رقیب نیمهراه آنگلا مرکل
تا همین چند وقت پیش او را حامل امید میخواندند؛ امیدی نهفقط برای حزب خودش، سوسیالدموکرات آلمان، بلکه برای کل چپ اروپا. مارتین شولتز، رهبر حزب سوسیالدموکرات آلمان به باور بسیاری قابلیت این را داشت که بعد از حدود ١٢ سال جایگزین آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان شود و موجی از ایدههای جدید راه بیندازد و چشمانداز سیاسی آلمان را متحول کند.
وقتی شولتز اعلام کرد ریاست پارلمان اروپا را کنار میگذارد تا رهبری کمپین انتخاباتی حزبش را بر عهده بگیرد، برای اولینبار در طول یک دهه حزب سوسیالدموکرات در نظرسنجیها از حزب اتحاد دموکرات مسیحی به رهبری آنگلا مرکل پیشی گرفت؛ اما یک ماه بعد از نتایج انتخابات محلی آلمان، حالا سرعت قطار پرشتاب شولتز کُند شده و محبوبیت حزب دموکرات مسیحی دوباره به روال سابق بازگشته؛ یعنی ٢٢ درصد. همین نظرسنجیها نشان میدهد تقریبا نیمی از رأیدهندگان آلمانی هنوز گزینه موردنظرشان برای انتخابات ماه آینده را انتخاب نکردهاند.
بااینهمه نظرسنجیهای متعددی نشان میدهند تعداد زیادی از رأیدهندگان آلمانی خود را چپ میانه معرفی میکنند و این خبر خوبی برای سوسیالدموکراتهاست، اما همزمان تضمینی وجود ندارد که این افراد از وضعیت فعلی ناراضی باشند و تشنه تغییر. بدبیاریهای شولتز از این هم فراتر است و طنز تلخ اینجاست که برخی از رأیدهندگان طیف چپ میانه، ازجمله کسانی که برای اولینبار پای صندوقهای رأی میروند، اکنون حزب مرکل را بهعنوان حزب چپ میانه میشناسند. این امر بیشتر مدیون تلاشهای مرکل برای تغییر رویکرد حزبش و جسارت او برای عبور از خط قرمزهای سنتی این حزب بوده است؛ اما از آنسو بهنظر میرسد حزب سوسیالدموکرات همچنان در دام تاریخ خودش گرفتار است. به باور برخی از تحلیلگران محور اصلی مبارزات انتخاباتی شولتز عدالت اجتماعی است که اگرچه چیز کمی نیست، اما دستاورد تاریخی حزب سوسیالدموکرات است و شولتز خود تغییری در رویکرد این حزب ایجاد نکرده است.
شولتز در برنامهای تلویزیونی در جواب ایندست منتقدان گفت: «برخی میگویند عدالت اجتماعی دیگر مسئله مورد بحثی نیست؛ اما عدالت اجتماعی همواره مسئله خواهد بود، چراکه فقط یک جامعه عادلانه آیندهای دارد». اما بهگفته گرو نایگبائر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آزاد برلین، مشکل انتخاب «عدالت اجتماعی» بهعنوان شعار محوری مبارزات انتخاباتی این است که همه احزاب آلمان درباره این موضوع حرف میزنند و فقط درباره مفهوم این اصطلاح اختلافنظر دارند. به گفته گرو نایگبائر: «از دید حزب راستگرای «آلترناتیو برای آلمان»، عدالت اجتماعی رویکرد برتریجویانه نسبت به آلمانیهای اصیل است. برای حزب چپگرای «دی لینک» به معنی بازتوزیع کامل ثروت است و برای حزب لیبرال به معنای مالیات کمتر».
با همه اینها مارتین شولتز گفته به نتایج رقابتهای انتخابات سراسری امیدوار است و صراحتا عنوان کرده با وجود نظرسنجیهای انجامشده که حاکی از برتری آنگلا مرکل است، او در نهایت صدر اعظم آلمان خواهد شد. نامزد سوسیالدموکراتها در هفتههای اخیر بارها برنامههای مرکل را هدف انتقادهای خود قرار داده، برنامههایی مانند افزایش بودجه ٣٠میلیارد دلاری در نیروهای مسلح و پرداخت دو درصد از هزینههای ناتو که به گفته شولتز از سوی ترامپ به کشورش تحمیل شده است: «مرکل میخواهد پول بیشتری را صرف نیروهای مسلح کند، ولی ما این پول را صرف شما میکنیم». او چهارشنبه گذشته یک قدم پیشتر رفت و گفت: «بهعنوان صدراعظم جمهوری فدرال، برای حذف سلاحهای هستهای از خاک آلمان تلاش میکنم».
برخی میگویند اظهارات مارتین شولتز بیشتر جنبه انتخاباتی و تبلیغاتی دارد. تاکنون افرادی مانند فرانک والتر اشتاینمایر و اشتاین بروک از حزب سوسیالدموکرات در مقابل مرکل قرار گرفته و در انتخابات سراسری شکست خوردهاند. هر اندازه به زمان برگزاری انتخابات سراسری در آلمان نزدیکتر میشویم، رقابت سیاسی میان دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیالدموکرات جدیتر میشود. در این بازه زمانی، شاهد افشاگریها و حتی انتحار سیاسی دو حزب سنتی آلمان علیه یکدیگر خواهیم بود. این در حالی است که اروپای واحد نیز با وسواس ویژهای انتخابات سراسری آلمان را رصد میکند. ایجاد تغییر در رهبری آلمان، میتواند در مسیر سیاستهای ریاضتی و موضوعات نظامی تغییراتی ایجاد کند.
روزنامه شرق