اقليت بينام
پاپ فرانسيس، رهبر کاتوليکهاي جهان، روز گذشته و در دومين روز سفر خود به ميانمار، با آنگ سان سوچي، رهبر دوفاكتوي اين کشور، ديدار کرد؛ اما نه از خشونت نظاميان ميانمار عليه اقليت مسلمان روهينگيا حرفي زد و نه از کلمه «روهينگيا» استفاده کرد. او در اين ديدار که در شهر نايپياداو، پايتخت ميانمار، صورت گرفت، فقط از اينکه مردم ميانمار در رنج هستند و درگيريهاي داخلي و اقدامات خصمانه همچنان در ميانمار ادامه دارد، انتقاد کرد.
پاپ فرانسيس در حالي در ديدار خود با سوچي تنها به انتقاداتي کلي بسنده کرده که در ماههاي اخير بيش از ٦٢٠ هزار نفر از مسلمانان روهينگيايي پس از سرکوب گسترده نظاميان از ايالت راخين فرار کرده و به بخشهاي جنوبي بنگلادش پناهنده شدهاند؛ اين گروه اکنون در کمپهايي زندگي ميکنند که از امکانات اوليه نیز محروماند. اقدامات وحشيانه نظاميان اين کشور که ايالات متحده هفته گذشته آن را پاکسازي قوميتي عنوان کرد، با سکوت آنگ سان سوچي روبهرو شد که پيشتر به دلیل مبارزه عليه حکومت ديکتاتور ميانمار، جايزه صلح نوبل را دريافت کرده بود. سوچي پس از پيروزي در انتخابات اخير ميانمار و قدرتگرفتن، مانند بسياري از مناديان آزادي ناگهان از منتقد حکومت به مدافع آن بدل شد و پس از انتقادهاي بسيار فعالان حقوق بشر، سکوتش را با همدري مختصري با مسلمانان ميانمار شکست و بازهم درباره اقدامات نظاميان اين کشور عليه اقليت مسلمان روهينگيا سکوت کرد. روز دوشنبه و همزمان با سفر پاپ فرانسيس به ميانمار، شوراي شهر آکسفورد نشان شهروند افتخاري را که ٢٠ سال پيش به سوچي داده بود، پس گرفت و گفت آنهايي که چشمهايشان را روي خشونت ميبندند، آبروي خود را خدشهدار ميکنند. حالا برخي اميدوارند سفر پاپ فرانسيس به ميانمار و مذاکره با آنگ سان سوچي بتواند روزنهاي به روي وضعيت تاريک اين روزهاي مسلمانان روهينگيا باز کند؛ هرچند موضعگيري محافظهکارانه پاپ اين اميدها را تا حد زيادي کمرنگ کرده است.
برخي نزديکان پاپ به او توصيه کرده بودند در اين سفر از بهکاربردن کلمه «روهينگيا» پرهيز کند؛ کلمهاي که در ميانمار ممنوع است و دولتمردان ميانماري بهجاي خطابکردن اقليت مسلمان اين کشور با اين نام، آنها را اقليت « بنگالي» ميخوانند تا اينطور جا بيندازند که آنها مهاجران بنگلادشي هستند و نه شهروندان ميانمار. دولت ميانمار ابتدا با حملهاي وحشيانه تلاش کرد نسل روهينگيا را از ميانمار پاک کند و حالا حتي خطابکردن آنها به نام نیز ممنوع شده است. کار به آنجا رسيده که حتي رئيس کليساهاي ميانمار که پاپ فرانسيس در سال ٢٠١٥ او را در اين سمت گماشت، به صورت علني از رهبرش خواسته از بهکاربردن کلمه «روهينگيا» در ديدارهاي رسمي و دوستانه خودداري کند. بر اساس گزارشها، يکي از گروههاي شبهنظامي بودايي گفته است در صورت بهکاربردن اين کلمه از سوي پاپ فرانسيس، انتقام آن را خواهد گرفت و اين تهديد در کشوري که کاتوليکهايش تنها دو درصد جمعيت ميانمار را تشکيل ميدهند، نميتواند دستکم گرفته شود.
رهبر کاتوليکهاي جهان که پيش از اين بارها از آنچه بر مسلمانان روهينگيا در ميانمار رفته، انتقاد کرده بود، در ديدار خود با سوچي تلاش کرد غيرمستقيم به اين سرکوبها اشاره کند: «آينده ميانمار بر مبناي احترام به شرافت و حقوق انساني براي تمام اعضاي جامعه و احترام به اقليتهاي قوميتي و هويت آنهاست». رهبر دولت ميانمار نیز ضمن تأييد وجود بحران و تنش در ايالت راخين، محل اصلي سکونت اقليت مسلمانان روهينگيا، وعده داد حقوق و امنيت آنان را حفظ کند. روز دوشنبه و در اولين روز سفر پاپ به ميانمار، ژنرال مينانوگ هلينگ، فرمانده کل ارتش ميانمار، براي ملاقاتي تشريفاتي به ديدار پاپ رفت. سازمان ملل، ايالات متحده و نهادهاي مدافع حقوق بشر، ارتش میانمار را مسئول اصلي بدرفتاري و سرکوب مسلمانان روهينگيا دانسته و نظاميان را بهشدت محکوم کردهاند. ايالات متحده که در پي تحولات سياسي در ميانمار و برگزاري انتخابات پارلماني آزاد به تحريم اقتصادي اين کشور پايان داده بود، در واکنش به اقدامات ارتش عليه مسلمانان روهينگيا، ارتباط و کمک خود را به آن قطع کرده است. همزمان با سفر پاپ فرانسيس به ميانمار، روزنامه گاردين به نقل از سازمانهاي مدافع حقوق بشر، از ناپديدشدن گزارشگراني که در ايالت راخين ميانمار از وضعيت اقليت روهينگيا گزارش ميفرستادند، خبر داده است. مدافعان حقوق بشر به گاردين گفتهاند تقريبا همه فعالاني که از راخين گزارش ميفرستادند، مفقود شدهاند. اين بيم وجود دارد که آنها به دست ارتش ميانمار ربوده يا کشته شده باشند. يک نماينده جامعه روهينگيايي در بنگلادش از دو هزار گزارشگر که هنوز در سال ۲۰۱۶ فعال بودند، سخن گفته است. بهگزارش گاردين، درحالحاضر ۹۵ درصد اين فعالان ناپديد شدهاند.
شرق