شلاق باید یکنواخت و متوسط زده شود
شرق: واژه شلاق این روزها بیشتر از همیشه به گوش می‌خورد؛ حکمی که اجرای آن شرایطی قانونی در متن قانون مصوب سال ٨٢ داشته؛ اما درباره جزئیات آن کمتر سخن به میان آمده است. به بهانه اخباری که این روزها درباره اجرای این حکم و نحوه انجام آن منتشر شده، از هوشنگ پوربابایی، وکیل پایه‌یک دادگستری درباره جزئیات اجرای حکم شلاق، قوانین پیشین و فعلی آن پرسیده‌ایم و او درباره چگونگی و کیفیت اجرای این حکم با ما سخن گفته است.
حکم شلاق در چه مواردی اجرا می‌شود؟ اجرای حکم شلاق در موارد قانونی‌ای اجرا می‌شود که قانون آن معروف است به آیین‌نامه نحوه اجرای احکام قصاص، رجم، قتل، سلب، اعدام و شلاق. این آیین‌نامه در سال ١٣٨٢ مصوب و ابلاغ شده است.
این آیین‌نامه نحوه اجرای حکم شلاق را چطور تبیین کرده است؟
درباره نحوه اجرای حکم شلاق، این آیین‌نامه می‌گوید که خود شلاق باید نوار چرمی باشد و اندازه و طول آن را نیز اعلام کرده است. درباره وضعیت محکوم حین اجرای حکم هم این آیین‌نامه گفته است که محکوم حتی‌المقدور باید دست و پایش بسته باشد تا حرکت اضافی نکند تا در اثر چنین حرکتی شلاق به نقاط ممنوعه‌اش برخورد نکند. این نقاط ممنوعه، هم در حقیقت سر، صورت و عورتین هستند.
جزئیات محیطی اجرای این حکم چیست؟
قانون‌گذار دراین‌باره اعلام کرده حکم شلاق باید در هوای معتدل اجرا شود؛ یعنی نه هوای سرد باشد و نه هوای گرم.
درباره شدت ضربات شلاق چطور؟
درباره شدت و ضعف اجرای حکم شلاق، ترتیبات طولی در نظر گرفته شده است؛ به‌‌این‌ترتیب که درباره حد شلاق زنا، باید شدت ضربات از حدِ شرب خمر بیشتر باشد و حد شلاق شرب خمر هم، از حدِ قذف و قوادی بیشتر است.
آیا قانون درباره حکم شلاق تفاوتی بین زن و مرد قائل شده است؟
بله، دراین‌باره نیز جزئیاتی در نظر گرفته شده است؛ درباره محکومین اناث قانون‌گذار گفته است که این افراد باید به صورت نشسته و با لباس حکمشان اجرا شود و درباره ذکور، به صورت ایستاده این حکم اجرا می‌شود؛ اما درخصوص حد زنا و تفخیذ و شرب خمر باید غیر از پوشاکی که در نقاط ممنوعه هست، حکم اجرا شود؛ ولی درخصوص قذف و قوادی با لباس معمولی.
درباره شلاق تعزیری چطور؟
شلاق تعزیری باید به صورتی زده شود که محکوم روی شکم خوابیده باشد. به عبارت دیگر به جز سر و صورت، شلاق به پشت کمر زده می‌شود؛ همچنین شلاق باید به صورت یکنواخت و به طور متوسط زده شود.
به‌همین‌دلیل است که در قدیم کتابی زیر بغل مجری حکم شلاق قرار می‌دادند؟
در آیین‌نامه اجرائی سابق، دست باید به نحوی بلند می‌شد و شلاق را تکان می‌داد که اگر یک کتاب فرضی زیر بغل فرد بود، کتاب ثابت باقی می‌ماند؛ اما در آیین‌نامه‌ای که بالا به آن اشاره کردم، این مورد حذف شده و شلاق به صورت یکنواخت و متوسط زده می‌شود.
اگر مجری حکم به دلایل عمدی یا سهوی شلاق را به صورت محکم و یکنواخت به تن محکوم وارد کند، قانون چه کمکی به مجرم خواهد کرد؟
درصورتی‌که مجری حکم، شخص محکوم را به بیشتر از آن چیزی که در حکم صادره برای او، تعزیر یا مجازات قلمداد شده، مجازات کند، اگر از روی عمد باشد، خود، محکوم به مجازات خواهد بود؛ اما اگر سوءنیت نداشته باشد، باید از عهده خسارات آن برآید.
