به گفته مقامات آلمانی پناهجویانی که از ترکیه و ایران به آلمان مهاجرت کردند بیشتر از پناهجویان سوری و عراقی تحصیلات دانشگاهی داشتند. کارشناسان هشدار دادند که مهاجرت نخبگان و فرار مغزها اقتصاد این کشورها را تضعیف می‌کند.
اداره فدرال آلمان در امور مهاجرت و پناهندگی (BAMF) اعلام کرده است که با توجه به بررسی پرونده پناهجویان مشخص شده است که سطح تحصیل پناهجویان از کشورهای ترکیه و ایران بالاتر از سایر کشورها بوده است.
طبق آمار رسمی اداره مهاجرت نزدیک به ۶۰ درصد پناهجویان ترکیه‌ای در سال ۲۰۱۸ اعلام کرده‌اند که تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند. این رقم در سال ۲۰۱۷ چیزی حدود ۴۶ درصد بوده است.
وضعیت پناهجویان ایرانی هم شبیه پناهجویان ترکیه‌ای است. در سال ۲۰۱۸ حدود ۴۸ درصد ایرانیانی که در آلمان درخواست پناهندگی کرده‌اند گفته‌اند که تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند. یک سال پیش از آن یعنی در سال ۲۰۱۷ این رقم نزدیک به ۴۳ درصد بوده است.
آمار جدیدی که اداره بامف ارائه کرده از میان ۶۵ هزار پناهجویی گرفته شده است که در سال ۲۰۱۸ در آلمان تقاضای پناهندگی کرده‌اند.
بر خلاف پناهجویان ترکیه‌ای و ایرانی افرادی که از سایر کشورها به آلمان آمده‌اند و درخواست پناهندگی کرده‌اند به‌طور متوسط تحصیلات بالایی نداشته‌اند. بیشترین تقاضای پناهندگی در آلمان از طرف شهروندان سوریه بوده است که چیزی حدود ۱۷ درصد تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند. عراقی‌ها که بعد از سوری‌ها بیشترین تقاضای پناهندگی را کرده‌اند حدود ۱۴ درصد تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند.
طبق آمار رسمی اداره مهاجرت آلمان پناهجویان از افغانستان و نیجریه که جزو بیشترین متقاضیان بوده‌اند کم‌تر تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند.
علت افزایش مهاجرت افراد تحصیل کرده به آلمان
در سال جاری بیش از شش هزار نفر از ترکیه و ایران در آلمان تقاضای پناهندگی کرده‌اند. وزارت کشور آلمان اعلام کرده است که افزایش تعداد پناهجویان ترکیه با اوضاع سیاسی این کشور ارتباط دارد. بعد از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ ده‌ها هزار نفر از کارکنان دولت در این کشور اخراج شدند. علاوه بر آن آنکارا فشار را بر اقلیت کرد افزایش داد و بحران اقتصادی هم به مهاجرت افراد تحصیل‌کرده این کشور به آلمان دامن زده است.
اوضاع در ایران چگونه است و علت افزایش مهاجرت ایرانیان تحصیل کرده به آلمان چه می تواند باشد؟
فرار و مهاجرت ایرانیان از جمله با بدتر شدن مناسبات ایران با غرب ارتباط دارد. شکنجه، اذیت و آزار و همچنین محدودیت آزادی‌های دینی و مذهبی اقلیت‌ها به مهاجرت ایرانیان دامن زده است.
در سال ۲۰۱۸ درخواست پناهندگی پنج هزار ایرانی از طرف اداره مهاجرت آلمان رد شد و دو هزار و ۶۱۹ ایرانی واجد شرایط پناهندگی شناخته شدند.
آنیا کارلیچک وزیر آموزش و پرورش آلمان به روزنامه "ولت آم زونتاگ" گفته است که یافتن کاری مناسب برای پناهجویان تحصیل کرده و ادغام آنان در سیستم آموزشی آلمان چالش بزرگی است. او اما افزود که اواخر سال ۲۰۱۵ برای ورود پناهجویان به دانشگاه‌های آلمان چاره‌جویی‌‌هایی شده که نتیجه خوبی به بار آورده و ورود آنها به دانشگاه‌ها به سهولت انجام گرفته است.
طبق گفته وزیر آموزش و پرورش آلمان بیش از ۲۰ هزار پناهجو موفق شدند تحصیلات دانشگاهی خود را آغاز کنند.
انجمن کارفرمایان آلمان هم بر این باور است که حضور پناهجویان در این کشور فرصت مناسبی برای اقتصاد این کشور فراهم کرده است. انجمن کارفرمایان آلمان با توجه به کمبود رو به رشد متخصصان و نیروی کار ماهر در این کشور می‌گوید که پناهجویان در آینده می‌توانند این کمبود را جبران کنند.
هشدار کارشناسان و سیاستمداران درباره مهاجرت افراد تحصیل کرده
اما سیاستمداران و کارشناسان آلمانی با توجه به پیامدهای مهاجرت متخصصان از ترکیه و ایران هشدار هم داده‌اند.
مراد اردوغان، رییس موسسه تحقیقاتی "مهاجرت و انتگراسیون" وابسته به دانشگاه آلمان-ترکیه در استانبول می‌گوید: «بدترین چیزی که برای ترکیه می‌تواند اتفاق بیافتد فرا مغزهاست. ما منابع طبیعی اندکی داریم و به نخبگان علمی خود برای رشد اقتصادی متکی هستیم. دولت ترکیه تلاش می‌کند این متخصصان را دوباره به کشور بازگرداند.»
مراد اردوغان اما تاکید کرد که "وقتی در کشور احساس امنیت نمی‌کنید پول و شغل معنایی ندارد". او در ادامه افزود: «تا زمانی که این وضعیت تغییر نکند فقط تعداد معدودی به کشور برمی‌گردند.»
یوخن اولتمر، کارشناس امور مهاجرت از دانشگاه اولدنبورگ آلمان هم می‌گوید بسیاری از منتقدان اردوغان کشور را ترک کرده‌اند و جامعه ترکیه از تنوع فکری رنج می‌برد و این مسئله برای نوآوری مضر است.
سویم داغدلن از نمایندگان فراکسیون حزب چپ و رییس گروه پارلمان آلمان و ترکیه که خود از کردهای ترکیه است، می‌گوید: «اردوغان روزنامه‌نگاران، وکلا، دانشمندان و مغزهای متفکر ترکیه را از کشور فراری می‌دهد. رژیم اسلام‌گرای ترکیه اقتصاد کشور را خراب و نخبگان علمی را روز به روز فقیرتر می‌کند.»
بیژن جیرسرایی سخنگوی امور خارجی فراکسیون دموکرات‌های آزاد در پارلمان آلمان که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ رییس گروه پارلمان آلمان-ایران بوده، یادآرو می‌شود که اگرچه خسارت وارده به کشور بسیار زیاد است، ولی تهران آگاهانه فرار مغزها را به جان خریده است.
دویچه وله فارسی
