به تاریخ عنایتی نداریم

دانستن تاریخ یک ضرورت است نه‌تنها برای تک‌تک شهروندان یک کشور بلکه حتی برای مسئولان در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی. هویت یک جامعه بدون شناخت و درک درست از تاریخ آن جامعه، شکل نمی‌گیرد اما با وجود چنین جایگاه مهمی، آنچه در ایران به‌عنوان تاریخ آموزش داده می‌شود، از کمترین کیفیت برخوردار است تا جایی که بسیاری از ما، تاریخ را فقط برای امتحانات می‌خوانیم و پس از آن تمام نام‌ها و تاریخ‌ها به فراموشی سپرده می‌شوند، حال آنکه، تاریخ برای یادآوری است نه فراموشی. 

دراین‌میان ممکن است برخی از چهره‌های بلندپایه سیاسی در اظهارات خود، اشتباه لپی کنند و به‌جای «داریوش»، «کوروش» را گوینده جمله «اهورامزدا این کشور را بپاید از ...» بینگارند اما واقعیت این است که مشکل فراتر از یک اشتباه سهوی در سخن‌گفتن است و باید ریشه آن را در جای دیگری جست. با کمال تأسف قرن‌هاست که ما درگیر یک جدل مصنوعی بین تاریخ ملی و تاریخ مذهبی هستیم و به فراخور آن، نتوانسته‌ایم چندان تاریخ ملی کشور خود را بشناسیم درحالی‌که تا حدودی در شناخت تاریخ اسلام به روش‌های گوناگونی چون کتاب، سینما، تلویزیون و... موفق عمل کرده‌ایم. اگر بتوان از سد چنین جدل مصنوعی‌ای عبور کرد، نه‌تنها در راه شناخت تاریخ ملی موفق خواهیم بود بلکه تاریخ اسلام را هم کامل‌تر خواهیم شناخت. 

عدم دقت و عدم کیفیت در شناخت تاریخی که هویت ملی ما را شکل می‌دهد، در تناظر با حدیث «حب الوطن من الایمان» به ما یادآوری می‌کند که بدآموزی‌ها، ندانستن‌ها تا چه حد ما را در رسیدن به یک هویت یکپارچه با مشکل مواجه کرده است. متأسفانه به تاریخ عنایتی نداریم و از آن استفاده مطلوب نمی‌کنیم و گاه هم که به دلایلی مجبوریم از آن بهره ببریم، سهوا یا عمدا اشتباهی می‌کنیم که خیلی زود با واکنش‌های گسترده همراه می‌شود؛ دانستن کافی نیست، تاریخ را باید فهمید و از آن برای ساختن آینده، استفاده کرد.
غلامعباس توسلی