تیم ملی فوتبال فرانسه در حالی از شب گذشته و با سوت بازی افتتاحیه، به‌طور رسمی تلاش‌های خود را برای کسب قهرمانی یورو ٢٠١٦ به عنوان میزبان این رقابت‌ها آغاز کرده که هنوز راه درازی تا به صدادرآمدن سوت پایان تقابل جاری بین دولت و شهروندان معترض آن کشور باقی است؛ تقابلی که اگرچه بنابر تقویم معترضان، نودمین روز خود را نیز پشت‌سر گذاشته، اما با وجود همه فرصت‌ها و حملات متعدد دو طرف، هنوز مانند گرهی ناگشودنی می‌نماید.
در این میان، به نظر می‌رسد آغاز رقابت‌های یورو ٢٠١٦ همان دقیقه‌ای است که از منظر دولت فرانسه، مؤید پایان وقت‌های اضافه بوده و باید کم‌کم به انتظار ضربات پنالتی دو طرف نشست. شاهد این مدعا نیز وعده مقامات دولتی مبنی بر برگزاری هرچه روان‌تر رقابت‌ها در یک ماه آینده به هر قیمتی است که وقتی در سایه اعتراضات و اعتصابات گسترده اخیر در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل و خدمات شهری قرار می‌گیرد، نشان از عزم دولت برای سرکوب هرچه شدیدتر جنبش دارد.
اولین محک دولت در این مسیر، چگونگی پاسخ‌گویی به اعتصاب رانندگان قطارهای شهری در پاریس است که تهدید کرده بودند شب گذشته با حضورنیافتن در محل کارشان، روند نقل‌وانتقال تماشاچیان بازی افتتاحیه به «استاد دوفرانس» را مختل خواهند کرد؛ تهدیدی که واکنش شدید «فرانسوا اولاند»، رئیس‌جمهوری فرانسه، را به دنبال داشته است. او ضمن تأکید بر اینکه همه اروپا امروز به نظاره فرانسه و عملکرد دولت نشسته، خاطرنشان کرده هرگونه اقدامی که برای اطمینان از برگزاری بدون خلل رقابت‌ها لازم است را در دستور کار قرار خواهد داد.
«آلن ویدالیس»، وزیر حمل‌ونقل فرانسه، نیز هشدار داده همه کارکنان اعتصابی راه‌آهن را با زور و اجبار به سر کار باز خواهد گرداند. او در گفت‌وگویی رادیویی اعلام کرده دولت از همه ابزارهای ممکن برای رساندن تماشاچیان به استادیوم‌‌های محل برگزاری مسابقات استفاده کرده و اگر نیاز باشد، دستورات اجرائی لازم را نیز دراین‌باره صادر خواهد کرد. ویدالیس همچنین مدعی شده از آن‌جایی که دولت بر این باور است دیگر دلیلی برای ادامه اعتصاب‌ها وجود نداشته و هرگونه اعتصابی از این پس صرفا با دلایلی سیاسی برگزار می‌شود، دیگر تن به مذاکره با معترضان و اعتصاب‌کنندگان نخواهد داد.
