فرید زکریا برنامهساز و مجری شبکه خبری «سی ان ان»؛ منعدم محبوبیت پرزیدنت بایدن را گیج کننده میدانم. او اولین سال حضور خود در کاخ سفید را با کمترین میزان محبوبیت سال اول در مقایسه با هر رئیس جمهور منتخب دیگری به استثنای «دونالد ترامپ» به پایان میرساند. چرا وضعیت برای او این گونه است؟
بایدن فردی خوش اخلاق است. بسیاری از سیاستهایی که او در پیش گرفته حتی با حمایت جمهوری خواهان همراه بوده است. امریکا از نظر اقتصادی نسبتا خوب عمل میکند از جمله در زمینه اقداماتی مانند کاهش نرخ بیکاری، بهبود بازار سهام و نرخ بهره عملکرد منفی نبوده است. پس چرا آخرین نظرسنجی شبکه خبری «سی ان ان» نشان میدهد میانگین حمایت از بایدن ۴۵ درصد است؟
باید به خاطر داشت که بایدن یک رئیس جمهوری تصادفی است. او به دو دلیل انتخاب شد که هیچ کدام ربطی به محبوبیت شخصیاش نداشتند. ابتدا «باراک اوباما» او را به عنوان معاون رئیس جمهور انتخاب کرد و بلافاصله او را در حزب دموکرات ارتقا داد و از نامزدیاش در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرد و دوم عملکرد شخص ترامپ باعث پیروزی بایدن شد. اگر این دو عامل وجود نداشت تصور حضور بایدن در کاخ سفید دشوار بود.
دوبار پیش از آن، زمانی که بایدن برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده بود عملکرد خوبی نداشت. نخستین نامزدی او در سال ۱۹۸۷ میلادی بود که پس از سه ماه و نیم تلاش با عقب نشینی ناگهانیاش به پایان رسید. با این وجود، حتی پیش از آن نیز او در حوزه رای گیری دموکراتها بسیار عقب بود.
در دومین تلاش انتخاباتیاش او مدت زمان بیشتری در مرکز توجه رایگیری باقی ماند اما نظرسنجیها نتیجهای افتضاح را برایش نشان میدادند. نتیجه یک نظرسنجی که حدود ماه پیش از انصراف او در ژانویه ۲۰۰۸ میلادی منتشر شده بود نشان میداد او تنها در حدود ۴ درصد حمایت را با خود داشته است و در آیووا این میزان کمتر از ۱ درصد بود.
روسای جمهوری دموکرات موفق معمولا یکی از این دو الگو را داشتهاند؛ یا آن که برای مخاطبان کاریزماتیک بودهاند و به کشور انرژی دادهاند مانند «جان اف کندی» و «اوباما» یا جنوبیهایی بودند که موفق شدند شکاف میان شمال و جنوب را پر کنند مانند «لیندون جانسون» و «جیمی کارتر». بیل کلینتون هر دو الگو را ترکیب کرد و این میتواند علت موفقیت او را توضیح دهد و به بالاترین میانگین محبوبیت یک رئیس جمهوری دموکرات از زمان ریاست جمهوری «کندی» به این سو رسیده بود. با این وجود، این محبوبیت در اواخر دوران تصدیاش در مقام ریاست جمهوری به شدت کاهش یافت.
بایدن با هیچ یک از الگوهای ذکر شده مطابقت ندارد و از سرمایه سیاسی و محبوبیت چندان زیادی برخوردار نیست. شاید به همین دلیل است که او برای اتحاد حزب دموکرات در تقلا بوده است. اگر منصف باشیم انجام این کار در فضای قطبی شده امروز در امریکا برای هر رئیس جمهوری بسیار دشوارتر از سالیان قبل است. هیچ دموکرات و هیچ جمهوری خواهی نمیتواند انتظار داشته باشد که بتواند موافقت بیش از نیمی از جمعیت کشور را کسب کند. این امریکای متفاوتی از امریکای سالهای نه چندان دور در دوران اوباما و جورج بوش پدر است که اعداد و ارقام بسیار بالاتری را در میزان محبوبیت عمومی کسب کرده بودند.
شاید کاهش ۱۱ درصدی محبوبیت بایدن از حدود ۵۶ درصد به ۴۵ درصد پس از ۱۰۰ روز نخست ریاست جمهوری نتیجه طبیعی این کمبود ذاتی سرمایه سیاسی باشد. با این وجود، به نظر میرسد عوامل دیگری نیز تاثیرگذار بودهاند.
بزرگترین کاهش محبوبیت او در تابستان امسال با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، شیوع سویه دلتا از ویروس کرونا و آغاز افزایش نرخ تورم مصادف شد. تعیین این که کدام یک از این عوامل مهمتر و تاثیرگذارتر بودهاند دشوار است اما به نظر میرسد آن عوامل در مجموع تاثیر منفی بر محبوبیت بایدن داشتهاند و به گفته امریکاییها زندگی به حالت عادی بازنگشته است.
در امریکا اقلیتی از رای دهندگان قضاوت سیاسیشان براساس تماشای برنامههای تلویزیونی و خواندن ستون نظرات روزنامهها است. اکثریت رای دهندگان در مورد روسای جمهور بر مبنای میزان تاثیر آنان بر صلح و رفاه تصمیمگیری میکنند و به آنان پاداش میدهند. در یک کلام بر اساس عادی بودن شرایط کشور. به طور خلاصه بهترین توصیف درباره وضعیت فعلی امریکا این میتواند باشد: «اوضاع پیچیده است».
جهان تا حد زیادی در صلح به سر میبرد اما امریکاییها میتوانند مشاهده کنند که دیگر تنها ابر قدرت جهان نیستند. خروج از افغانستان یادآور زشتی این واقعیت بود. رشد اقتصادی به سرعت در حال بازگشت است اما راه اندازی دوباره اقتصاد جهانی پس از یک دوره طولانی فلج کننده باعث ایجاد مشکلات بزرگی شده است.
به دلایل مختلف که تقصیر برخی از آنها را میتوان به گردن بایدن انداخت ما شاهد افزایش نرخ تورم در مقایسه با دهههای گذشته هستیم و این بر میزان محبوبیت رئیس جمهور تاثیر منفی گذاشته است. جنایتهای خشونتآمیز در سراسر امریکا در سال ۲۰۲۰ میلادی افزایش یافت و شیوع کرونا کاملا برطرف نشده بلکه با نوسان همراه بوده است و باعث ایجاد نگرانیهای تازهای شده است. درست در زمانی که فکر میکردید بازگشت به زندگی عادی بیخطر است.
روسای جمهوری اغلب به خاطر حضورشان در برهههای زمانی خوب پاداش میگیرند چه خود باعث ایجاد آن شرایط شده باشند چه نشده باشند. در مورد «جو بایدن»، او بیشتر کارهایش را با هوشمندی انجام داده است اما او بهای حضور در دوره پیچیدهای را میپردازد که ما اکنون در آن به سر میبریم.