تعریف سواد در قرن ۲۱ بسیار متفاوت از تعریف آن در گذشته است. یونسکو برای قرن ۲۱ انواع سواد را در شش دسته
سواد عاطفی، سواد ارتباطی، سواد مالی، سواد رسانه ای، سواد تربیتی و سواد رایانه ای تقسیم بندی کرده است.
که در ادامه توضیح مختصری در رابطه با هر کدام آمده است.
سواد عاطفی: توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده، همسر و دوستان به نحو شایسته
در نگاه كلي، سواد عاطفي اصطلاحي آموزشي است كه در نقطه ي مقابل هوش عاطفي، قرار مي گيرد. سواد عاطفی به آن توانايي اتلاق مي شود كه ما به وسيله ي آن قادر به انديشيدن، تشخيص دادن، اداره كردن، دريافتن و انتقال عواطف خود به طور مناسب و درك و فهم اين مطلب هستيم كه اين عوامل چگونه رفتارها و مناسبات ما را شكل مي دهند و بر انديشيدن ما تأثير مي گذارند.
سواد ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط و تعامل با تمامی اعضای جامعه (آداب معاشرت- روابط اجتماعی احسن)
به طور کلى بشر، اجتماعى خلق شده و ارتباط برقرار نمودن با ديگران جزء نيازهاى او محسوب مىشود. انسان زمانى يک زندگى سالم اجتماعى خواهد داشت که بتواند با ديگران ارتباط اجتماعى سالم برقرار نمايد و در ارتباط با ديگران رشد کرده، به ديگران اعتماد داشته باشد و خود را متعهد و مسئول اجتماع خويش بداند.
سواد مالی: توانایی مدیریت اقتصادی درآمد (چگونگی پس انداز، سرمایه گذاری و مدیریت هزینه ها)
سواد مالی عبارت است از دانش و درکِ مفاهیم و مخاطرات مالی، انگیزش و اطمینان برای بهکاربستن چنین دانش و درکی، بهمنظور اتخاذ تصمیمهای اثربخش در طیفی از زمینههای مالی به منظور بهبود رفاه مالی افراد و جامعه و توانمندسازی در جهت مشارکت در زندگی اقتصادی می باشد. این نشان می دهد افرادی می توانند زندگی بهتری داشته باشند که از سواد مالی مناسبی برخوردار باشند.
سواد رسانه: اینکه بدانیم کدام رسانه ها معتبر و کدام نا معتبر است؛ توانایی تشخیص وثوق اخبار و دیگر پیام های رسانه ای
سواد رسانهای در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن میتوان انواع رسانهها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد. سواد رسانهای میتواند به مخاطبان رسانهها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانهای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانهای کمک میکند تا از سفره رسانهها به گونهای هوشمندانه و مفید بهرهمند شد.
سواد آموزش و پرورش: توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته
خانواده مهم ترین عامل سازنده شخصیت کودک است، کودکان سال های اولیه عمر خودشان را که از نظر تربیتی مهم ترین سال های زندگی به شمار می رود در محیط خانواده سپری می کنند به همین دلیل امر تربیت را در این دوران باید کاملاً جدی گرفته شود و دلیل آن این است که اگر والدین در این دوران تربیت کودکان را امری ساده بینگارند و در تربیت آن ها سهل انگاری کنند باید انتظار رفتاری ناصحیح و خلاف هنجارهای جامعه را از کودکان داشته باشیم. بنابراین، بایستی به اهمیت تربیت کودک در دوران کودکی زیر سایه والدین آگاهی یافته و با بهره گیری از روش های مناسب فرزندانی شایسته تربیت کرد.
سواد رایانه: توانایی استفاده از مهارت های هفت گانه رایانه (ICDL)، مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده از رایانه و مدیریت فایل ها، واژه پردازی
کار کردن با رایانه و نرم افزارهای آن نیاز به دانش دارد. به این دانش سواد رایانهای گفته میشود. این سواد برای زندگی در عصر حاضر لازم و ضروری است. چون بیشتر کارهای روزمره به این دستگاه گره خورده است. سواد رایانهای به طور خاص بیشتر به کار کردن با رایانه برای انجام کارهای خانگی و اداری گفته میشود، به علاوۀ اینکه افراد بتوانند نیازهای خود را از طریق شبکۀ جهانی اینترنت هم برطرف سازند.
سازمان عتمی ـ فرهنگی و تربیتی سازمان ملل متحد / یونسکو
شش عامل که با سواد بودن شما را نشان میدهد از نظر یونسکو