| تالاب انزلي مهم‌ترين زايشگاه ماهيان درياي خزر
روزگار سخت تالاب
|
 تالاب بين‌المللي انزلي مهم‌ترين زايشگاه جنوبي ماهيان درياي خزر بوده و از حيث زادآوري و تكثير انواع ماهيان حايز اهميت فراوان است. اين در حالي است كه ورود انواع فاضلاب‌هاي صنعتي، شهري و كشاورزي كه آسيب جدي به اين تالاب ارزشمند وارد مي‌كند همچنان ادامه دارد. اين تالاب در حاشيه جنوب غربي درياي خزر با ويژگيهاي منحصر به فرد خود در فهرست كنوانسيون رامسر قرار دارد و در حال حاضر دچار مشكلات متعددي است. اگرچه كشور ايران در محدوده مناطق خشك و نيمه خشك كره زمين قرار دارد و تعداد تالاب‌هاي آن به نسبت مناطق مرطوب كم است ولي به دليل تنوع شرايط اقليمي داراي تالاب‌هاي گوناگون با ويژگيهاي متفاوتي است كه در اين ميان تالاب انزلي داراي ارزش و اهميت خاصي است. عضو هيات علمي گروه محيط زيست دانشگاه گيلان در اين باره مي‌گويد: تالاب انزلي به دليل شرايط اكولوژيك خاص در سطح ملي و بين‌المللي در فهرست تالاب‌هاي باارزش بين‌المللي در پيمان‌‌نامه رامسر قرار گرفته است. كريم ثابت رفتار افزود: تالاب‌ها از جمله مهم‌ترين عرصه‌‌هاي زيستي در جهان هستند كه به دليل تنوع زيستي منحصربه فرد، حجم زيست توده توليدي، نقش كنترلي در سيستم‌‌هاي هيدرولوژيك، تعديل درجه حرارت، ايجاد شرايط بادپناهي، جلوگيري از سيل و توفان، كنترل بيولوژيك امراض و بيماري‌ها، تامين كننده زيستگاه حيات وحش و آبزيان، نقش ارتباطي و حمل و نقل، تامين كننده آب براي كشاورزي، اهميت‌‌هاي چندجانبه توريستي و تفرجي، ارزش‌هاي بي‌شمار علمي، پژوهشي، زيباشناختي و غيره در شبكه حفاظت بين‌المللي محيط‌زيست و اندوختگاه‌هاي بيوسفري از جايگاه ويژه‌يي برخوردارند. عضو هيات علمي گروه محيط زيست دانشگاه گيلان گفت: رشد و توسعه اقتصادي - اجتماعي منطقه‌يي اجتنابناپذير است اما توجه به اصل توسعه پايدار و درخور، حفاظت از منابع طبيعي بايد همواره مدنظر قرار گيرد. تالاب انزلي زيستگاهي حفاظت شده و منحصر به فرد است كه حفاظت از اين گنجينه ارزشمند وظيفه‌يي فراملي است، فعاليت‌هاي صنعتي و كشاورزي طي چند دهه اخير اين تالاب زيبا را به‌شدت آلوده و باعث مرگ و مير ساليانه هزاران تن از انواع گونه‌‌هاي آبزيان ساكن آن شده است. بنابراين لزوم بهبود شرايط زيست محيطي همگام با توسعه شهرنشيني نكته‌يي است كه بايد در تدوين نظام‌هاي جامع شهري بدان اهميت داده شود. يك كارشناس مسائل زيست‌محيطي در اين ارتباط گفت: رشد روزافزون جمعيت، توسعه سريع شهرنشيني، شكل‌گيري صنايع مرتبط با نظام شهري، مكانيزاسيون فرآيند‌هاي قديمي كشاورزي مطابق با اقليم خاص كشور طي ساليان اخير، معضلات گسترده‌يي را در زمينه مسائل زيست محيطي پديد آورده‌‌اند. محمد ابراهيم صالح افزود: همچنين عدم توجه به محيط زيست و نيز عدم رعايت موازين منطبق با فناوري نوين كنترل پساب‌هاي صنعتي و غيرصنعتي در حين توسعه صنايع مرتبط با نظام امروزين شهري طي دو دهه اخير، آلودگي محيط‌زيست را تشديد كرده است. وي اظهارداشت: نوار باريك ساحل شمالي كشور كه صرف نظر از ويژگيهاي طبيعي آن نقش مهمي را در اقتصاد كشاورزي و توريسم دارد، طي سه دهه اخير به واسطه رشد سريع جمعيت، تخريب جنگل‌ها و تبديل آنها به مزرعه و نيز عدم وجود سيستم‌‌هاي دفع فاضلاب در نقاط تمركز جمعيت شهرنشين به‌شدت تحت تاثير آلاينده‌هاي زيست محيطي قرار گرفته است. اين كارشناس مسائل زيست‌محيطي ادامه داد: تالاب انزلي از مناطق