داستان بنیاد پهلوی چه بود؟
مجله فارس پلاس؛ امین رحیمی: رضاخان 4 همسر و 11 فرزند داشت. فرزندان و نوه‌های وی به همراه همسرانشان در دهه 50 خانواده‌ای با حدود 25 عضو بزرگ‌سال را تشکیل دادند که ثروتمندترین خانواده ایران محسوب می‌شد. در میان پهلوی‌ها کسانی هم بودند که در این ثروت‌اندوزی شریک نبودند؛ ازجمله علیرضا پهلوی (پنجمین فرزند رضاخان) که سال 33 فوت شد و حمیدرضا پهلوی (آخرین فرزند رضاخان) که سال 40 از خانواده سلطنتی طرد و عنوان شاهزادگی از وی سلب شد. بنیاد پهلوی و اعضای این خانواده صاحب یا سهامدار عمده 17 بانک و بیمه، 25 کارخانه صنایع فلزی، 8 کارخانه مواد معدنی، 10 کارخانه سازنده مصالح ساختمانی، 43 کارخانه صنایع غذایی، 47 شرکت خدماتی و 26 فقره سرمایه‌گذاری و فعالیت عمده تجاری دیگر در ایران بودند. املاک و سرمایه‌گذاری‌های عمده‌ای نیز در خارج از کشور داشتند؛ ازجمله اراضی وسیع محمدرضا پهلوی در اسپانیا. حالا ثروت پهلوی‌ها درمجموع چقدر بود؟
همه شرکت‌های بزرگ ایران
شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که بنیاد پهلوی و اعضای خانواده پهلوی در آن مالک اصلی یا سهامدار عمده بودند هیچ‌یک کوچک نبودند؛ امثال خودروسازی ایران ناسیونال بودند و جنرال موتورز ایران، جیپ، هپکو، گروه کارخانه‌های آلومینیوم ایران، بی اف گودریج ایران، سیمان تهران، گچ تهران، شرکت آتی‌ساز، خانه‌سازی اسکان ایران، قند مرودشت، شرکت انبارهای ایران و شرکت خدمات دریایی ایران. اگر نام‌ها به نظرتان آشناست بازهم هست: شرکت لیزینگ ایران، شرکت هتل‌های ایران، بنگاه بخت‌آزمایی ملی، شرکت افست، شرکت حفاری سد ایران، شرکت ماشین‌آلات عمران، شرکت تولید ابریشم ایران، شرکت عمران روستایی ایران، شرکت خانه‌سازی و توسعه تهران بزرگ، شرکت پلاست ایران، کارخانه حریر پارس، کارخانه‌های مداد ایران، نورد و لوله اهواز، مرکز بین‌المللی پروژه‌های ایران، ایرانشهر فینانس، بانک اعتبارات ایران، بانک توسعه و سرمایه‌گذاری ایران، بانک ایرانشهر، بانک عمران، بانک داریوش و...
درواقع کارخانه و شرکت بزرگی در ایران نبود که پهلوی‌ها در آن نباشند. علاوه بر این‌ها خانواده پهلوی 70 درصد سهام تمامی هتل‌های ایران را در اختیار داشتند.
