سخنرانی دکتر حسین موسویان رئیس شورای مرکزی جبهه ملی ایران
درهمایش دریای کاسپیان/ مازندران
مذاکرات دریای مازندران به رسمیت شناخته نشود و مذاکره حقوقی قانونی که حق تاریخی و قانونی کشور است به آینده‌ای با حاکمیت ملی موکول شود.
متن کامل سخنرانی
دکتر حسین موسویان رئیس شورای مرکزی جبهه ملی ایران در همایش کاسپیان:
مذاکرات دریای مازندران به رسمیت شناخته نشود و مذاکره حقوقی قانونی که حق تاریخی و قانونی کشور است به آینده‌ای با حاکمیت ملی موکول شود.
داستان پر غصه دریای مازندران صرف‌نظر از جنبه‌های قانونی و حقوقی و مسائلی که مطرح می‌شود، جنبه سیاسی خیلی مهمی در آن هست. متأسفانه هرگاه در سرزمین ما حاکمیتِ پشت کرده به ملت، و حاکمیتی که به وسیله ملت ایران تعیین نمی‌شده سر کار بوده است، ما مقداری از منافع ملی‌مان را از دست داده ایم؛ یک روزی قفقازیه و دریای مازندران را از دست دادیم؛ یک روز بحرین را و روزی دیگر شهرستان فیروزه را و به همین ترتیب.
زمانی که حاکمیت پشتوانه ملی نداشته باشد و از طرف ملت حمایت نشود یک حاکمیت ضعیف است. این حاکمیت ضعیف تحت‌تأثیر قدرت‌ها قرار می‌گیرد و منافع ملی ایران را به باد می‌دهد و این همان چیزی است که امروز در مورد دریای مازندران در حال اتفاق افتادن است. یک زمانی این جمهوری ترکمنستان و جمهوری آذربایجان جزء خاک ایران بودند و دریاچه مازندران مال ایران بود، جزئی از خاک ایران بود که متأسفانه قراردادهای گلستان و ترکمانچای سرزمین های بسیاری را از ایران جدا می کند؛ ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع که تقریبا یک ششم کل مساحت ایران است طی آن قراردادهای ننگین از ایران جدا می‌شود و همچنین دریای مازندران که دریای ایرانی است؛ فرنگی‌ها به آن دریای قزوین یا دریای کاسپین گفته اند یعنی دریای ایران است.
این قراردادها آن روز بسته شد و حکومت نالایق قاجاریه در آن روز با دخالت بعضی علما که اتفاقاً پای علما هم در آنجا وسط است؛ ابتدا با فتوا دادن تحریک اولیه را برای جنگ کردند و بعد استدلال‌های عباس میرزا مبنی براین که ما باید برویم و یک لشکر کافی و قدرتمند برای جنگ با روسیه تدارک ببینیم و اسلحه گرم داشته باشیم توپخانه داشته باشیم تا بتوانیم آن چیزی را که در قرارداد گلستان از دست دادیم مجددا به دست بیاوریم، قبول نکردند و حکم جهاد با بیل و چوب و کلنگ صادر کردند و موجب شکست مجدد و امضای قرارداد فضاحت بار ترکمنچای شدند.
متاسفانه اینها اتفاق افتاد ولی شانسی که ایران پیدا کرد این بود که در سال ۱۹۱۷ انقلاب سوسیالیستی در روسیه اتفاق افتاد و چهار سال پس از وقوع انقلاب در سال ۱۹۲۱ لنین رهبر انقلاب برای این که یک چهره انسانی از انقلاب اکتبر نشان دهد یک قرار داد مودت طرح کرد و اعلام کرد حقوق ایران در دریای مازندران با اتحاد جماهیر شوروی مساوی است. در متن قرارداد ۵۰ درصد را نگفت ولی تصریح کرده در قراردادی که در یازده فصل تنظیم شده به صراحت اعلام می دارد که حقوق ایران در دریای مازندران مساوی با اتحادجماهیر شوروی است. حتی در آن روزها که این بیانیه یا این کنوانسیون مطرح می‌شد، بعضی از روزنامه ها نوشتند که اتحاد جماهیر شوروی می‌خواهد سرزمین هایی که از ایران در طی جنگ گرفتند، مجدداً به ایران بازگرداند ولی بعداً رهبران اتحاد جماهیر شوروی این قسمت را مسکوت گذاشتند و نادیده گرفتند ولی در قرار داد مودت سال ۱۹۲۱ حقوق مساوی ایران در دریای مازندران تاکید شده است.
