یک هفته پس از اعدام روحالله زم، مراسم یادبود او روز شنبه از سوی انجمن جمهوریخواهان ایران در شهر واشنگتن دیسی و به شکل آنلاین برگزار شد.
مهسا رازانی همسر زم، در پیامی ضبط شده شعری از هوشنگ ابتهاج را بازخوانی کرد. در این مراسم شیرین عبادی وکیل و برنده جایزه صلح نوبل، حسن فرشتیان وکیل زم در فرانسه و چند تن از نزدیکان روحالله زم سخنرانی کردند.
مهسا رازانی در بخشی از پیام خود این شعر از هوشنگ ابتهاج را خواند: «بر گِرد گور تازه، جمعی سوگواران است/ دیگر کسی اینجا نمیپرسد/ این خفته در خاک از کجا و از کدامان است/میدانند او فرزند ایران است.»
پس از آن شیرین عبادی طی سخنانی ضمن گرامیداشت یاد روحالله زم به بررسی حقوقی پرونده او در ایران هم پرداخت. عبادی با تاکید بر اینکه خواننده کانال تلگرامی «آمد نیوز» بوده است، اضافه کرد: «زنده یاد روح الله زم نه تنها مظلومانه به قتل رسید بلکه در زمان حیاتش هم مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفت. از نظر من روحالله زم یک خبرنگار حرفهای بود و خواننده کانال او بودم.»
شیرین عبادی گفت: «عدهای او را سرزنش میکنند که ساده بود و فریب خورد. اینکه ما فرد مظلوم و تحت ستم را سرزنش کنیم که چرا فریب خوردی نهایت بیرحمی است. مگر دیگران فریب نخوردهاند؟ من هم فریب خوردم. خیلی از ما در سال ۵۷ فریب خمینی را خوردیم. من با اینکه رفتار غیرقانونی این حکومت را میدیدم، بعدها باز فریب خوردم و به اصلاحات رای دادم. خیلی از شماها هم فریب خوردید. همه ما فریب خوردیم.»
عبادی گفت: «شما اطلاعرسانی شجاعانه یک روزنامهنگار را فراموش کرده و می گویید فریب خورد. من تکرار می کنم ما همه فریب خوردهایم.»
شیرین عبادی اضافه کرد که چون در«آمد نیوز» چندبار علیه قاضی صلواتی افشاگری شده بود، این فرد نمیتوانست قاضی بیطرفی برای پرونده باشد. از طرفی روحالله زم وکیل مورد اعتماد خود را نداشت بله یک وکیل تسخیری که مورد اعتماد قاضی صلواتی بود، به عنوان نمایش در دادگاه حضور داشت. به گفته عبادی این وکیل را گذاشته بودند تا ادعا کنند که وکیل داشته است اما چنین وکلایی مدافع کیفرخواست هستند تا مدافع موکل خودشان.
شیرین عبادی در ادامه بررسیاش از ایرادات حقوقی پرونده روح الله زم، مساله دیگر را اجرای فوری حکم اعدام دانست. به گفته او بر اساس قانون زمان اجرای حکم باید به اطلاع متهم، خانواده و وکیل او برسد که تا لحظه آخر چنین نبود و امکان اعاده دادرسی از متهم گرفته شد.
عبادی اضافه کرد: «امیدوارم حکومت آلمان به خواست انجمن قلم پاسخ مثبت دهد تا نام خیابان سفارت ایران در برلین به زم تغییر یابد. شیرین عبادی در پایان سخنان خود خبر از اعدام دو فعال بلوچ دیگر داد و از این مساله ابراز نگرانی و تاسف کرد. او گفت: «شاید کسانی که میگویند جمهوری اسلامی، جمهوری اعدامی است، حق دارند.»
حسن فرشتیان، حقوقدان و وکیل دادگستری در فرانسه که وکالت شخصی روحالله زم را نیز بر عده داشت، سخنران بعدی این مراسم بود. فرشتیان در سخنان خود ضمن تسلیت به خانواده زم، به اصحاب رسانه هم تسلیت گفت و تاکید کرد که امروز کسی را از دست دادهایم که «تنها یک جرم داشت و همه اتهامات مربوط به یک موضوع بود که اگر آن را بردارید پرونده او خالی خواهد شد. و تنها اتهام او «آمدنیوز » و مطالبی بود که از طریق این رسانه منتشر کرده بود.»
فرشتیان، روحالله زم را خبرنگاری جانبرکف نامید و اضافه کرد: «امروز گفته شد که روحالله زم هفت روز است که بر دار رفته است اما واقعیت این است که او مدتها پیش از این بر دار رفته بود. جمهوریاسلامی با شیوه همیشگیاش، ابتدا شخصیت او را بر دار کرد.» فرشتیان گفت: «او را تنها کردند و ما هم او را تنها گذاشتیم.»
