یکی مسجد می سازد و دیگری فیلم سینمایش را راهی فستیوال فجر می کند

مقایسه ثروت عسگراولادی و بابک زنجانی

میان اسدالله عسگراولادی و بابک زنجانی فرسنگ ها فاصله است. هر دو سرمایه دارانی متعلق به دوران معاصر ایران به شمار می آیند. اما تنها نقطه مشترک میان این دو سرمایه دار، نسبت مردم به آنهاست که هر دو در دید عوام جایگاهی نه چندان دلنشین دارند. 

آفتاب: هفته نامه تماشاگران در تازه ترین شماره خود به مرور سبک سرمایه داری اسدالله عسگراولادی با بابک زنجانی پرداخته است.

یکی مسجد می سازد و دیگری فیلم سینمایش را راهی فستیوال فجر می کند. اولی در تشیکلات صنفی و سیاسی اتاق بازرگانی جایی می گیرد و دومی به محافل شبه سیاسی و پرقدرت نزدیک می شود. اولی در خیابان مطهری دفتری با سه اتاق و 5 کارمند دارد و دومی حوالی منطقه اکباتان تهران ساختمانی مدرن را با کارمندانی پرشمار اداره می کند. اولی سابقه انقلابی دارد و دومی سابقه زندان پیدا کرده است. اولی کلید موفقیتش را ازدواج با خانمی متدین می داند و دومی همچنان مجرد است.  میان اسدالله عسگراولادی و بابک زنجانی فرسنگ ها فاصله است. هر دو سرمایه دارانی متعلق به دوران معاصر ایران به شمار می آیند. اما تنها نقطه مشترک میان این دو سرمایه دار، نسبت مردم به آنهاست که هر دو در دید عوام جایگاهی نه چندان دلنشین دارند.

اسدالله عسگراولادی کیست؟

شاخص ترین رفتار سیاسی او در دو مقطع زمانی رخ داد. اولین بار در میانه دهه 30 و دومین بار در پایان دهه 50 اسدالله پایش به محافل مهم سیاسی باز شد. بار اول هنگامی که قصد ازدواج داشت، کارت عروسیش را به زندان برد تا برادر در بندش را به مراسم عروسی دعوت کند. این رفتار او با واکنش تند ساواک مواجه شد. دومین بار هم در راه تجارت پسته از تهران به لندن در پاریس توقف کرد و برای مدتی کوتاه میهمانان مبارزان ساکن لفل لوشاتو بود. در بازگشت از راه فرنگ نیز بسته ای را به تهران آورد که در آن لیست سران کمیته تنظیم اعتصابات به مهر امام مشخص شده بود. پس از این دو اتفاق اسدالله عسگراولادی دو گزینه پیش رویش قرار گرفت. تجارت پسته و زیره اولین و مهمترین کارش شد و حضور در اتاق ایران نیز زمان های اضافه زندگیش را پر می کرد.  طی سی سال گذشته نیز او از جایگاه محبوب ترین ها به جایگاه غیرمحبوب ترین ها در اتاق ایران تنزل کرده است. در سال های پرحاشیه و التهاب جنگ و حتی دوران سازندگی به سادگی در میان اعضای هیات رئیسه اتاق ایران جایی می گرفت ولی هنگامی که در دوره دولت عدالت ورز قصد ریاست براتاق را کرد، با کمترین رای از سوی بخش خصوصی پس زده شد. پس از آن تمامی زندگی اسدالله عسگراولادی خلاصه تجارت، امور خیریه و گفت و گوهای رسانه ای شد. اسدالله عسگراولادی خود را طی تمامی سال های گذشته «کاسب جزء» معرفی کرده است.

بابک زنجانی کیست؟

روایت های متفاوت در مورد زندگی او در یک نقطه به اشتراک می رسند. بابک زنجانی پیش از دوره دولت نهم و دهم جایگاهی در  فضای سیاسی و اقتصادی ایران نداشته است. او اولین بار در گفت وگو با نشریه توقیف شده آسمان خود را راننده دکتر نوربخش معرفی کرد. این ادعا هفت روز پس از انتشار مصاحبه از سوی همسر مرحوم نوربخش و مدیران کارگزارانی بانک مرکزی تکذیب شد. نزدیکان زنجانی نقل می کنند او  پس از اوج گیری تحریم ها روابطی در دل حاکمیت و نهادهای پرقدرت سیاسی پیدا کرد. این نهادها زنجانی را برای دور زندن تحریم ها انتخابی مناسب می دیدند. دلارهای نفتی نیز زنجانی را از زمین بلند کرد و به آسمان رساند. اگر اسدالله عسگراولادی «کاسب جزء» باشد، بابک زنجانی را می توان «کاسب تحریم» معرفی کرد.