در سال ۱۹۴۰ قرارداد مجددی مطرح شد که در آنجا ضمن تایید قرارداد قبلی یک سری مسائل تجاری کشتیرانی و ماهیگیری و غیره در این قرارداد دوم آمد و در حقیقت بازهم یک مقداری نسبت به حقوق ایران انعطاف نشان دادند. ما این دو قرارداد رسمی بین المللی را داریم که از نظر حقوقی هیچ خدشه‌ای به آن وارد نیست و اتحاد جماهیر شوروی بر آن صحه گذاشته است. بعد در سال ۱۹۹۱ اتحاد جماهیر شوروی دچار فروپاشی گردید و این کشوری که با ایران آن دو قرارداد را امضا کرده بود از بین می‌رود و در حاشیه دریای مازندران چهار کشور پیدا می شود از جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی؛ روسیه در آن سمت شمالی، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان.
بنده حقوق‌دان نیستم ولی آنچه که همه جا اعلام شده وهمه گفتند که قانون شناخته شده بین‌المللی وجود دارد که اگر کشوری فروپاشی بشود آن کشورهای حاصل از تجزیه وراث آن کشور اولیه تلقی می‌شوند بنابراین روسیه و قزاقستان ترکمنستان و آذربایجان وارث شوروی هستند و همه سهمشان را از شوروی می‌برند. ایران صاحب ۵۰ درصد بوده و باید باشد و خواهد بود و آن چهار کشور دیگر هستند که باید سهم از ۵۰ درصد اتحاد جماهیر شوروی بین آنها تقسیم شود.
در شرایط فعلی حاکمیت خود ضعیف بوده و خودش با دست خودش مشکلات عدیده‌ای ایجاد کرده است و بحران‌هایی را در کشور به وجود آورده است. به همین مناسبت می‌گوید که ما در این شرایط با حکومت آمریکا و رئیس جمهور آمریکا پای میز مذاکره نمی نشینیم؛ خب همین شرایط برای روسیه هم هست، چرا با روسیه مذاکره می‌کنید خوب الان آن را نیز مسکوت بگذارید و اجازه دهید که حاکمیت ملی در کشور به وجود بیاید و بتواند از حاکمیت ملی ایران دفاع کند.
من فکر می‌کنم که بهترین پیشنهاد هم این هست که این مذاکرات یعنی مذاکرات دو جانبه ای که روسیه با قزاقستان و آذربایجان انجام داده و خلاصه آن این است که منابع زیرزمینی دریای مازندران را به نفع خود مصادره کنند و سهم ایران را پایمال کنند، این مذاکرات به رسمیت شناخته نشود و مذاکره حقوقی قانونی که حق تاریخی و قانونی کشور ایران را بتواند تامین کند به آینده موکول شود.
سال پیش که این کنوانسیون امضا شده بود، مصاحبه ای کردم و در آن مصاحبه گفتم که با تمام این که این کنوانسیون استیفای حقوق ایران را نمی‌کند و حق ایران را پایمال می‌کند و با وجود این که این مجلس هم یک مجلس ملی نیست ولی باز امیدوارم که این مجلس نیز این کنوانسیون را تصویب نکند و در حقیقت روی حقوق ایران در دریای مازندران ایران پافشاری کند.