فرشتیان در ادامه با تاکید به مسئولیت همه نهادها از جمله سپاه پاسداران، قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و دیگر نهادهای جمهوری اسلامی دراینباره اشاره کرد و سپس از دولت عراق به دلیل همکاری در انتقال روحالله زم به ایران انتقاد کرد.
فرشتیان اضافه کرد که روحالله زم تا زمان ورود به ایران نمیدانست که چه اتفاقی افتاده است. او تاکید کرد که در این مساله دولت عراق مسئول است و باید پاسخگو باشد. وکیل روحالله زم در ادامه سخنان خود از بیت علی سیستانی، مرجع مستقر در عراق نیز انتقاد کرد. فرشتیان همچنین از دولت فرانسه به دلیل انجام ندادن مسئولیتاش در زمان دستگیری او انتقاد کرد.
مازیار، مدیر فنی کانال آمد نیوز، نیز در این مراسم حضور داشت و گفت: «نیما زم یک فرد وطندوست و متفاوت بود و به هدف خود باور قلبی داشت.»
او اضافه کرد که از زمان تاسیس آمدنیوز و موفقیت آن ، جمهوری اسلامی تلاش میکرد که این رسانه تعطیل شود و به گفته او با «تله و دامهای مختلفی» تلاش کرد که آمدنیوز را بیاعتبار کند.
مدیر فنی کانال آمد نیوز، اضافه کرد که یکی دیگر از تلاشهای جمهوری اسلامی مخدوش کردن اعتبار زم در بین جریانهای اپوزیسیون خارج از کشور بود. او اضافه کرد که فریب زم، با استفاده از اعتقادات قلبی و مذهبی او بوده است. مدیر فنی کانال آمد نیوز اعدام روح الله زم را یک «قتل حکومتی» دانست که به «ترور» او منجر شده است.
فریبا راد، فعال حقوقبشر نیز طی سخنانی گفت: «من به عنوان کسی که داغدار سه عزیز اعدام شده در دهه شصت هستم و همچنین کسی که بسیاری از دوستانم در آن سالهای مخوف و سیاه اعدام شدند میخواهم از این وقت استفاده کنم و بگویم که مجازات اعدام غیرانسانی است و باید لغو شود.»
ایران اینتزنشنال
مهسا رازانی همسر زم، در پیامی ضبط شده شعری از هوشنگ ابتهاج را بازخوانی کرد. در این مراسم شیرین عبادی وکیل و برنده جایزه صلح نوبل، حسن فرشتیان وکیل زم در فرانسه و چند تن از نزدیکان روحالله زم سخنرانی کردند.
مهسا رازانی در بخشی از پیام خود این شعر از هوشنگ ابتهاج را خواند: «بر گِرد گور تازه، جمعی سوگواران است/ دیگر کسی اینجا نمیپرسد/ این خفته در خاک از کجا و از کدامان است/میدانند او فرزند ایران است.»
پس از آن شیرین عبادی طی سخنانی ضمن گرامیداشت یاد روحالله زم به بررسی حقوقی پرونده او در ایران هم پرداخت. عبادی با تاکید بر اینکه خواننده کانال تلگرامی «آمد نیوز» بوده است، اضافه کرد: «زنده یاد روح الله زم نه تنها مظلومانه به قتل رسید بلکه در زمان حیاتش هم مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفت. از نظر من روحالله زم یک خبرنگار حرفهای بود و خواننده کانال او بودم.»
شیرین عبادی گفت: «عدهای او را سرزنش میکنند که ساده بود و فریب خورد. اینکه ما فرد مظلوم و تحت ستم را سرزنش کنیم که چرا فریب خوردی نهایت بیرحمی است. مگر دیگران فریب نخوردهاند؟ من هم فریب خوردم. خیلی از ما در سال ۵۷ فریب خمینی را خوردیم. من با اینکه رفتار غیرقانونی این حکومت را میدیدم، بعدها باز فریب خوردم و به اصلاحات رای دادم. خیلی از شماها هم فریب خوردید. همه ما فریب خوردیم.»
عبادی گفت: «شما اطلاعرسانی شجاعانه یک روزنامهنگار را فراموش کرده و می گویید فریب خورد. من تکرار می کنم ما همه فریب خوردهایم.»
