ایران، عربستان سعودی و اسراییل را به هم نزدیک کرد

دو نفر از روسای سابق سازمان‌های جاسوسی (رییس سابق دستگاه اطلاعات سعودی و رییس سابق موساد) در کنار یکدیگر به آرامی نشسته‌اند. هر دو به ظاهر آرام و راحت هستند. هیچ یک به دیگری مشکوک نیست و گه‌گاه هر دو با جمعیتی که در یک کنیسه در شمال شرق نیویورک جمع شده بودند، لبخند می‌زنند.

به گزارش عصر ایران، این توصیف آغازگر مطلبی به قلم «اورن لیبرمن» در وب سایت شبکه خبری سی ان ان آمریکاست که نزدیکی مواضع عربستان سعودی و اسراییل را مورد بررسی قرار داده و داشتن دشمن مشترکی به نام «جمهوری اسلامی ایران» را در بوجود آمدن این شرایط بی‌سابقه، تعیین‌کننده دانسته است.
در ادامه این گزارش آمده است: بحث اصلی در جلسه ماه اکتبر در کنیسه‌ای در شمال شرق نیویورک که روسای سابق دستگاه‌های اطلاعاتی عربستان سعودی و اسراییل در آن حضور داشتند، آینده منطقه خاورمیانه بود. در یک طرف «افرایم ‌هالوی» رییس سابق سازمان موساد از اسراییل و در کنار او شاهزاده «ترکی بن فیصل» رییس سابق دستگاه اطلاعات عربستان - برای مدت ۲۴ سال - قرار داشت.
چند سال پیش چنین جلسه‌ای غیر قابل تصور بود. اسراییل و عربستان سعودی هم اینک نیز روابط دیپلماتیک ندارند و تا همین اواخر هر گونه بحث علنی درباره روابط پنهان بین این دو «تابو» محسوب می‌شد.
در شرایط کنونی اما شرایط به شدت در حال تغییر خاورمیانه و نگرانی از نفوذ روبه گسترش ایران در منطقه، بین این دو یک درک و رابطه مبتنی بر منافع متقابل ایجاد کرده است. امروزه برای عربستان سعودی و اسراییل اصل «دشمن دشمن من دوست من است» برقرار شده است.
همین یکشنبه یک هفته پیش «یوال اشتاینیتز» وزیر انرژی اسراییل در گفتگویی با رادیو ارتش اسراییل گمانه زنی‌های سابق درباره رابطه پنهانی تل آویو - ریاض را تایید کرد و گفت: «ما با بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی رابطه پنهانی داریم و این آنها هستند که علاقه مندند این رابطه پنهان بماند.» به گفته این وزیر کابینه اسراییل: رابطه تل آویو با کشورهای میانه روی عربی این امکان را به اسراییل می‌دهد که ایران را مهار کند.
حضور ماه اکتبر - یک ماه پیش -  شاهزاده ترکی بن فیصل در کنیسه‌ای در نیویورک یکی از مواجهه‌های علنی رو به فزونی بین مقامات کنونی و سابق اسراییل و سعودی به شمار می‌رود. در ژانویه گذشته نیز ترکی بن فیصل با «زیپی لیونی» وزیر امور خارجه سابق اسراییل در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس ملاقات کرد.
در تابستان ۲۰۱۶ «انور عشقی» ژنرال بازنشسته سعودی از اورشلیم دیدار کرد. او با وجودی که به منظور احیای ابتکار صلح مسکوت مانده - ۲۰۰۲- ریاض با گروهی از سیاستمداران اسراییلی ملاقات کرد؛ اما در نقطه کانونی سفر او به اسراییل مساله دشمن مشترک دو کشور یعنی «ایران» قرار داشت.
او در سخنانی در اسراییل گفت: «اگر مناقشه بین فلسطین و اسراییل حل شود، کشورهایی همچون ایران که از این مناقشه بهره می‌برند، دیگر نمی‌توانند روی آن سرمایه‌گذاری کنند.»
هفته گذشته «گادی آیزنکوت» رییس ستاد ارتش اسراییل برای نخستین بار با یک رسانه سعودی مصاحبه کرد. او در مصاحبه با رسانه سعودی «ایلاف» گفت؛ در نشستی که با حضور رییس ستاد ارتش عربستان سعودی در واشنگتن شرکت کرده وقتی اظهارات همتای سعودی خود را درباره ایران شنیده، این اظهارات را با مواضع و دغدغه‌ها و نگرانی‌های کشورش مشابه دانسته است. ژنرال آیزنکوت با اشاره به زمینه‌های بسیار منافع متقابل بین ریاض و تل آویو بر آمادگی تل آویو برای تبادل اطلاعاتی با ریاض به منظور مهار و خنثی کردن فعالیت‌های ایران در منطقه، تاکید کرد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر - و همزمان وزیر امور خارجه - اسراییل در اظهارات ماه سپتامبر خود در محل وزارت امور خارجه اسراییل، گفت: بین اسراییل و عربستان سعودی همکاری‌های مختلفی در سطوح مختلف در جریان است اما این همکاری‌ها هنوز علنی نیست.