چه کسی بیشتر پول دارد؟

بنز سفید، گوشی تلفن همراه سامسونگ اندروید، کت و شلوار پوشاک جامعه و البته پوشه ها و کاغذهای پرشمار بدون کیف تمامی ظاهر اسدالله عسگراولادی را می سازند. به تازگی و پس از آنکه توان رانندگی در خیابان های پرترافیک تهران را از دست داد، راننده ای جوان نیز به فهرست امکانات عسگراولادی افزوده شده است. مهمترین پایگاه تمرکز اقتصادی اسدالله عسگراولادی، دفتری 120 متری در ساختمانی فرسوده واقع در خیابان مطهری تهران است. 5 مرد میانسال و کهنسال نیز کارمندان او به حساب می آیند. دفتر همچنان به سبک همان حجره های قدیمی اداره می شود. روی میزهای نزدیک ترین کارمند دفتر فرش کوچکی انداخته شده است، پسته ها روی میز دیگری ریخته شده و در کل مجموعه خبری از رایانه و اینترنت نیست. مدرن ترین ابزار ارتباطی فکس و گوشی  تلفن اسدالله است. صندلی های چوبی، تابلوهای چینی و وسایل اداری کل تزئینات اتاق او را می سازند. اسدالله عسگراولادی طی 34 سال گذشته هر روز ساعت 6 صبح خانه اش در خیابان فرشته تهران را به مقصد همین دفتر ترک می کند. «شرکت حساس» بزرگترین دارایی مالی او به شمار می آید که حداقل 5 بار برنده جایزه صادراتی شرکت نمونه سال شده است. صادرات زیره، پسته و دیگر نمونه های خشکبار طی تمامی سال های گذشته از طریق همین دفتر صورت گرفته است. به تمامی کارمندانش و حتی نزدیکانش دو توصیه مهم و ضروری دارد:« بیش از 25 درصد از دارایی های خودتان را وام ندهید. صبح ها زودتر از همه از خواب بلند شوید و از خانه بیرون بروید. در همه کارها خدا در یادتان باشد.» می گوید با همین سه توصیه موفق به کسب رتبه هفتمین ثروتمند بزرگ ایران شده است. اسدالله عسگراولادی هیچ جنسی را بدون تخفیف نمی خرد و هیچ کالایی را با تخفیف نمی فروشد. این شهرت بیش از 60 سال تجارت اوست. او به غیر از تجارت خشکبار مالک خانه ها و زمین های بسیاری در تهران است. دفتر روزنامه زن متعلق به فائزه هاشمی دختر آیت الله هاشمی رفسنجانی یکی از منازل مسکونی اسدالله بود. دفتر روزنامه رسالت ارگان راست سنتی نیز دیگر ملک متعلق به اسدالله عسگراولادی است. دفتر اولیه تشکیل جلسات اقتصاد اسلامی با حضور چهره های مانند آیت الله بهشتی، آیت الله مطهری و نخست وزیر جنگ در دهه 60 نیز دیگر ملکی به شمار می آید که سندش به نام اسدالله عسگراولادی خورده است. او در ثبت اطلاعات گذشته بی رقیب به نظر می رسد به طوری که همچنان چک ودیعه 2 میلیون تومانی فائزه هاشمی برای دفتر روزنامه زن را در گاوصندوق دارد. او می گوید:« اول نمی خواستم خانه را بدهم ولی فائزه هاشمی به خانم من صحبت کرده بود و ایشان گفتند که باید خانه را بدهید.» طاهر خانم، همسر اسدالله عسگراولادی طی تمامی سال های گذشته نقشی پررنگ در زندگی او داشته است. در سال های پیش از انقلاب به همراه اسدالله راهی لندن می شده تا در خانه شخصی عسگراولادی در لندن برای او غذای اسلامی طبخ کند. اسدالله عسگراولادی خانه ای در دفتری در لندن نیز دارد. او در سال های پیش از انقلاب تشکیلاتی در امریکا نیز داشته است. خانه خیابان فرشته مهمترین دارایی او به شمار می آید. خانه ای که فرش دستبافت 500 متری کفش پوشش شده است. مسجد خیابان فرشته و صندوق قرض الحسنه خیابان فرشته نیز دیگر دارایی های وقف شده او به شمار می آیند. بخش مهمی از دارایی های عسگراولادی به زمین و خانه تبدیل شده است. اما حداقل با اتکاء به گفته های او جایگاهش هفتمین ثروتمند ایران است. او به میلیاردر بودنش افتخار می کند ولی طی دو سال گذشته برای حفاظت بیشتر از دارایی هایش مجبور شد در شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی صندلی برای خود انتخاب کند. البته که تاکید می کند:« حضورم در موتلفه اسلامی به اصرار دوستان بود وگرنه من اصلا سیاسی نیستم.» او 100 میلیون دلار صادرات انجام می دهد. کل دارایی های عسگراولادی از سوی چندین بانکدار معتبر نزدیک به 400 میلیون دلار معادل 1.200.000.000.000 تومان برآورد شده است. کل صادرات پسته ایران سالیانه 85 میلیون و 464 هزار و 332 کیلوگرم به ارزش 699 میلیون و 794 هزار و 585 دلار است که کمتر از یک چهارم این صادرات به عسگراولادی تعلق دارد. صادرکننده دیگری از کرمان نیز نفر دوم صادرات پسته ایران است. براساس این محاسبات درآمد سالیانه اسدالله عسگراولادی حدود 300.000.000.000 تومان است. البته این رقم به صورت تخمینی محاسبه شده و درصد خطای بالایی دارد.

