عراق در انتظار نخستوزير جديد
عراق با گذشتن از دو پله انتخاب رييس مجلس و رييسجمهوري اكنون در انتظار انتخاب نخستوزير جديد است و با توجه به حساسيتها و اعتراضهايي كه نسبت به نخست وزيري مجدد نوري مالكي، نخستوزير كنوني عراق وجود دارد، اين سوال به وجود آمده است كه آيا مالكي حاضر به انصراف از اين پست خواهد بود. در حالي كه كردها با وجود زمزمههاي جدايي طلبي، فرد منتخب خود را براي رييسجمهوري برگزيدند تا نشان دهند در صورت حل مسائل سياسي، به دولت مركزي وفادار هستند، اينك اين بحث به وجود آمده است كه آيا مالكي قدمي در زمينه حل اختلافات سياسي اين كشور بر ميدارد؟ به ويژه اينكه ظاهرا آيتالله سيستاني رهبر مذهبي شيعيان عراق كه در گروههاي مختلف سياسي اين كشور نفوذ دارد نيز خواستار كاهش اختلافها و تشكيل دولت وحدت ملي در عراق است. سخنان نماينده آيتالله سيستاني در نماز جمعه اين هفته نيز به نوعي مبين اين نكته است و به نظر ميرسد مخاطبي جز نوري مالكي نداشته است. نماينده آيتالله سيستاني در اين اظهارات از رهبران سياسي اين كشور خواست به هر قيمتي به پستهاي خود نچسبند و به خاطر منافع ملي كشور فداكاري شخصي كنند تا كشور از اين وضعيت بنبست بحراني خارج شود. رسانههاي خبري و تحليلي در ارزيابي اين سخنان، گزارش دادند بهنظر ميرسد مخاطب اصلي اين پيام نوري مالكي، نخستوزير شيعه عراق است كه تحت فشار بينالمللي براي كنارهگيري است.
اين در حالي است كه نوري مالكي كه در هشت سال گذشته پست نخست وزيري را بر عهده داشت، اصرار دارد كه براي سومين بار رياست دولت را در دست گيرد. اين رفتار مالكي باعث شده به تدريج حمايت بسياري از چهرهها و گروههاي شيعي همپيمان خود را نيز از دست دهد. البته در چند هفته اخير كه تشكيل پارلمان جديد عراق با تاخيرهايي مواجه شد، مذاكرات پيچيده و چندجانبهيي بين گروههاي عراقي شكل گرفت و برخي زمزمهها هم به گوش ميرسد كه در نهايت مالكي يكي از اعضاي حزب دعوه را براي جانشيني برخواهد گزيد. اين موضوعي است كه دو گروه شيعي ديگر عراق به رهبري عمار حكيم و مقتدي صدر نيز با آن موافقت كردهاند. چنانچه گروه جهان «اعتماد» در گزارشهاي تحولات عراق پس از انتخابات پارلماني عراق خبر داد، نامهاي گوناگوني در اين باره به گوش ميرسد از جمله طارق نجم كه از افراد نزديك به مالكي است. طارق نجم فرمانده سابق ارتش دولت مالكي و يكي از مشاوران نزديك وي به شمار ميرود. وي يكي از اعضاي اصلي حزب دعوه به شمار ميرود و به نظر ميرسد درصورت معرفي به عنوان نامزد جانشيني مالكي هم از سوي طرفداران وي مورد حمايت باشد و هم از طرف افرادي كه به دنبال روي كار آمدن فردي جز مالكي هستند. وي به عنوان فردي ميانجي شهرت داشته و با امريكا، تركيه، ايران و كردستان ارتباط خوبي دارد.
بر اين اساس گفته ميشود مالكي در نشستي كه اخيرا در منزل ابراهيم جعفري، رهبر ائتلاف ملي برگزار شد پذيرفته است كه تحت شرايطي از قدرت كنار رود. ظاهرا يكي از شروط مالكي مصونيت قضايي وي و اعضاي خانوادهاش پس از كنارهگيري از قدرت است. از سوي ديگر گفته ميشود ائتلاف دولت قانون به رياست نوري مالكي به اين شرط حاضر به سپردن پست رياستجمهوري به كردها شده است كه نيروهاي پيشمرگ استان كركوك را ترك كنند.
در اين ميان گفته ميشود طارق نجم كه نام او بيش از همه براي جانشيني مالكي مطرح شده بود، گفته است كه در چنين وضعيتي حاضر به پذيرفتن سمت نخست وزيري نيست و لازم است كه تضمينهايي از سوي همه براي حمايت از نخست وزير آينده فراهم شود. لازم به ذكر است به غير از نجم، نام افراد ديگري چون حسين شهرستاني و هادي عامري، عادل عبدالمهدي و احمد چلبي و بيان جبر زبيدي نيز به عنوان جانشين احتمالي مالكي مطرح ميشود.
با اين حال تلاشها و مذاكرات در عراق براي انتخاب فرد جديد به عنوان نخست وزير ادامه دارد. در همين راستا، فواد معصوم پس از برگزيده شدن به عنوان رييسجمهور جديد عراق با عمار حكيم، رييس مجلس اعلاي اسلامي عراق ديدار كرده و در خصوص امور امنيتي و سياسي و اتخاذ اقدامات مهم براي تشكيل دولت آينده و روند سياسي بهطور كلي و همچنين آخرين تحولات اوضاع عراق بحث و گفتوگو كرده است. مقامات عراقي ابراز اميدواري ميكنند در صورت پايبندي مالكي به آنچه وعده داده و كنارهگيري از قدرت به شكل روان و سريع، عراق به زودي شاهد تشكيل دولت جديد باشد كه ميتواند نقطه آغازي براي حل بحران عراق باشد.
|