مذاکره در غیاب بازیگران اصلی
محمود عباس، رهبر فلسطینی‌ها، هشدار داده چنین حرکت نمادینی می‌تواند روند صلح را به خطر بیندازد.
ترامپ متعهد شده بیش از دولت‌های گذشته آمریکا از اسرائیل حمایت کند و پس از ٦٨ سال سفارت ایالات متحده را هم از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل کند؛ امری که ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه، آن را اقدامی تحریک‌آمیز خوانده که عواقبی جدی به‌دنبال خواهد داشت. آن‌طور که مارک آیرو به شبكه سه تلویزیون فرانسه گفته است، کسی نمی‌تواند چنین موضع یک‌جانبه‌ای بگیرد و همه باید شرایط صلح را ایجاد کنند. پاریس گفته است این نشست هیچ چیزی را به اسرائیل و فلسطین تحمیل نمی‌کند و فقط مذاکرات مستقیم می‌تواند این مناقشه را حل کند.
اما هشدار به دولت ترامپ تنها بخشی از هدف نشستی است که روز گذشته و با ابتکار فرانسه در پاریس برگزار شد. به گفته برگزارکنندگان فرانسوی، هدف از برگزاری این نشست تأکید مجدد بر تعهد جمعی جامعه بین‌المللی بر حل‌وفصل دودولتی است؛ هدفی که رسیدن به آن سخت به نظر می‌رسد، چراکه اسرائیل ٨٥ درصد از فلسطین تاریخی را تحت کنترل خود درآورده است. یکی دیگر از نکات جنجال‌برانگیزی که کارآمدی این نشست را زیر سؤال برده، عدم حضور محمود عباس و بنیامین نتانیاهو است. نتانیاهو چند روز پیش از این نشست، این رویداد را بیهوده و «یادگاری از گذشته» خواند. هرچند فرانسه امیدوار است این کنفرانس به توافقی مبنی بر دیدار محمود عباس و نتانیاهو منجر شود، اما این گزینه فعلا روی میز نیست. درعوض عباس که از جهت‌گیری دیپلماسی اروپایی خشنود است، مدت کوتاهی پس از این نشست به فرانسه سفر خواهد کرد.
با وجود شک و شبهه‌های فراوان نسبت به نتیجه این نشست، ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه، هم‌زمان با این نشست در بیانیه‌ای از ابتکار عمل کشورش دفاع کرد و گفت: «فقدان یک روند صلح در بیش از شش سال گذشته به وضعیت ریشخندآمیز موجود منجر شده است». به گفته این مقام فرانسوی: «درحالی‌که توسعه شهرک‌سازی‌ها با سرعت بی‌سابقه‌ای ادامه دارد، فلسطینی‌ها شاهد کوچک‌شدن دولت آینده خود هستند. این به نوبه خود اشغال را هم بیشتر می‌کند، چراکه هرگز یکی بدون دیگری وجود نداشته است».
همچنین فرانسه تأیید کرد نشست روز گذشته که با سخنرانی فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری آن کشور، آغاز شد، فقط نمایشی نمادین در حمایت از راه‌حل دودولتی نیست، بلکه شانسی برای به راه‌افتادن انگیزه عملی صلح است که ظرفیت‌سازی فلسطینی‌ها و کمک برای ایجاد جامعه مدنی در جهت پیشبرد مذاکره را هم شامل می‌شود. «نشست روز گذشته، دومین نشستی است که از سوی دولت فرانسه برنامه‌ریزی شده است. ماه ژوئن گذشته هم اولین کنفرانس صلح پاریس برگزار شد و بیش از ٢٠ کشور و گروه در آن شرکت کردند.
باوجود مخالفت اسرائیل و تیم انتقالی ترامپ با این نشست، جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده، در این نشست شرکت کرد و خشنود است این رویداد تلاش‌های ناکارآمد او برای صلح در خاورمیانه را ادامه خواهد داد.
ایالات متحده ماه دسامبر گذشته در حرکتی که اعتبار نشست پاریس را هم بیشتر کرد، از وتوي قطع‌نامه شورای امنیت در محکوم‌کردن شهرک‌سازی‌های اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی امتناع کرد؛ قطع‌نامه‌ای که شهرک‌سازی‌ها را غیرقانونی و خطری برای رسیدن به راه‌حل به‌رسمیت‌شناختن دودولتی می‌خواند. بسیاری از ناظران پیش‌نویس بیانیه نشست پاریس را غیرعملی می‌خوانند؛ پیش‌نویسی که بر تعهد واقعی به راه‌حل دودولتی، جلوگیری از درپیش‌گرفتن گام‌های یک‌جانبه، حرکت در مسیر بازسازی اعتماد و بازگشت به مذاکرات مستقیم معنادار تأکید دارد. به باور این دست ناظران، دهه‌ها جنگ و خون‌ریزی تمام نمی‌شود مگر جامعه بین‌المللی عدالت را در قبال فلسطینی‌ها رعایت و اسرائیل را به پرداخت بهای سنگین ظلم و جور خود در برابر فلسطین مجبور کند. کنفرانس‌ها و حتی قطع‌نامه‌های شورای امنیت بدون سازوکارهای اجرائی هیچ قدمی در راستای پایان این مناقشه دیرینه برنمی‌دارند.
شرق
شرق