این در حالی است که محور اعتراضات اولیه در ماه مارس که خود آبستن جنبش «شب ایستاده» و مطالبات گسترده‌تر آن شد، صرفا معطوف به برنامه‌های پیشنهادی دولت در اصلاح قانون بازار کار آن کشور به ضرر کارگران و کارکنان، آن‌هم با توجیه پایین‌آوردن نرخ بی‌کاری بود؛ برنامه‌ای که همچنان حمایت تمام‌قد کابینه سوسیالیست فرانسه، از جمله «مانوئل والس»، شخص نخست‌وزیر، را در پشت خود دارد. بنابراین جای تعجب نیست با ادامه پافشاری دولت بر اصلاح بی‌رحمانه قانون کار، روزبه‌روز بر فهرست اصناف و صاحبان صنایعی اضافه می‌شود که به جمع اعتصاب‌کنندگان می‌پیوندند. گذشته از اعتصاب کارکنان پالایشگاه‌ها در بیش از دو هفته گذشته و همچنین اعتصاب رانندگان ترن‌های سریع‌السیر بین‌شهری که در ١٠ روز گذشته حدود ٢٠ درصد از خطوط سرتاسری راه‌آهن در فرانسه را فلج کرده، اعتصاب رفتگران و کارکنان خدمات شهری پاریس نیز چهره پایتخت فرانسه را درست در آستانه رقابت‌های یورو ٢٠١٦، به‌شدت دستخوش تغییر قرار داده است. انبوهی از زباله‌های جمع‌آوری‌نشده در گوشه‌وکنار خیابان‌های پاریس که انتظار می‌رود در یک ماه آینده، دست‌کم برای یک‌بار هم که شده میزبان نزدیک به دو میلیون هوادار خارجی سفرکرده به فرانسه باشند، چنان مایه نگرانی مقامات بوده که برای جمع‌آوری آنان دست‌به‌دامان شرکت‌های خصوصی شده‌اند.
«آن هیدالگو»، شهردار پاریس، در حالی روز گذشته در گفت‌وگویی رادیویی، اطمینان داده در چند روز آینده همه زباله‌های انباشته‌شده را از سطح شهر جمع‌آوری خواهد کرد که به گفته او، از روز پنجشنبه و پس از گذشت دو روز از اعتصاب کارکنان شهرداری، ٨٠ کامیون جمع‌آوری زباله از بخش خصوصی برای پاک‌سازی پایتخت فرانسه بسیج شده‌اند. اما این همه ماجرا نیست. مقامات دولتی و برگزارکنندگان مسابقات باید از امروز با معضل دیگری با نام اعتصاب خلبانان خطوط هوایی ایرفرانس نیز دست‌وپنجه نرم کنند. این خلبانان اعلام کرده‌اند در پی شکست آخرین دور مذاکرات درباره مسئله کاهش دستمزدها، به مدت چهار روز دست به اعتصاب خواهند زد؛ اعتصابی که البته به گفته مدیر ارشد اجرائی این شرکت، در بدترین حالت، باعث لغو یک‌چهارم پروازها خواهد شد. به اینها اضافه کنید وضعیت اضطراری حاکم بر فرانسه که در سایه تهدیدهای تروریستی می‌رود تا یورو ٢٠١٦ را به امنیتی‌ترین دور تاریخ این رقابت‌ها در مستطیل سبز بدل کند؛ مستطیلی که اگرچه هنوز از معنای صلح و یکپارچگی انسانی خالی نشده، اما درست به‌همین‌دلیل ترس آن است تا این‌بار در قامت باتاکلانی دیگر، به صحنه خشونت و سبعیتی عریان بدل شود.
------------------------------------
«پیروز ایزدی»، کارشناس اروپا، در گفت‌وگو با «شرق»:
فرانسوی‌ها دیگر به نخبگان سیاسی اعتمادی ندارند
جنبش «شب ایستاده» پاریس همچنان ادامه دارد تا اروپا، فرانسه را به‌عنوان یکی از کشورهای مهمش در آشوب و التهاب ببیند و این سؤال طرح شود که معترضان غالبا جوان یا دولت سوسیالیست «فرانسوا اولاند»، کدام‌یک به خواسته حداکثری خود می‌رسند و کدام‌یک تن به «شرایطِ تحمیلی» می‌دهند. فرانسه در حال میزبانی یورو ٢٠١٦ است و دقیقا به‌همین‌دلیل مهم است پاریس حتی به‌طور مقطعی صدای اعتراض‌ها را ساکت کند. «دولت اولاند در زمینه اصلاح قانون کار، عقب‌نشینی نکرده است و به‌همین‌دلیل سعی دارد مطالبات دیگر را حل‌وفصل کند تا از این طریق، شرایط به فضایی قابل تعامل تبدیل شود. البته لایحه قانون کار باعث شده در داخل دو جبهه هم، شکاف‌هایی جدی به وجود بیاید. به‌طوری‌که جناح چپ قانون جدید را نمی‌پذیرد و آن را مغایر با اصول اساسی سوسیالیستی می‌خواند. دولت البته با وجود اصرار بر قانون وضع‌شده کار، سعی‌اش این است که با امتیازدادن در حوزه‌های دیگر، تا حدی معترضان را آرام کند تا از این طریق از تنگنای به‌وجودآمده کنونی خلاص شود. به‌هرحال، بحران اجتماعی می‌تواند به بحران امنیتی منجر شود که با توجه به بازی‌های یورو، برای کشور مهم فرانسه اتفاق خوشایندی نیست». «پیروز ایزدی»، کارشناس اروپا، با بیان سخنان بالا در گفت‌وگو با «شرق» تحولات اخیر در فرانسه را بررسی می‌کند.
