به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



یکشنبه، شهریور ۲۸، ۱۳۹۵

حجم آب به حداقل خود رسید؛

تکلیف عشایر مستقر در هامون چیست؟

خبرگزاری ایلنا در گزارشی به وضعیت اسفناک عشایر مستقر در اطراف در یاچه هامون اشاره کرده است:
در گزارشی که از عشایر مستقر در هامون تهیه شد، خشکسالی مهمترین عاملی است که زندگی در این منطقه را برای آنان سخت و طاقت فرسا کرده است؛ چراکه آب و حتی علوفه لازم برای تامین غذای دام آنها و انجام هرگونه فعالیت کشاورزی وجود نداشته و تامین معیشت آنان با مشکلات جدی مواجه شده است و چشمان آنها به هامونی دوخته شده است که دیر زمانی محل عبور و مرور قایق های فراوانی بوده  و رونق خاصی نیز در حوزه کشاورزی داشته است؛ اما در حال حاضر بیشتر به یک برهوت شبیه است.

با توجه به گفته های مردم سیستان و بلوچستان که همواره سکوت مسئولان را در پی داشته است، یکی از دلایلی که هامون را با مشکل مواجه کرده است مساله حقآبه هیرمند بوده که نقش بسزایی در میزان ورودی آب به این تالاب داشته است؛ اما با توجه به  قراردادی که در سال ۱۳۵۱میان امیرعباس هویدا، نخست وزیر وقت ایران و موسی شفیق، نخست وزیر وقت افغانستان در کابل به امضاء رسید و مقرر شد در هر ثانیه ۲۶مترمکعب آب (معادل ۸۵۰میلیون مترمکعب در سال) سهمسیستان و دریاچه هامون باشد از سال‌های پایانی دهه ۱۳۷۰ و همزمان با کاهش بارش‌ها و خشکسالی، میزان ورودی آب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون مرتباً کاهش یافت که همین امر خشک شدن دریاچه هامون را در پی داشته‌است.

خشک شدن دریاچه هامون در حالی مطرح است که پس از این اتفاق، معاش ۴۰۰ هزار سیستانی قطع شده و از طرفی خطرات زیست محیطی و فقر و ناامنی را در این منطقه موجب شده است.

با وجود اینکه کارشناسان بارها تاکید کرده اند که احیای دریاچه هامون موقتی است و خطر خشک‌شدن، همچنان این تالاب بین‌المللی را تهدید می‌کند؛ اما بحران در این منطقه روز به روز بیشتر شده و  علاوه بر مشکلات مختلف زیست‌محیطیمشکلات  اجتماعی و اقتصادی را نیز سبب شده است و از همه مهمتر کشاورزی را در این مناطق به تعطیلی کشانده است؛ این در حالی است که عشایر و کشاورزان راه دیگری برای تامین هزینه های زندگی نداشته و این روزها شرایط سختی را تجربه می کنند.

محسن سلیمانی روزبهانی-مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران- به ایلنا می گوید:” وضعیت تالاب هامون از دیرباز به این ترتیب بوده که به شکل فصلی وسعت آن کاهش و گسترش داشته است؛ اما در طول سال‌های اخیر که تالاب هامون با خشکی‌های جدی روبه رو  بوده، شکنندگی آن به میزان قابل توجهی افزایش داشته و اکنون نیز با توجه به اینکه در پایان فصل گرما هستیم و برای مدت طولانی هیچ بارشی رخ نداده است، همانند دیگر تالاب‌ها، حجم آب در هامون نیز کاهش پیدا کرده و به حداقل خود رسیده است.

مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران تاکید می کند که حقآبه‌ای که باید از بالادست و از کشور افغانستان به تالاب می‌آمده، تامین نشده است و در بحث مدیریت منابع آب نیز به خوبی عمل نشده است.

اکنون وضعیت هامون شکننده‌تر شده و بخش عمده‌ای از تالاب خشک است و تنها بخش‌های کوچکی از آن در اطراف کوه خواجه به صورت لکه‌ای آب دارد و در دیگر مناطق تقریبا آبی وجود ندارد و هنوز هم در این بخش از کشور مردمی هستند که در پاسخ سوالت راجع به اینکه اگر از”هامون” تنها زمینی ترک خورده باقی بماند چه می کنید؟  بگویند:” اینجا سرزمین ماست باز هم می مانیم.”