«آویگدور لیبرمن» وزیر دفاع اسراییل هفته گذشته در چهلمین سالگرد سفر انور سادات - رییس جمهور اسبق مصر- به اسراییل به عنوان نخستین دیدار یک رهبر عرب از اسراییل، در توییتی نوشت: «انور سادات یک رهبر واقعی بود که با جسارت حرکت در جهت خلاف جریان اصلی، راه را برای رهبران دیگر کشورهای عربی برای به رسمیت شناختن اهمیت روابط استراتژیک با دولت اسرائیل، باز کرد. چهل سال پس از آن سفر تاریخی به اسرائیل، من از رهبران منطقه‌ای می‌خواهم که به پرزیدنت سادات تاسی کنند و به اورشلیم بیایند و صفحه جدیدی را نه تنها در رابطه با اسرائیل و جهان عرب، بلکه در کل منطقه بگشایند.»
با وجود ایستا بودن وضعیت روابط رسمی و دیپلماتیک بین اسراییل و سعودی، اما مخالفت با ایران و گروه‌های حامی تهران – حزب الله – در منطقه تبدیل به نقطه کانونی در توسعه روزافزون روابط پنهانی بین سعودی و اسراییل است.
در جریان استعفای ناگهانی سعد حریری از نخست وزیری لبنان که از ریاض اعلام شد، تحلیلگران اسراییلی بر این باور بودند که دولت سعودی در تلاش است اسراییل را به جنگی دیگر با گروه حزب‌الله لبنان تحریک کند.
ماه گذشته عادل الجبیر وزیر امور خارجه سعودی در سخنانی گفت: «حزب‌الله یک گروه تروریستی است و بدون خلع سلاح این گروه لبنان شاهد صلح و ثباتی نخواهد بود.» اظهاراتی که با مواضع و دیدگاه‌های رهبران اسراییل درباره گروه حزب الله - که بسیار نزدیک به جمهوری اسلامی ایران است - کاملا هماهنگ به نظر می‌رسد.
«عاموس گیلاد» از مقامات سابق نظامی اسراییل در این باره معتقد است: زمینه مشترک بی سابقه‌ای بین تل آویو و ریاض به وجود آمده است.
شاید از نظر رهبران جدید سعودی، برقراری رابطه دیپلماتیک و رسمی با اسراییل در شرایط کنونی منطقه ای، سلاح جدید و قوی‌ای در اختیار آنها در مبارزه با ایران قرار دهد. عادی سازی روابط همچنین به سعودی‌ها اجازه خواهد داد به دانش و قدرت نظامی و سایبری اسراییل برای مقابله با ایران دسترسی بیشتری داشته و بتوانند جبهه یکپارچه و قوی تری را در مواجهه با ایران تشکیل دهند.
اما در عین حال طرف اسراییلی باید برای عادی سازی روابط با ریاض، ابتکار صلح سعودی‌ها – طرح صلح ملک عبدالله در سال ۲۰۰۲ – را بپذیرد و مناقشه با فلسطینی‌ها را براین مبنا حل و فصل کند.

دولت سعودی نزدیک به ۱۵ سال است که پیوستن اسراییل به این طرح صلح -۲۰۰۲- را به عنوان پیش شرط عادی سازی روابط خود با اسراییل می‌داند. این طرح اسراییل را ملزم را به خروج از اراضی اشغالی - مرزهای پیش از جنگ شش روزه ۱۹۶۷- و نیز موافقت با تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی به مرکزیت قدس شرقی می‌کند. با وجودی که این طرح سعودی‌ها در آن زمان با استقبال گسترده بین المللی و کشورهای غربی مواجه شد، اما اسراییل هیچ گاه از آن استقبال نکرده است.
خط شکاف عمیقی امروز در خاورمیانه قابل مشاهده است؛ در سویی ایران در کنار حزب الله در لبنان و حوثی‌ها در یمن ایستاده که بشار اسد در سوریه را نیز در کنار خود دارد.

در سوی دیگر عربستان سعودی به همراهی برخی دیگر از کشورهای عرب – سنی- ایستاده و در کنار آنها اسراییل است که نه مثل سابق دشمن به شمار می‌رود و البته دوست کامل هم محسوب نمی‌شود.

عصر ایران