فرانسه در حالی اعتراض‌های کارگری و تحرک جنبش‌های اجتماعی را مشاهده می‌کند که یورو ٢٠١٦ را میزبانی می‌کند. می‌توان شدت‌گرفتن اعتراضات در این زمان را تصمیمی هوشمندانه از جانب تصمیم‌گیران جنبش «شب ایستاده» پاریس دانست؟
قطعا. به‌هرحال هر گروهی که فعالیت دارد، حتما همه جوانب را در نظر می‌گیرد تا بتواند مطالبات خود را برآورده کند. فرانسوا اولاند به‌خوبی واقف است آرامش یکی از ملزومات اصلی میزبانی از فوتبالیست‌های مطرح این قاره به شمار می‌رود. همین موضوع باعث شده تا واکنشی تعاملی را انتخاب کنند.
جنبش «شب ایستاده» پاریس ریشه در چه عواملی دارد؟
جنبشی که در یکی، دو ماه اخیر در شهرهای بزرگ فرانسه؛ عنوان «شب ایستاده» پاریس به وجود آمده است، به قشر جوان و دانشجویان مربوط است و همین‌طور با جنبش‌های کارگری ارتباط دارد. آنها تظاهراتی را ترتیب دادند تا به مفاد جدید قانون کار اعتراض کنند. بندهای جدیدی که در قانون کار این کشور در نظر گرفته شده است، دست کارفرماها را برای اخراج کارگران بازتر می‌کند. همچنین آنها می‌توانند برای به‌کارگیری کارگران قراردادهایی موقتی بنویسند که معنی‌اش چیزی نیست جز «ناپایداری در اشتغال». خب! کاملا طبیعی است دانشجویانی که در آستانه فارغ‌التحصیلی هستند، نگرانِ آینده شغلی خود شوند و این‌طور شده که جنبشی با نام شب ایستاده پاریس آرامش را در فرانسه تحت‌تأثیر خود قرار داده است. درادامه باید متذکر شد در جامعه فرانسه نسبت به نخبگان سیاسی نوعی بی‌اعتمادی به وجود آمده است. به‌هرحال، تصمیم‌گیران دولتی نتوانستند وعده‌هایی را که برای بهبود وضعیت اجتماعی و سیاسی داده بودند، محقق کنند. در فرانسه نرخ بی‌کاری همچنان بالا می‌رود و از قدرت خرید مردم به‌طور چشمگیری کاسته شده است و جوانان هم که از این شرایط بیشتر متضرر می‌شوند، به این جنبش پناه برده‌اند.
اعتراض حق طبیعی هر شهروندی است. اما این «حق» می‌تواند رفتارهای افراطی را توجیه کند؟
به‌هرحال، طبیعت اعتراض باعث می‌شود تا آگاهانه یا ناآگاهانه، تندروی‌هایی هم صورت گیرد و هم از چپ‌ها و هم از راست‌ها، شاهد رفتارهایی رادیکال باشیم. در انتخابات اخیر هم احزاب افراطی و پوپولویستی موفق شدند که نتیجه نارضایتی و اعتمادنکردن به نخبگان بود.