حفاظت شده بين‌المللي و جالب توجه در جهان به شمار مي‌‌رود كه توسط آب‌‌هاي بيش از 15 رودخانه در محوطه پستي تغذيه ميشود و در اواخر دوران چهارم زمين‌‌شناسي با تشكيل و رشد زبانه‌‌هاي ساحلي از بخش اصلي درياي خزر جدا شده است. شهرستان بندر انزلي در استان گيلان با سواحل ماسه‌اي و تالاب بين‌المللي آن در مقاطع مختلف سال پذيراي شمار زيادي از گردشگران است، جاذبه‌‌هاي طبيعي به همراه چشم‌اندازهاي بينظير و متنوع طبيعي از مهم‌ترين عوامل جذب گردشگر در اين منطقه است به طوري كه گردشگران بيشتر اين شهر را با نام دريا و تالاب مي‌‌شناسند. گردشگري در ساليان اخير به يكي از پردرآمد‌ترين بخش‌هاي اقتصادي تبديل شده است و هر كس به نحوي سعي مي‌كند كه از اين بازار بهره‌يي ببرد. توسعه گردشگري امروزه مي‌‌تواند باعث ايجاد اشتغال، افزايش درآمد و در نهايت رفاه و بهبود وضعيت معيشتي مردم شود از اين رو روستاها از گذشته دور يكي از مقاصد گردشگران و محلي براي سير و سفر مردم بوده است. نماينده مردم انزلي در مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: بندر انزلي از شهرهاي زيباي گيلان با ويژگيهاي بينظير و نادر است. حسن خسته بند افزود: روستاهاي زيبا با چشم‌انداز متنوع از جمله اين توانمندي‌‌هاست كه در ساحل، جلگه و حاشيه تالاب قرار گرفتهاند و اقتصاد و معيشت مردم منطقه در ارتباط مستقيم با قابليتهاي متنوع محيطي آن است. وي اظهارداشت: شناسايي قابليتهاي طبيعي و انساني اين شهرستان با توجه به توان بالاي گردشگري نقش مستقيم در توسعه روستايي آن دارد. نماينده مردم انزلي در مجلس شوراي اسلامي گفت: با توجه به شرايط اقليمي و ويژگيهاي محيطي اين شهرستان كه بخش عمده آن را دريا و تالاب فراگرفته از قابليتهاي توريسم پذيري بالايي برخوردار است. وي افزود: تالاب‌ها يكي از مهم‌ترين زيستگاه‌هاي طبيعي در جهان بوده و داراي ارزش‌ها و فوايد بسياري هستند و در گردش انرژي در محيط‌زيست نقش موثري دارند. خسته‌بند با بيان اينكه تالاب‌ها با وجودي كه از اكوسيستم‌هاي با ارزش در سطح جهان محسوب مي‌شوند همواره مورد بي‌توجهي انسان قرار گرفتهاند، اعلام كرد: ورود انواع فاضلاب‌هاي صنعتي، شهري و كشاورزي باعث آسيب جدي به اين بوم سازگان ارزشمند ميشود. وي گفت: بدون شك تالاب بين‌المللي انزلي يكي از باارزش‌ترين تالاب‌هاي ايران است كه مهم‌ترين زايشگاه جنوبي ماهيان درياي خزر و بزرگ‌ترين حوضه آب شيرين در جنوب درياي خزر محسوب ميشود كه تحت تاثير افزايش جمعيت و صنعتي شدن شهرهاي حاشيه خود قرار گرفته و موقعيت نگران‌كننده‌يي از لحاظ ميزان منابع آلاينده پيدا كرده است. مديركل حفاظت محيط زيست گيلان در اين زمينه گفت: امسال در مصوبه ستاد احياي تالاب طرح مطالعه آبخيزداري و آبخانداري در بالادست به طرح‌هاي قبلي افزوده شد. امير عبدوس افزود: با توجه به اهميت حوضه آبخيز به عنوان منشا تامين حيات و پيدايش تالاب انزلي، وارد طرح‌ها شد. وي ادامه داد: براي مطالعه در زمينه آبخيزداري و آبخانداري 500 ميليون ريال اعتبار پيش‌بيني شده كه در اختيار منابع طبيعي قرار مي‌گيرد تا در آينده رسوبات در منشا پيدايش مهار شوند. مديركل محيط زيست گيلان يادآور شد: حفظ و احياي تالاب بين‌المللي انزلي به دليل اهميت اكوسيستمي و طبيعت گردي ضرورتي اجتنابناپذير است چرا كه اين تالاب به دليل داشتن تنوع گياهي و جانوري يكي از منحصر به فرد‌ترين تالاب‌هاي جهان است. |
شنبه، فروردین ۳۱، ۱۳۹۲
