حسین دهقان از پرسابقه‌ترین اعضای سپاه پاسداران است
اعلام آمادگی سرتیپ حسین دهقان، مشاور صنایع دفاعی و پشتیبانی نیروهایی مسلح آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ موضوع حضور نظامیان در انتخابات این کشور را باز هم داغ‌تر کرد. در هفته‌های گذشته خبرهایی تایید نشده از حضور چند فرمانده سابق و فعلی سپاه برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری واکنش زیادی در رسانه‌های ایرانی و شبکه‌های اجتماعی داشته است. اما نخستین کسی که رسما اعلام کرده است وارد رقابت انتخاباتی می‌شود حسین دهقان است؛ فرمانده ارشد سپاهی که وجه نظامی‌اش بسیار پررنگ‌تر از سابقه سیاسی‌اش است.
آقای دهقان با انتشار ویدیویی گفته که امیدوار است با نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بتواند "یک فضای تفاهم در سطح ملی" و "یک فضای گفت‌و‌گوی از موضع قدرت و عزت با خارج را فراهم کند".
او مهرماه ماه امسال هم به خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه گفته بود که برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد می‌شود و "با قدرت" برای "نجات مردم از وضعیت فعلی" خواهد آمد.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران قرار است خرداد سال آینده برگزار شود و طی آن جانشین حسن روحانی که به مدت هشت سال رئیس جمهور ایران بود، تعیین شود.
این نخستین بار نیست که در دو دهه گذشته یک فرمانده ارشد نظامی برای انتخابات اعلام آمادگی می‌کند. در دوره‌های پیشین کسانی چون علی شمخانی، محسن رضایی، علی لاریجانی و محمدباقر قالیباف با داشتن سابقه فرماندهی در سطوح عالی سپاه نامزد ریاست جمهوری شده بودند.
اما چیزی که این بار حضور نظامیان در انتخابات را برجسته‌تر و برای بسیاری از فعالان سیاسی حساس‌تر کرده، این است که تاکنون به طور جدی فقط اسم چند فرمانده سابق و فعلی سپاه مطرح شده است که با حمایت نظامیان دیگر همراه بوده است و هنوز خبری از نامزدهای احتمالی اصلاح‌طلبان و میانه‌روها نیست.
بجز آقای دهقان که رسما برای انتخابات ریاست جمهوری ایران اعلام آمادگی کرده، شایعاتی درباره حضور کسانی چون سعید محمد، فرمانده قرارگاه بازسازی خاتم‌الانبیا، پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما، محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس، علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس و محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز مطرح شده که همه سابقه حضور در رده‌های مختلف سپاه داشته‌اند.
همچنین شایعاتی نیز درباره نام‌های دیگری مطرح شده که همه از جناح محافظه‌کاران بوده‌اند و اب آنکه هنوز هیچکدام رسما اعلام آمادگی نکرده‌اند، این نگرانی را برای بسیاری از اصلاح‌طلبان و میانه‌روها به‌وجود آورده که در صورتی که نتوانند نامزدی سرشناس معرفی و شرایط مشارکت حداکثری مهیا کنند، رئیس جمهور آینده ایران فردی با سابقه نظامی خواهد بود که عموما از جناح اصولگرایان هستند و رابطه خوبی با اصلاح‌طلبان نداشته‌اند.
به همین در هفته‌های اخیر هشدار به روی کارآمدن "دولت نظامی" و "حکومت نظامیان" از سوی اصلاح‌طلبان و میانه‌رو بسیار شنیده می‌شود.
به این هشدارها عدهای از فرماندهان سپاه واکنش نشان داده‌اند، از جمله سرتیپ محمد اسماعیل کوثری، مشاور فعلی فرمانده کل سپاه و جانشین پیشین قرارگاه امنیتی ثارالله و فرمانده پیشن لشکر محمد رسول‌الله که چند روز پیش گفت: "مگر نظامی‌ها چه کار کرده‌اند که مردم را می‌ترسانید؟"
مسیح مهاجری، مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی حضور نظامیان در راس قوه مجریه را "غیرطبیعی" و مخصوص "زمان‌های غیرعادی" برشمرد
او که دو دوره نماینده مجلس بوده و از منتقدان سرسخت دولت حسن روحانی است عنوان "رئیس‌جمهور نظامی" را "جنگ روانی" علیه سپاه می‌داند و گفته که بسیاری از سیاسیون "دیکتاتورتر" از نظامیان هستند.