نخبگان و تصمیم‌گیران برای بهترشدن وضعیت یا حداقل وخیم‌ترنشدن فضا، چه کاری باید انجام دهند؟
اعتراض به وضع موجود با بدنه‌ای جوان در حال انجام است و اهرم فشاری برای دولت محسوب می‌شود و نخبگان حکومتی چاره‌ای جز این ندارند که صدای اعتراضِ معترضان را بشنوند و تا جایی‌که امکان دارد، به مطالبات‌شان توجه نشان دهند.
در زمینه قانون کار، فعلا دولت عقب‌نشینی نکرده است و به‌همین‌دلیل سعی دارد مطالبات دیگر را حل‌وفصل کند تا از این طریق فضا، به فضایی تعاملی تبدیل شود. البته طرح قانون کار باعث شده تا در داخل دو جبهه هم شکاف‌هایی جدی وجود بیاید. به‌طوری‌که جناح چپ قانون جدید را نمی‌پذیرد و آن را مغایر با اصول اساسی سوسیالیستی می‌داند. البته دولت با وجود اصرار بر قانون وضع‌شده کار، سعی‌اش این است با امتیازدادن در حوزه‌های دیگر، تا حدی معترضان را آرام کند تا از این طریق از تنگنای به‌وجودآمده کنونی خلاص شود. به‌هرحال، بحران اجتماعی می‌تواند به بحران امنیتی منجر شود. با توجه به بازی‌های فوتبال، برای کشور مهم فرانسه اتفاق خوشایندی نیست.
جنبش «شب ایستاده» پاریس هویتش ملی است یا دولتی؟
کلا بحرانی اجتماعی است که سیاست‌های نخبگان دولتی را نشانه گرفته که ریشه‌اش تصمیم‌هایی است که به نظر کارگران و جوانان، بیشتر منافع کارفرمایان را دربر می‌گیرد. چون به‌ویژه دولت سوسیالیستی نتوانست قول‌هایی که داده بود را عملی کند و اقشار کم‌درآمد همچنان از محدودیت‌ها رنج می‌برند. همچنین قشر جوان به‌شدت نگران آینده است و درکل سطح معیشت و رفاهی در فرانسه به‌طور ملموسی تنزل کرده است. همین فضا باعث شده کارگران از حزب سوسیالیست دلخور و ناامید شوند. حزب سوسیالیست بیشتر معطوف به سیاست‌های نئولیبرالی است که این حالت به مذاق فرانسوی‌ها خوش نیامده است.
این شرایط، انشقاق در حزب سوسیالیست را هم محتمل کرده است.
به‌هرحال جناح چپ این حزب نسبت به تصمیم‌هایی که در این چند وقت گرفته شده است، انتقادهایی جدی دارد و سیاست‌های جدید را مغایر با اصول حاکم بر حزب متبوع خود می‌داند. به‌همین‌دلیل سوسیالیست‌ها به‌طور جدی با تهدیدِ انشقاق و اختلاف مواجه هستند.
فضای موجود موقعیت فرانسه در اتحادیه اروپا را با چه چالشی مواجه می‌کند؟
با توجه به اینکه کشور فرانسه از لحاظ اقتصادی ضعیف‌تر شده و همچنین نتوانست در بحران قاره‌ای اخیر مانند آلمان عمل کند، درنتیجه جایگاه پاریس کم‌رنگ‌تر و این کشور در اروپا حاشیه‌نشین شده است.
دامنه جنبش اعتراضی در فرانسه چه تأثیری بر فضای کشورهای دیگر اروپایی گذارد؟
در خیلی از کشورهایی که با بحران اقتصادی روبه‌رو بودند هم احزاب افراطی توانسته‌اند موقعیت بهتر و محبوبیت بیشتری را داشته باشند که همه اینها دلیلی ندارد غیر از «بی‌اعتمادی» به سیاسیون. چون طبیعی است بی‌کاری و پایین‌آمدن قدرت خرید موجب می‌شود مردم، به‌ویژه آنهایی که با اتمام دوران تحصیل آماده ورود به فضای کار می‌شوند، واکنش‌هایی بعضا تندوتیز داشته باشند.