شیرین عبادی اضافه کرد که چون در«آمد نیوز» چندبار علیه قاضی صلواتی افشاگری شده بود، این فرد نمیتوانست قاضی بیطرفی برای پرونده باشد. از طرفی روحالله زم وکیل مورد اعتماد خود را نداشت بله یک وکیل تسخیری که مورد اعتماد قاضی صلواتی بود، به عنوان نمایش در دادگاه حضور داشت. به گفته عبادی این وکیل را گذاشته بودند تا ادعا کنند که وکیل داشته است اما چنین وکلایی مدافع کیفرخواست هستند تا مدافع موکل خودشان.
شیرین عبادی در ادامه بررسیاش از ایرادات حقوقی پرونده روح الله زم، مساله دیگر را اجرای فوری حکم اعدام دانست. به گفته او بر اساس قانون زمان اجرای حکم باید به اطلاع متهم، خانواده و وکیل او برسد که تا لحظه آخر چنین نبود و امکان اعاده دادرسی از متهم گرفته شد.
عبادی اضافه کرد: «امیدوارم حکومت آلمان به خواست انجمن قلم پاسخ مثبت دهد تا نام خیابان سفارت ایران در برلین به زم تغییر یابد. شیرین عبادی در پایان سخنان خود خبر از اعدام دو فعال بلوچ دیگر داد و از این مساله ابراز نگرانی و تاسف کرد. او گفت: «شاید کسانی که میگویند جمهوری اسلامی، جمهوری اعدامی است، حق دارند.»
حسن فرشتیان، حقوقدان و وکیل دادگستری در فرانسه که وکالت شخصی روحالله زم را نیز بر عده داشت، سخنران بعدی این مراسم بود. فرشتیان در سخنان خود ضمن تسلیت به خانواده زم، به اصحاب رسانه هم تسلیت گفت و تاکید کرد که امروز کسی را از دست دادهایم که «تنها یک جرم داشت و همه اتهامات مربوط به یک موضوع بود که اگر آن را بردارید پرونده او خالی خواهد شد. و تنها اتهام او «آمدنیوز » و مطالبی بود که از طریق این رسانه منتشر کرده بود.»
فرشتیان، روحالله زم را خبرنگاری جانبرکف نامید و اضافه کرد: «امروز گفته شد که روحالله زم هفت روز است که بر دار رفته است اما واقعیت این است که او مدتها پیش از این بر دار رفته بود. جمهوریاسلامی با شیوه همیشگیاش، ابتدا شخصیت او را بر دار کرد.» فرشتیان گفت: «او را تنها کردند و ما هم او را تنها گذاشتیم.»
فرشتیان در ادامه با تاکید به مسئولیت همه نهادها از جمله سپاه پاسداران، قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و دیگر نهادهای جمهوری اسلامی دراینباره اشاره کرد و سپس از دولت عراق به دلیل همکاری در انتقال روحالله زم به ایران انتقاد کرد.
فرشتیان اضافه کرد که روحالله زم تا زمان ورود به ایران نمیدانست که چه اتفاقی افتاده است. او تاکید کرد که در این مساله دولت عراق مسئول است و باید پاسخگو باشد. وکیل روحالله زم در ادامه سخنان خود از بیت علی سیستانی، مرجع مستقر در عراق نیز انتقاد کرد. فرشتیان همچنین از دولت فرانسه به دلیل انجام ندادن مسئولیتاش در زمان دستگیری او انتقاد کرد.
مازیار، مدیر فنی کانال آمد نیوز، نیز در این مراسم حضور داشت و گفت: «نیما زم یک فرد وطندوست و متفاوت بود و به هدف خود باور قلبی داشت.»
او اضافه کرد که از زمان تاسیس آمدنیوز و موفقیت آن ، جمهوری اسلامی تلاش میکرد که این رسانه تعطیل شود و به گفته او با «تله و دامهای مختلفی» تلاش کرد که آمدنیوز را بیاعتبار کند.
مدیر فنی کانال آمد نیوز، اضافه کرد که یکی دیگر از تلاشهای جمهوری اسلامی مخدوش کردن اعتبار زم در بین جریانهای اپوزیسیون خارج از کشور بود. او اضافه کرد که فریب زم، با استفاده از اعتقادات قلبی و مذهبی او بوده است. مدیر فنی کانال آمد نیوز اعدام روح الله زم را یک «قتل حکومتی» دانست که به «ترور» او منجر شده است.
فریبا راد، فعال حقوقبشر نیز طی سخنانی گفت: «من به عنوان کسی که داغدار سه عزیز اعدام شده در دهه شصت هستم و همچنین کسی که بسیاری از دوستانم در آن سالهای مخوف و سیاه اعدام شدند میخواهم از این وقت استفاده کنم و بگویم که مجازات اعدام غیرانسانی است و باید لغو شود.»
ایران اینتزنشنال