'غیر طبیعی' و 'غیرعادی'
در واکنش به سخنان آقای کوثری، مسیح مهاجری، مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی حضور نظامیان در راس قوه مجریه را "غیرطبیعی" و مخصوص "زمان‌های غیرعادی" برشمرد و در سرمقاله این روزنامه نوشت: "اگر بخواهیم به افکار عمومی جهان این نکته را القاء کنیم که جمهوری اسلامی ایران در حالت غیرعادی بسر می‌برد و شرایط در این کشور بحرانی است، باید به نظامیان روی بیاوریم و از آنها بخواهیم حکومت را در دست بگیرند. البته در آن صورت نیازی به انتخابات نیست و معمول این است که نظامیان از راه‌هایی غیر از انتخابات حکومت و دولت را در دست می‌گیرند."
او افزود که نظامیان "به‌طور طبیعی و عادی به کرسی ریاست جمهوری تکیه نمی‌زنند و در اختیار گرفتن حاکمیت هیچ کشوری توسط آنها روا دانسته نمی‌شود."
مصطفی تاج‌زاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب که خواهان توقف دخالت سپاه در تمام عرصه‌های غیرنظامی است نیز عقیده دارد که به نامزدی که نظامی است - فارغ از اینکه وابسته به چه جناحی است- نباید رای داد.
در خارج از ایران نیز مخالفت با حضور نظامیان در انتخابات ریاست جمهوری دیده می‌شود، حتی بسیاری از منتقدان جدی جمهوری اسلامی حضور نظامیان در قوه مجریه را خطری بزرگ برشمرده‌اند.
برای مثال اکبر گنجی، نویسنده منتقد جمهوری اسلامی معتقد است که ریاست‌جمهوری یک نظامی راه را برای رسیدن به دموکراسی دشوارتر می‌کند و از کسانی که می‌گویند تفاوتی بین نظامی و غیرنظامی بودن رئیس‌جمهور آینده نیست می‌پرسد: "برای سرنگونی جمهوری اسلامی حکومت یکپارچه نظامیان بهتر است یا حکومت دوگانه در حال جنگ قدرت؟ اگر حاکمیت دوگانه بهتر است،آیا باید اجازه داد تا یکی از فرماندهان سپاه رئیس جمهور شود؟"
او در توییتی نوشته است: "جمهوری اسلامی را نمی‌خواهید؟ قبول. در انتخابات ریاست جمهوری هم شرکت نمی‌کنید؟ قبول. اما آیا باید ساکت نشست تا یک فرمانده سپاه رئیس‌جمهور شود و حکومت را یکپارچه سازند؟ حکومت یکپارچه راست افراطی برای گذار به دموکراسی مساعدتر است یا حکومت دوگانه‌ای که صبح تا شب با هم در حال جنگ هستند؟"
علی شمخانی در سال ۱۳۸۰ بدون آنکه از نیروهای مسلح استعفا کند، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد
نگرانی اصلی کسانی که راه‌حل مقابله با پیروزی نظامیان در انتخابات ریاست جمهوری را حضور حداکثری رایدهندگان میدانند این است که هنوز نامی که بتواند در مقابل نامزدهای اصولگرایان بخت بالایی برای پیروزی داشته باشد مطرح نشده است.
نام‌هایی که میتوانند تاحدودی آن دسته‌ای از کسانی که در انتخابات مجلس دوازدهم رای ندادند را برای مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری مجاب کنند، یا اعلام آمادگی نکرده‌اند و یا دست‌کم تا این لحظه خبر نامزدی خود را برای انتخابات رد کرده‌اند.
در مقابل حامیان حضور نظامیان در عرصه‌های سیاسی به ویژه در قوه مجریه معتقدند که عبور از بحرانی که گریبان جمهوری اسلامی را گرفته است فقط با "مدیریت جهادی" میسر است؛ اصطلاحی که به سالهای نخست انقلاب اسلامی و دوره جنگ ایران و عراق اشاره دارد و حامیان این روش مدیریتی عموما کسانی هستند که خود در آن سال‌ها فرماندهی یگان‌های مختلف سپاه را در جنگ در اختیار داشتند.
اما مخالفان نظامیان برای گرداندن کشور در سطح عالی، "مدیریت جهادی" به اتکای سابقه در جبهه‌های جنگ و فرماندهی نیروهای نظامی نه تنها راه‌گشای مشکلات نخواهند بود، بلکه کشور را به سمت "حکومت نظامی" می‌برد که از نگاه بسیاری از عملا سال‌هاست که جمهوری اسلامی ایران، یک "حکومت نظامی" است.
بی بی سی فارسی