شرق
در این میان، به نظر می‌رسد آغاز رقابت‌های یورو ٢٠١٦ همان دقیقه‌ای است که از منظر دولت فرانسه، مؤید پایان وقت‌های اضافه بوده و باید کم‌کم به انتظار ضربات پنالتی دو طرف نشست. شاهد این مدعا نیز وعده مقامات دولتی مبنی بر برگزاری هرچه روان‌تر رقابت‌ها در یک ماه آینده به هر قیمتی است که وقتی در سایه اعتراضات و اعتصابات گسترده اخیر در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل و خدمات شهری قرار می‌گیرد، نشان از عزم دولت برای سرکوب هرچه شدیدتر جنبش دارد.
اولین محک دولت در این مسیر، چگونگی پاسخ‌گویی به اعتصاب رانندگان قطارهای شهری در پاریس است که تهدید کرده بودند شب گذشته با حضورنیافتن در محل کارشان، روند نقل‌وانتقال تماشاچیان بازی افتتاحیه به «استاد دوفرانس» را مختل خواهند کرد؛ تهدیدی که واکنش شدید «فرانسوا اولاند»، رئیس‌جمهوری فرانسه، را به دنبال داشته است. او ضمن تأکید بر اینکه همه اروپا امروز به نظاره فرانسه و عملکرد دولت نشسته، خاطرنشان کرده هرگونه اقدامی که برای اطمینان از برگزاری بدون خلل رقابت‌ها لازم است را در دستور کار قرار خواهد داد.
«آلن ویدالیس»، وزیر حمل‌ونقل فرانسه، نیز هشدار داده همه کارکنان اعتصابی راه‌آهن را با زور و اجبار به سر کار باز خواهد گرداند. او در گفت‌وگویی رادیویی اعلام کرده دولت از همه ابزارهای ممکن برای رساندن تماشاچیان به استادیوم‌‌های محل برگزاری مسابقات استفاده کرده و اگر نیاز باشد، دستورات اجرائی لازم را نیز دراین‌باره صادر خواهد کرد. ویدالیس همچنین مدعی شده از آن‌جایی که دولت بر این باور است دیگر دلیلی برای ادامه اعتصاب‌ها وجود نداشته و هرگونه اعتصابی از این پس صرفا با دلایلی سیاسی برگزار می‌شود، دیگر تن به مذاکره با معترضان و اعتصاب‌کنندگان نخواهد داد.
این در حالی است که محور اعتراضات اولیه در ماه مارس که خود آبستن جنبش «شب ایستاده» و مطالبات گسترده‌تر آن شد، صرفا معطوف به برنامه‌های پیشنهادی دولت در اصلاح قانون بازار کار آن کشور به ضرر کارگران و کارکنان، آن‌هم با توجیه پایین‌آوردن نرخ بی‌کاری بود؛ برنامه‌ای که همچنان حمایت تمام‌قد کابینه سوسیالیست فرانسه، از جمله «مانوئل والس»، شخص نخست‌وزیر، را در پشت خود دارد. بنابراین جای تعجب نیست با ادامه پافشاری دولت بر اصلاح بی‌رحمانه قانون کار، روزبه‌روز بر فهرست اصناف و صاحبان صنایعی اضافه می‌شود که به جمع اعتصاب‌کنندگان می‌پیوندند. گذشته از اعتصاب کارکنان پالایشگاه‌ها در بیش از دو هفته گذشته و همچنین اعتصاب رانندگان ترن‌های سریع‌السیر بین‌شهری که در ١٠ روز گذشته حدود ٢٠ درصد از خطوط سرتاسری راه‌آهن در فرانسه را فلج کرده، اعتصاب رفتگران و کارکنان خدمات شهری پاریس نیز چهره پایتخت فرانسه را درست در آستانه رقابت‌های یورو ٢٠١٦، به‌شدت دستخوش تغییر قرار داده است. انبوهی از زباله‌های جمع‌آوری‌نشده در گوشه‌وکنار خیابان‌های پاریس که انتظار می‌رود در یک ماه آینده، دست‌کم برای یک‌بار هم که شده میزبان نزدیک به دو میلیون هوادار خارجی سفرکرده به فرانسه باشند، چنان مایه نگرانی مقامات بوده که برای جمع‌آوری آنان دست‌به‌دامان شرکت‌های خصوصی شده‌اند.
