«از وقتی موبایل آمده، عکاسی مُرده، عکسهای قدیمی پشت ویترین هستند. مردم میآیند با موبایل عکس میگیرند و میگذارند توی تلگرام؛ دیگه آن اُبهت رو از دست داده. پس بنابراین پول مغازه مهمتره ...»
به گزارش ایسنا، این جملات، دردِ دل "داریوش تهامی" است؛ کسی که ۴۰ سال از عمر خود را در «فتو تهامی» گذراند و با آمدن موبایل و عملی نشدن قول و قرارهای میراثفرهنگی و شهرداری تهران، دلسرد شد از شناخت و معرفی تهران قدیم توسط مردم. بنابراین تصمیم گرفت مغازه را بفروشد، اما عمر کفافش را نداد و در ۱۹ شهریور امسال درگذشت.
اما طبق عادت همیشگی، بعد از فوت او بود که شورای شهر، شهرداری و میراث فرهنگی یاد «فتو تهامی» و صاحبانش افتادند و قولها برای حمایت و توجه از این مغازه و عکسهای قدیمی آن سرِ زبانها افتادند. اما کسی به «مشاع» بودن مغازه فکر نکرد و حتی وقتی بنر فروش قبل از گذشت ۴۰ روز از درگذشت «داریوش تهامی» روی سردر مغازه نصب شد، حتی احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران نیز نسبت به این اقدام واکنش نشان داد که مغازهی ۹۰ ساله «فتو تهامی» را نباید به همین راحتی بست و فروخت.
او در آن زمان گفت: «در یکی از برنامههای تهرانگردی از فوتوگرافی تهامی بازدید کردیم، قرار شد که شهرداری منطقه برای کمک به کسب درآمد این عکاسی قدیمی، نسبت به ایجاد یک کافه عکاسی در زیرزمین این مغازه در میدان بهارستان اقدام کند. همچنین قرار شد سازمان زیباسازی شهرداری با همکاری شهرداری منطقه، عکسهای قدیمی و جدید این منطقه را که نشان دهنده سیر تحول آن است در نمایشگاهی در معرض دید عموم قرار دهد تا به این مغازه قدیمی کمک شود.»
با نصب بنر سردر این مغازه، سیاوش تهامی فرزند داریوش در ۱۶ مهر به ایسنا گفت: «به درخواست عمویش مجبور به زدن بنر فروش سرقفلی مغازه "فتو تهامی" شده است»، با این وجود او آرزو می کند که بتواند «درخواست پدرش برای صد سالگی «فتوتهامی» را به واقعیت تبدیل کند.»
با این اظهارات بود که حرف از وجود یک وارث دیگر برای "فتو تهامی" مطرح شد و حالا وارث دیگر این مغازه که دلچرکین از نقلقولهای مطرح شده دربارهی خود است، با حضور در خبرگزاری ایسنا، مدارک جدیدی را در اختیار این خبرگزاری گذاشته است که داریوش تهامی نیز به دلیل بیتوجهی مدیریت شهری تهران برخلاف قول و قرارهایی که گذاشته بودند، قصد فروش مغازه را داشته تا از اوقات بیشتری را با خانوادهاش بگذارند و سهم وارثان دیگر پرداخت شود.
حمید تهامی، برادر بزرگتر داریوش تهامی به ایسنا توضیح میدهد: در سالهای بین ۱۳۴۴ و ۱۳۵۰، دورهای که پدرم به علت تجربههای تلخ گذشته دیگر شاگردی استخدام نمیکرد و ترجیح میداد تنها در آن مغازه کار کند. در آن زمان بیشتر اوقات بعد از دبیرستان به مغازه میرفتم و شبها با پدرم مغازه را میبستیم. او علاوهبر عکسهایی که خودش شخصا از مناطق مختلف تهران گرفته بود، شروع به خرید و فروش عکسهای قدیمی از دیگران کرده بود و هر روز آرشیو عکسهای او غنیتر میشد.
وی ادامه میدهد: در سال ۱۳۴۹ طرح فعلی مغازه را به پدرم پیشنهاد کردم و مغازه را بازسازی کردیم. سرقفلی مغازه فتوگرافی تهامی متعلق به پدرم است و بعد از فوت او تعداد وارثان آنجا چهار نفر بودند. خواهرم قبل از فوت مادرم سهم ارث خودش را به برادرم فروخت ولی هنوز در قسمت مربوط به سهم مادرم سهم کمی دارد.
