«نوه طالقانی هستی؟ اعدام!»

مسعود خستو در تابستان ۱۳۶۰

پدربزرگش، اولین امام جمعه تهران بعد از انقلاب اسلامی و رئیس شورای انقلاب بود. وقتی محمود طالقانی در سال ۱۳۵۸ درگذشت، روح‌الله خمینی، بنیانگذار و رهبر نخست جمهوری اسلامی او را به «ابوذر» و «مالک اشتر» تشبیه کرد و گفت که «برادر بسیار عزیز» خود را از دست داده است.

کمتر از یک دهه بعد در زندان گوهردشت کرج به «مسعود خستو» گفتند: «نوه طالقانی هستی؟ اعدام».

مسعود خستو ۸ تیر ۱۳۴۳ متولد و ۵ شهریور ۱۳۶۰ در خانه پدر و مادرش در تهران دستگیر شد.

یکی از اعضای خانواده‌اش به رادیو فردا می‌گوید که هنگام دستگیری مسعود خستو به والدینش گفتند که این پسر ۱۷ ساله را برای چند سوال و جواب می‌برند و باز می‌گردانند.

اما هفت سال بعد حتی جنازه‌اش را هم به خانواده‌اش تحویل ندادند. خانواده مسعود خستو تنها می‌دانند که جنازه او جایی در قبرستان خاوران میان جنازه‌های بی‌نشان دیگر مدفون است.

این عضو خانواده طالقانی نزدیک به سه دهه پس از مرگ او می‌گوید که پدر و مادر مسعود خستو هم وقتی برای پیگیری وضعیت فرزندشان به کمیته انقلاب اسلامی در محله گیشای تهران رفتند، بازداشت شدند.

آنها ۴۵ روز در بازداشت بودند.

مادر مسعود خستو، مریم علایی طالقانی نام داشت. دختر آیت‌الله محمود طالقانی. خانم علایی طالقانی، کاندیدای مورد حمایت سازمان مجاهدین خلق ایران در اولین انتخابات مجلس پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی بود.

مجتبی طالقانی، یکی از پسران محمود طالقانی به رادیو فردا می‌گوید که خواهرش و مادر مسعود، علیرغم کاندیداتوری در انتخابات دوره اول مجلس پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، چندان سیاسی نبود. برخلاف فرزندش مسعود که هوادار فعال سازمان مجاهدین خلق بود.

مسعود خستو در این عکس، نوجوانی است که پشت سر محمود طالقانی نماز می‌خواند. فرد دیگر حاضر در تصویر، مهدی طالقانی، فرزند آیت‌الله طالقانی است.

مجتبی طالقانی خود در فروردین ۱۳۵۸ توسط گروهی از نظامیان تحت فرماندهی محمد غرضی بازداشت شده بود. دستگیری او در روزهای پرتنش سال ۵۸ به ناراحتی شدید پدرش و ترک اعتراض‌آمیز تهران توسط او منجر شد.

آقای طالقانی می‌گوید که خواهرزاده‌اش هنگامی که او در خانه‌ای مخفی در تهران به سر می‌برد، به وی سر می‌زد و از ضرورت ادامه مبارزه می‌گفت.

یک عضو دیگر خانواده طالقانی به رادیو فردا می‌گوید که مسعود خستو پس از دستگیری به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق به ۸۰ ضربه شلاق و ۱۲ سال زندان محکوم شد.

فریدون نجفی سال‌ها در زندان با مسعود خستو دوست و همبند بود.

آقای نجفی که اکنون ساکن استرالیا است به رادیو فردا می‌گوید که حکم اعدام نوه آیت‌الله طالقانی در مرداد ۱۳۶۷ مستقیما توسط حسینعلی نیری، رئیس هیئت تصمیم‌گیر اعدام زندانیان سیاسی صادر شد.

به گفته آقای نجفی، حسینعلی نیری که این روزها معاون دیوان عالی کشور است، شخصا مسعود خستو را می‌شناخت و پس از توهین به او و پدربزرگش گفت: «نوه طالقانی هستی؟ اعدام».

مجتبی طالقانی می‌گوید که نه تنها نوه محمود طالقانی بودن، کمکی به وضعیت مسعود خستو نکرد، بلکه اگر پدرش زنده بود، او هم «قطعا» توسط جمهوری اسلامی کشته می‌شد.

فریدون نجفی هم می‌گوید که نوه طالقانی بودن، بیشتر به ضرر مسعود خستو بود.

ایرج مصداقی، مورخ و از اعضای پیشین سازمان مجاهدین خلق ایران که خود در دهه ۶۰ زندانی سیاسی بود، به رادیو فردا می‌گوید که مسعود خستو بیش از دو سال را در سلول انفرادی زندان گوهردشت کرج به سر برد.

فریدون نجفی اضافه می‌کند که او و مسعود خستو در واقع نزدیک به چهار سال را در دو سلول انفرادی روبروی همدیگر زندانی بودند.

آقای نجفی می‌گوید که آنها مخفیانه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند و روزانه هم بابت این مسئله، کتک و شلاق می‌خوردند.

این روزها، انتشار فایل صوتی جلسه‌ای میان آیت‌الله حسینعلی منتظری، قائم‌مقام وقت رهبر جمهوری اسلامی با اعضای هیئتی که درباره اعدام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ تصمیم می‌گرفتند، بار دیگر این موضوع جنجالی تاریخ معاصر ایران را به فضای رسانه‌ای و سیاسی بازگردانده است.

این فایل صوتی در سالگرد اعدام هزاران نفر از زندانیانی که عمدتا اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بودند، منتشر شد.

اگرچه بیشتر اعدامیان تابستان سال ۶۷ از اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق بودند اما وابستگان گروه‌هایی مانند چریک‌های فدایی خلق، حزب توده، احزاب کرد، سازمان انقلابی کارگران ایران، سازمان پیکار و ... نیز در میان اعدامیان قرار داشتند.

مسعود خستو که در حال گذراندن دوران زندان خود بود و قرار بود تا اوایل دهه ۷۰ آزاد شود، هنگام اعدام کمتر از ۲۵ سال داشت.

خانواده و همبندان او می‌گویند که مسعود خستو تا هنگام مرگ حاضر به ابراز پشیمانی یا توبه از عقاید خود نشد.
رادیو فردا