«آن هیدالگو»، شهردار پاریس، در حالی روز گذشته در گفت‌وگویی رادیویی، اطمینان داده در چند روز آینده همه زباله‌های انباشته‌شده را از سطح شهر جمع‌آوری خواهد کرد که به گفته او، از روز پنجشنبه و پس از گذشت دو روز از اعتصاب کارکنان شهرداری، ٨٠ کامیون جمع‌آوری زباله از بخش خصوصی برای پاک‌سازی پایتخت فرانسه بسیج شده‌اند. اما این همه ماجرا نیست. مقامات دولتی و برگزارکنندگان مسابقات باید از امروز با معضل دیگری با نام اعتصاب خلبانان خطوط هوایی ایرفرانس نیز دست‌وپنجه نرم کنند. این خلبانان اعلام کرده‌اند در پی شکست آخرین دور مذاکرات درباره مسئله کاهش دستمزدها، به مدت چهار روز دست به اعتصاب خواهند زد؛ اعتصابی که البته به گفته مدیر ارشد اجرائی این شرکت، در بدترین حالت، باعث لغو یک‌چهارم پروازها خواهد شد. به اینها اضافه کنید وضعیت اضطراری حاکم بر فرانسه که در سایه تهدیدهای تروریستی می‌رود تا یورو ٢٠١٦ را به امنیتی‌ترین دور تاریخ این رقابت‌ها در مستطیل سبز بدل کند؛ مستطیلی که اگرچه هنوز از معنای صلح و یکپارچگی انسانی خالی نشده، اما درست به‌همین‌دلیل ترس آن است تا این‌بار در قامت باتاکلانی دیگر، به صحنه خشونت و سبعیتی عریان بدل شود.
------------------------------------
«پیروز ایزدی»، کارشناس اروپا، در گفت‌وگو با «شرق»:
فرانسوی‌ها دیگر به نخبگان سیاسی اعتمادی ندارند
جنبش «شب ایستاده» پاریس همچنان ادامه دارد تا اروپا، فرانسه را به‌عنوان یکی از کشورهای مهمش در آشوب و التهاب ببیند و این سؤال طرح شود که معترضان غالبا جوان یا دولت سوسیالیست «فرانسوا اولاند»، کدام‌یک به خواسته حداکثری خود می‌رسند و کدام‌یک تن به «شرایطِ تحمیلی» می‌دهند. فرانسه در حال میزبانی یورو ٢٠١٦ است و دقیقا به‌همین‌دلیل مهم است پاریس حتی به‌طور مقطعی صدای اعتراض‌ها را ساکت کند. «دولت اولاند در زمینه اصلاح قانون کار، عقب‌نشینی نکرده است و به‌همین‌دلیل سعی دارد مطالبات دیگر را حل‌وفصل کند تا از این طریق، شرایط به فضایی قابل تعامل تبدیل شود. البته لایحه قانون کار باعث شده در داخل دو جبهه هم، شکاف‌هایی جدی به وجود بیاید. به‌طوری‌که جناح چپ قانون جدید را نمی‌پذیرد و آن را مغایر با اصول اساسی سوسیالیستی می‌خواند. دولت البته با وجود اصرار بر قانون وضع‌شده کار، سعی‌اش این است که با امتیازدادن در حوزه‌های دیگر، تا حدی معترضان را آرام کند تا از این طریق از تنگنای به‌وجودآمده کنونی خلاص شود. به‌هرحال، بحران اجتماعی می‌تواند به بحران امنیتی منجر شود که با توجه به بازی‌های یورو، برای کشور مهم فرانسه اتفاق خوشایندی نیست». «پیروز ایزدی»، کارشناس اروپا، با بیان سخنان بالا در گفت‌وگو با «شرق» تحولات اخیر در فرانسه را بررسی می‌کند.
