شد كه ارتش تمام ذخاير موشكي حماس و تونل‌ها را نابود كرده و گروه‌هاي فلسطيني نيز به هيچ‌يك از خواسته‌هاي خود نرسيده‌اند.
واكنش‌هاي بين‌المللي
جان كري، وزير خارجه امريكا كه پس از اظهارات توهين آميز اسراييلي‌ها از تلاش براي برقراري آتش‌بس در غزه صرف‌نظر كرده بود، از طرف امريكا اعلام كرد: «ما به‌طور كامل از توافق آتش‌بس حمايت مي‌كنيم و از هر دو طرف درگيري مي‌خواهيم به‌طور كامل و موثر به شرايط آن عمل كنند.»
بان كي مون، دبيركل سازمان ملل، اين آتش‌بس را لازم توصيف كرد و گفت كه انتظار دارد اين دستاورد زمينه مساعدي را براي مذاكره فلسطينيان و اسراييل براي دستيابي به صلح نهايي فراهم آورد.
حزب‌الله لبنان آتش‌بس در غزه را «پيروزي بزرگ» براي فلسطيني‌ها خواند. حزب‌الله لبنان در بيانيه‌يي ضمن تبريك به مردم فلسطين به خاطر آتش‌بس در نوار غزه اعلام كرد: آتش‌بس در نوار غزه با تلاش، اراده و پايداري مقاومت به دست آمد.
يادآوري
جنگ غزه پس از ربودن و كشته شدن سه نوجوان اسراييلي در كرانه باختري رود اردن و بازداشت شماري از اعضا و هواداران حماس توسط اسراييلي آغاز شد. رژيم اسراييل گفته بود كه اين سه نوجوان توسط افراد حماس ربوده و به قتل رسيده‌اند. چند روز بعد، يك نوجوان فلسطيني نيز در كرانه باختري ربوده و كشته شد و مقامات اسراييلي يهوديان تندرو را مسوول اين قتل دانستند. كشته شدن اين نوجوان فلسطيني باعث برگزاري تظاهرات خشونت آميز فلسطينيان شد. در واكنش به بازداشت گسترده اعضاي حماس در كرانه باختري، موشك‌هايي از غزه به سوي خاك اسراييل شليك شد و اسراييل پس از چند روز حمله هوايي، تانك‌هاي خود را هم به غزه فرستاد. در نهايت
خالد مشعل، دبيركل سياسي حماس اعلام كرد كه با اعتراف زندانيان در بند اسراييل اين جنبش از دخالت آنها در ربوده شدن سه نوجوان اسراييلي مطلع شده است.
به گفته منابع فلسطيني، در جريان جنگ غزه بيش از دو هزار و يكصد فلسطيني كه اكثر آنان افراد غيرنظامي بودند كشته و بيش از 10 هزار نفر زخمي شده‌اند و به تاسيسات اين بخش از سرزمين‌هاي فلسطيني آسيب جدي رسيد. جنگ غزه همچنين باعث شد تا بخش بزرگي از حدود يك ميليون و هشتصد هزار جمعيت ساكن غزه خانه‌هاي خود را از بيم حملات اسراييل ترك كنند.
« اعتماد»