سازمان املاک و مستغلات پهلوی
داستان بنیاد پهلوی چه بود؟ یک و نیم میلیون هکتار زمینی که رضاخان به قیمت ناچیز و به‌زور تصاحب کرده بود پس از عزل وی و در اوایل سلطنت محمدرضا برای فرونشاندن خشم مردم و نمایندگان به دولت وقت واگذار شد. ولی سال 1328 شاه لایحه‌ای به مجلس برد تا بیش از 44 هزار سند مالکیت این اراضی را پس بگیرد. تا سال‌ها این املاک به همراه اراضی وسیع دیگری زیر نظر «سازمان املاک و مستغلات پهلوی» اداره می‌شد و این سازمان سال 1337 شد «بنیاد پهلوی». این بنیاد به اداره موقوفه‌های رضاخان و محمدرضا و دیگر اعضای خاندان پهلوی اختصاص داشت ولی به دلیل نفوذ پهلوی‌ها و ثروت بادآورده زیاد در دهه 50 عملاً بخش بزرگی از اقتصاد ایران را قبضه کرد و ثروت سرشاری در اختیار خانواده پهلوی گذاشت. این بنیاد دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های عمده‌ای نیز در آمریکا و اروپا داشت. نظارتی خارج از دربار بر بنیاد پهلوی وجود نداشت و می‌توان آن را بنیادی خصوصی دانست که اگر چه کارهای عام‌المنفعه نیز انجام می‌داد ولی بخش عمده درآمد آن خرج ثروت‌اندوزی و تفریح پهلوی‌ها می‌شد. تا جایی که در دهه 50 سیاستمداران بسیاری علناً و حتی در رسانه‌ها بنیاد پهلوی را «کانون فساد» و موجب بدنامی پهلوی‌ها معرفی می‌کردند.
فراری 35 میلیارد دلاری!
پیش از انقلاب رسانه‌های آمریکایی ثروت شاه را یک میلیارد دلار تخمین می‌زدند. ولی اوایل دهه 50 معلوم شد فقط اوراق بهادار خارجی که متعلق به شاه است بیش از یک میلیارد دلار می‌ارزد. چند ماه پیش از پیروزی انقلاب نیز با خروج بیش از 31 میلیارد دلار ارز از ایران توسط شاه معلوم شد تخمین‌ها کلاً اشتباه بوده است. همان موقع هم حدس و گمان‌ها درباره ثروت شاه بسیار متفاوت بود. همان سال که در ایران انقلاب شد «اشپیگل» آلمان نوشت شاه 24 میلیارد دلار از ایران خارج کرده است. «نیویورک‌تایمز» نیز خبر داد که 2 تا 4 میلیارد دلار تنها در سال‌های 56 و 57 توسط خاندان سلطنتی از ایران خارج‌شده است. گزارش های دیگری از خروج جواهرات گران‌بها و همچنین 13 میلیارد دلار از ایران تنها طی 2 ماه در پاییز 57 توسط مقامات و اعضای خانواده سلطنتی خبر می‌داد. «فایننشال تایمز» چند سال پیش تخمین زد فقط شخص شاه حدود 35 میلیارد دلار با خود از کشور خارج کرده است و بسیاری این رقم را دقیق‌ترین رقم می‌دانند.
عدد 16 رقمی با نامی ناآشنا!
پس از سال‌ها بررسی اسناد مالی، تخمین‌ها درباره میزانی ثروتی که خانواده پهلوی طی سال‌های منتهی به 57 به روش‌های مختلف از ایران خارج کرده است درمجموع به رقمی بیش از 100 میلیارد دلار می‌رسد. به قیمت امروز با دلار 12 هزارتومانی می‌شود 1.2 بیلیارد تومان! هر یک بیلیارد تومان یک‌میلیون میلیارد تومان است. اگر این میزان ثروت را به‌صورت عددی بنویسیم 16 رقمی می‌شود؛ 1200000000000000 تومان. این فقط ثروتی است که از کشور خارج‌شده است و برای یافتن میزان ثروت پهلوی‌ها در ایران باید قیمت املاک، اراضی و دارایی‌های باقی‌مانده در ایران نیز به آن افزوده شود. درواقع خانواده پهلوی صرف‌نظر از املاکی که در ایران باقی ماند آن‌قدر پول از کشور بردند که در خارج از ایران نیز همچنان ثروتمندترین خانواده ایرانی باقی بمانند. البته از خودشان بپرسی می‌گویند پول‌نداریم و پول زیادی از ایران نبرده‌ایم! بارها هم پرسیده شده و چنین جواب‌هایی داده‌اند. ولی نگاهی به زندگی تجملی نسل‌های قدیم و جدید اعضای این خاندان در آمریکا و اروپا راست و دروغ را آشکار می‌کند.
خبرگزاری فارس
