حسن روحانی دوشنبه شب ۶ اوت/ ١۵ مردادماه، در آستانۀ آغاز اجرای مجازاتهای بازگشتۀ
آمریکا در بارۀ برنامۀ اتمی این کشور، در یک گفتگوی رادیوئی – تلویریونی شرکت کرد.
وی در این برنامه که از شبکههای اول و خبر سیما و رادیو ایران پخش شد، در بارۀ
آمادگی دونالد ترامپ به گفتگو با مقامات جمهوری اسلامی گفت:
«مردم ما از سالهای
گذشته تجربۀ کاملاً خوبی از مقامات آمریکائی و دولتمردان ایرانی دارند» و بنابراین
«اگر صداقتی وجود داشته باشد، ایران همواره از مذاکرات استقبال کرده است». او با
این حال انجام مذاکره و اعمال تحریم را ناسازگار دانست و گفت «همزمان با تحریم
مذاکره چه معنائی میخواهد داشته باشد.«
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در «گفتگوی تلویزیونی با مردم» به موضوعات گوناگونی پرداخت و در آغاز به مناسبات با آمریکا اشاره کرد و بویژه در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ در آمادگی او برای گفتگو با مقامات ایران، گفت «کسانی که امروز در ایران دولت را در اختیار دارند، کسانی هستند که از ابتدا شعارشان تعامل، مذاکره، گفت و گو و میز مذاکره بوده است و بر همین مبنا هم پیش رفتهاند و حتی با آمریکائیها و بقیه مذاکره کردهاند».
حسن روحانی یادآوری کرد که ایران «حتی با دولت جدید آمریکا نیز مذاکره کرده» است. وی گفت «در حاشیۀ مجمع عمومی سازمان ملل [...] با وزیر أمور خارجۀ آمریکا مذاکره شد و بعد هم [وزاری امور خارجۀ دو کشور] در اروپا مذاکره کردند».
وی با این حال با اشارۀ روشن تر به اظهار آمادگی دونالد ترامپ به مذاکره با ایران گفت «مذاکره مبنائی دارد. اولین مبنا صداقت است که باید دو طرف باور داشته باشند و مذاکرات به نتیجه مورد نظر برسد.» حسن روحانی پس از اشاره به تصمیمات دونالد ترامپ که «بدون مذاکره از تمام تعهدات بینالمللی [خود] خارج شده است» گفت «کسی که ادعای مذاکره میکند، ابتدایش اینست که نشان دهد واقعاً میخواهد با مذاکره مسئلهای حل شود».
رئیس جمهوری اسلامی ایران نسبت به آمادگی دونالد ترامپ برای گفتگو ابراز ناباوری کرد و آنرا جنگ روانی خواند و گفت «به نظر من مخاطب آنها این است که بخواهند در این جنگ روانی مردم ایران را دچار تردید کنند و برای انتخابات کنگره در ماههای آینده استفاده کنند. بنابراین حرف های ترامپ یا برای بهره برداری داخلی و انتخابات و یا برای جنگ روانی با مردم ایران است». وی با توجه به اینکه دونالد ترامپ در گذشته در گفتگو با کرۀ شمالی از خود جدیت و صداقت نشان داد، روشن نکرد که از چه رو این بار پیشنهاد وی به قصد انجام جنگ روانی ارائه شده است.
قسم حضرت عباس یا دُم خروس
حسن روحانی با اشاره به تصمیم دونالد ترامپ در خروج از برجام گفت «کاری که آقای ترامپ انجام می دهد بر علیۀ ملت و منافع ملی ایران است» و افزود «اگر صداقتی وجود داشته باشد، ایران همواره از مذاکرات استقبال کرده است».
وی در پاسخ به این پرسش که برای اثبات صداقت آمریکا چه چیز لازم است، گفت «صداقت با تحریم همخوانی ندارد. اگر کسی میگوید که میخواهم مذاکره کنم و به نتیجه برسم، آن زمان تحریم علیۀ چه کسانی شکل بدهد، علیۀ کودکان، بیماران، بزرگساران یا مردم ایران است؟» او گفت «این متناقض همان مثل معروف ایرانی است که قسم حضرت عباس را باور کنم یا دُم خروس را».
حسن روحانی با تاکید بر اینکه پیش شرطی برای مذاکره با آمریکا ندارد، گفت «اگر دولت آمریکا آماده است که در خصوص نحوۀ پرداخت غرامتها به ملت ایران به دلیل مداخلات آنها در زندگی مردم و کشور ایران با ما مذاکره کند، ما این آمادگی را داریم که ببینیم آمریکا چگونه این غرامت را و در چند قسط و چگونه پرداخت کند». او گفت «آمریکا به دلیل مداخلات در کشور ایران هم بدهکار عذرخواهی، هم بدهکار غرامت است».
بخشی از سخنان حسن روحانی و تاکید او بر اینکه «اگر صداقتی وجود داشته باشد، ایران همواره از مذاکرات استقبال کرده است» و او «پیش شرطی برای مذاکره با آمریکا» ندارد از آمادگی ایران برای گفتگو با آمریکا پرده بر میدارد و بخش دیگر آن در بارۀ پرداخت غرامت به سبب «مداخلات آنها در زندگی مردم و کشور ایران» و «بدهکار عذرخواهی» دانستن آمریکا درب مذاکره را میبندد. این سخن هر چند میتواند عامه پسند باشد، اما باید اندیشید که آیا محکمه پسند نیز هست. جمهوری اسلامی ایران چهل سال است که بگونهای تاوان اشغال سفارت آمریکا در تهران را میپردازد و اگر شرط گفتگوها مطالبۀ اینگونه غرامتها باشد، واشینگتن در این زمینه دلایل محکمه پسندتری دارد.
آیندۀ برجام
حسن روحانی در سخنان دوشنبه شب خود به موضوعات دیگری نیز پرداخت و از جمله در بارۀ آیندۀ برجام و موضع اروپا در این زمینه گفت آنان «از نظر سیاسی به نظر من سنگ تمام گذاشتهاند» اما «مشکل کشورهای اروپائی شرکتهایی است که تحت فشار آمریکا و تحریمها قرار دارند».
حسن روحانی اعلام کرد که در اواخر ماه اوت نشستی میان کشورهای پایبند به برجام و بویژه ایران و سه کشور اروپائی برای بررسی تحول أوضاع تشکیل خواهد شد. بگفتۀ او جلسۀ دیگری نیز با حضور وزرای امور خارجۀ کشورهای طرف توافق در ماه سپتامبر در حاشیۀ اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار میشود.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به پرسشی در بارۀ «التهابات ارزی» در کشور گفت «ما یکسری مشکلات اقتصادی داریم که مربوط [...] به قبل از انقلاب است»! او البته اذعان کرد که «برخی از [مشکلات] مربوط به بعد از انقلاب است».
حسن روحانی با اشاره به «اعتراضات دی ماه گذشته که در یکی از شهرهای کشور آغاز شد و به شهرهای دیگر سرایت کرد» گفت «متاسفانه پیامی که خارجیها و مخصوصاً آمریکائیها دریافت کردند، این بود که فکر کردند که با فشار بیشتر میتوانند مشکلات اجتماعی و اقتصادی ما را بیشتر کنند».
رئیس جمهوری ایران در پایان به نوسانات ارزی در کشور و تصمیماتی که دولت برای برقراری ثبات در این زمینه اتخاذ کرده است پرداخت.
رادیو بین المللی فرانسه