بابک زنجانی چقدر پول دارد؟

بیژن نامدار زنگنه را به عنوان یکی از پاک دست ترین وزرای دولتی طی تمامی سال های گذشته می شناسند. او به تازگی در گفت و گویی با روزنامه توقیف شده آسمان اعلام کرده بخش مهمی از دارایی های بابک زنجانی در آنسوی مرزها انبار شده است. میزان دارایی های او در ایران 25 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. او مالک شرکت هواپیمایی قشم، مالک هلدینگ سورینت، مالک باشگاه راه آهن، مالک First Islamic Bank مالزی، مالک بانک «ارزش» تاجیکستان، مالک موسسه مالی اعتباری در امارات، سهامدار شرکت هواپیمایی «انور» ترکیه، هتل چهار ستاره مریم کیش و هتل پنج ستاره سورینت کیش، پرژه ایران زمین در 16 هزار متر مربع واقع در شهرک غرب، پروژه دولت با زیربنای 4 هزار و 200 متر مربع، مرکز تجاری اداری ونک در تقاطع خیابان ولیعصر و شهید خدامی، پروژه 301 آپارتمان و ویلای ساحلی کیش، پروژه تفریحی و گردشگری تهران قدیم در کیش به مساحت 60750 متر مربع، محصولات آرایشی کیش، شرکت ساختمانی کنت، کارخانه محصولات بهداشتی کنت، شرکت خدمات هواپیمایی ومسافرتی سورینت پرواز، موسسه مالی و اعتباری در امارات، سهامدار شرکت هواپیمایی انوار ترکیه و مالک یک هزار و 500 تن طلا است. بابک زنجانی طی سال های گذشته حداقل 12 کشتی نفت به ارزش 24 میلیون بشکه نفت خام برای ایران فروخته است. لیست دارایی های بابک زنجانی نشان می دهد که او ثروتی افسانه ای بدست آورده و رقم دارایی هایش با افرادی مانند اسدالله عسگراولادی فاصله بسیاری دارد. در صورتی که اموال خارج از کشور زنجانی نیز به لیست دارایی ها افزوده شود، او به جایگاه اول ثروتمندان ایران نزدیک می شود.

تفاوت های رفتاری

بابک زنجانی در استودیوهای شخصی خود ویالون می زند، به شکار می رود، با زنان ترکمن می رقصد، کت و شلوارهای گرانقیمت و ساعت 150 میلیون تومانی بدستش می بندد و البته مجرد است. اما اسدالله عسگراولادی مراسم افطاری ماه رمضان برپا می کند، در مجلس عزاداری بازاری ها مشارکت می کند، عضو حزب موتلفه اسلامی است، صندوق قرض الحسنه دارد، در تشکیلات صنفی اتاق ایران حضور دارد و البته دو لیسانس زبان انگلیسی و تاریخ هم گرفته است. تفاوت های اسدالله عسگراولادی و بابک زنجانی از جسن تفاوت آب و روغن است. اسدالله عسگراولادی خود در این مورد می گوید:« من اینها را نمی شناسم.  بخش مهمی از این افرادی که در دهه 70 به بعد ثروتمند شدند، افرادی بودند که ریشه نداشتند. اینها تازه به دوران رسیده هستند. مردان بزرگ اقتصاد ایران افرادی دیگر هستند.» بررسی رفتاری این دو گروه نشان می دهد که راه عسگراولادی به عافیت نزدیک تر بوده است. او اکنون بین خیابان فرشته، خیابان مطهری و پکن در تردد است ولی بابک زنجانی از اتاق بازجویی زندان اوین به سلول انفرادی و از سلول انفردی به اتاق بازجویی می رود.

برگرفته از آفتاب