فرانسه در حالی اعتراض‌های کارگری و تحرک جنبش‌های اجتماعی را مشاهده می‌کند که یورو ٢٠١٦ را میزبانی می‌کند. می‌توان شدت‌گرفتن اعتراضات در این زمان را تصمیمی هوشمندانه از جانب تصمیم‌گیران جنبش «شب ایستاده» پاریس دانست؟
قطعا. به‌هرحال هر گروهی که فعالیت دارد، حتما همه جوانب را در نظر می‌گیرد تا بتواند مطالبات خود را برآورده کند. فرانسوا اولاند به‌خوبی واقف است آرامش یکی از ملزومات اصلی میزبانی از فوتبالیست‌های مطرح این قاره به شمار می‌رود. همین موضوع باعث شده تا واکنشی تعاملی را انتخاب کنند.
جنبش «شب ایستاده» پاریس ریشه در چه عواملی دارد؟
جنبشی که در یکی، دو ماه اخیر در شهرهای بزرگ فرانسه؛ عنوان «شب ایستاده» پاریس به وجود آمده است، به قشر جوان و دانشجویان مربوط است و همین‌طور با جنبش‌های کارگری ارتباط دارد. آنها تظاهراتی را ترتیب دادند تا به مفاد جدید قانون کار اعتراض کنند. بندهای جدیدی که در قانون کار این کشور در نظر گرفته شده است، دست کارفرماها را برای اخراج کارگران بازتر می‌کند. همچنین آنها می‌توانند برای به‌کارگیری کارگران قراردادهایی موقتی بنویسند که معنی‌اش چیزی نیست جز «ناپایداری در اشتغال». خب! کاملا طبیعی است دانشجویانی که در آستانه فارغ‌التحصیلی هستند، نگرانِ آینده شغلی خود شوند و این‌طور شده که جنبشی با نام شب ایستاده پاریس آرامش را در فرانسه تحت‌تأثیر خود قرار داده است. درادامه باید متذکر شد در جامعه فرانسه نسبت به نخبگان سیاسی نوعی بی‌اعتمادی به وجود آمده است. به‌هرحال، تصمیم‌گیران دولتی نتوانستند وعده‌هایی را که برای بهبود وضعیت اجتماعی و سیاسی داده بودند، محقق کنند. در فرانسه نرخ بی‌کاری همچنان بالا می‌رود و از قدرت خرید مردم به‌طور چشمگیری کاسته شده است و جوانان هم که از این شرایط بیشتر متضرر می‌شوند، به این جنبش پناه برده‌اند.
اعتراض حق طبیعی هر شهروندی است. اما این «حق» می‌تواند رفتارهای افراطی را توجیه کند؟
به‌هرحال، طبیعت اعتراض باعث می‌شود تا آگاهانه یا ناآگاهانه، تندروی‌هایی هم صورت گیرد و هم از چپ‌ها و هم از راست‌ها، شاهد رفتارهایی رادیکال باشیم. در انتخابات اخیر هم احزاب افراطی و پوپولویستی موفق شدند که نتیجه نارضایتی و اعتمادنکردن به نخبگان بود.