او با اشاره به سهمالارثی که امروز بین وارثان این مغازهی قدیمی و تاریخی بین وراث باید تقسیم شود، میگوید: با فوت برادرم اکنون تعداد وارثان فتوگرافی تهامی بیشتر و به پنج نفر رسیده است، در این شرایط فقط سه راه برای ادامه شغل پدرم وجود دارد.
وی راهکارهای خود را خرید سهم همه توسط یک سازمان دولتی، خرید سهم دیگران و شراکت با سیاوش تهامی (فرزند داریوش تهامی) یا خرید سهم دیگران و شراکت با حمید تهامی (برادر داریوش و فرزند جواد تهامی) میداند.
تهامی اضافه میکند: در غیر این صورت مشخص نیست، چه کسی سرقفلی آن مغازه را خریداری کند و چه فعالیت تجاری در آن انجام دهد.
وی با ارائهی اسنادی از تمایل داریوش تهامی مبنی بر فروش «فتوگرافی» تهامی بیان میکند: قبل از فوت برادرم، ما به توافق رسیده بودیم تا مغازه به فروش برسد، چون شهرداری و میراثفرهنگی قول داده بودند اینجا را بخرند یا برای بهتر شدن اوضاع به او کمک کنند، اما به قول خود عمل نکرده بودند، بنابراین او نیز تصمیم به فروش مغازه گرفت.
او تاکید میکند: هر چند اکنون «فتوگرافی تهامی» بسته است، اما من نیز تمایل دارم تا کار مغازه ادامه داشته باشد.
وی مدعی است: تلاش زیادی برای دیدار با احمد مسجد جامعی داشته است، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
هنوز درخواستی برای ثبت بنا نرسیده
فرهاد نظری، مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی در پاسخ به ایسنا به ایسنا میگوید: هیچ درخواستی مبنی بر ثبت این بنا از استان تهران برای ما نیامده است، اما عمدتا وظیفه ثبت این بنا بر عهدهی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است.
پیشنهادهای میراثفرهنگی برای حفظ فتوتهامی
رجبعلی خسروآبادی، مدیر اداره کل میراثفرهنگی نیز در این زمینه به ایسنا توضیحاتی میدهد: برای حفاظت از این نوع مکانها، ما باید به کمک مدیریت شهری برویم. از سوی دیگر این اقدام یک بحث ملی است.
او با بیان اینکه تهران فقط استان تهران نیست، بلکه پایتخت کشور است، بنابراین نیاز به یک نگاه ویژه دارد، بیان میکند: به حساسیتهایی که در این نوع موارد به کار برده میشود به عنوان مکانهایی که به نوعی "برند مارکت"ها و خاطرههای شهر تهران هستند، باید توجه شود.
وی با تاکید بر لزوم بهرهگیری میراث فرهنگی و مدیریت شهری تهران از این عکسهای قدیمی میگوید: هویت بخشی و ارتقای اعتماد به موطن را باید در این موارد نشان داد.
خسروآبادی با بیان این پیشنهاد که برخی از عکسها را میتوان در "عکاسخانه شهر" تهران به نمایش گذاشت، ادامه میدهد: بخشی از عکسها نیز در همان مکان و به عنوان یک مکانِ تاریخی باید حفظ شود، امیدواریم اگر اعتبار لازم پیشبینی شود و به ما کمک کنند، بتوانیم در خریداری سهمالارث وارثان کاری انجام دهیم، یا با کمک مدیران شهری با دادن تراکم این اتفاق را ساماندهی کنیم، تا چنین فضایی تحتتاثیر این نوع کارکردها قرار نگیرد.
خبرنگار ایسنا برای گرفتن اظهار نظر احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران در این زمینه نیز پیگیری کرد، اما هنوز موفق به صحبت با او نشده است.
«سیدجواد تهامی» پدر داریوش و حمید تهامی و مالک «فتوتهامی» که در فیلمِ زیر دربارهی اقداماتش در مغازه صحبت میکند.