نخبگان و تصمیم‌گیران برای بهترشدن وضعیت یا حداقل وخیم‌ترنشدن فضا، چه کاری باید انجام دهند؟
اعتراض به وضع موجود با بدنه‌ای جوان در حال انجام است و اهرم فشاری برای دولت محسوب می‌شود و نخبگان حکومتی چاره‌ای جز این ندارند که صدای اعتراضِ معترضان را بشنوند و تا جایی‌که امکان دارد، به مطالبات‌شان توجه نشان دهند.
در زمینه قانون کار، فعلا دولت عقب‌نشینی نکرده است و به‌همین‌دلیل سعی دارد مطالبات دیگر را حل‌وفصل کند تا از این طریق فضا، به فضایی تعاملی تبدیل شود. البته طرح قانون کار باعث شده تا در داخل دو جبهه هم شکاف‌هایی جدی وجود بیاید. به‌طوری‌که جناح چپ قانون جدید را نمی‌پذیرد و آن را مغایر با اصول اساسی سوسیالیستی می‌داند. البته دولت با وجود اصرار بر قانون وضع‌شده کار، سعی‌اش این است با امتیازدادن در حوزه‌های دیگر، تا حدی معترضان را آرام کند تا از این طریق از تنگنای به‌وجودآمده کنونی خلاص شود. به‌هرحال، بحران اجتماعی می‌تواند به بحران امنیتی منجر شود. با توجه به بازی‌های فوتبال، برای کشور مهم فرانسه اتفاق خوشایندی نیست.
جنبش «شب ایستاده» پاریس هویتش ملی است یا دولتی؟
کلا بحرانی اجتماعی است که سیاست‌های نخبگان دولتی را نشانه گرفته که ریشه‌اش تصمیم‌هایی است که به نظر کارگران و جوانان، بیشتر منافع کارفرمایان را دربر می‌گیرد. چون به‌ویژه دولت سوسیالیستی نتوانست قول‌هایی که داده بود را عملی کند و اقشار کم‌درآمد همچنان از محدودیت‌ها رنج می‌برند. همچنین قشر جوان به‌شدت نگران آینده است و درکل سطح معیشت و رفاهی در فرانسه به‌طور ملموسی تنزل کرده است. همین فضا باعث شده کارگران از حزب سوسیالیست دلخور و ناامید شوند. حزب سوسیالیست بیشتر معطوف به سیاست‌های نئولیبرالی است که این حالت به مذاق فرانسوی‌ها خوش نیامده است.
این شرایط، انشقاق در حزب سوسیالیست را هم محتمل کرده است.
به‌هرحال جناح چپ این حزب نسبت به تصمیم‌هایی که در این چند وقت گرفته شده است، انتقادهایی جدی دارد و سیاست‌های جدید را مغایر با اصول حاکم بر حزب متبوع خود می‌داند. به‌همین‌دلیل سوسیالیست‌ها به‌طور جدی با تهدیدِ انشقاق و اختلاف مواجه هستند.
فضای موجود موقعیت فرانسه در اتحادیه اروپا را با چه چالشی مواجه می‌کند؟
با توجه به اینکه کشور فرانسه از لحاظ اقتصادی ضعیف‌تر شده و همچنین نتوانست در بحران قاره‌ای اخیر مانند آلمان عمل کند، درنتیجه جایگاه پاریس کم‌رنگ‌تر و این کشور در اروپا حاشیه‌نشین شده است.
دامنه جنبش اعتراضی در فرانسه چه تأثیری بر فضای کشورهای دیگر اروپایی گذارد؟
در خیلی از کشورهایی که با بحران اقتصادی روبه‌رو بودند هم احزاب افراطی توانسته‌اند موقعیت بهتر و محبوبیت بیشتری را داشته باشند که همه اینها دلیلی ندارد غیر از «بی‌اعتمادی» به سیاسیون. چون طبیعی است بی‌کاری و پایین‌آمدن قدرت خرید موجب می‌شود مردم، به‌ویژه آنهایی که با اتمام دوران تحصیل آماده ورود به فضای کار می‌شوند، واکنش‌هایی بعضا تندوتیز داشته باشند.
شرق
