پيشنهاد بريتانيا براي آزادي دختران نيجريايي
نزديك به سه سال از ربوده شدن حدود سيصد دختر نيجريايي به دست تروريستهاي بوكوحرام ميگذرد. هنوز موقعيت تعداد زيادي از اين دختران مشخص نيست. برخي از آنها آواره و سرگردان به خانهها بازگشتهاند و روايتهاي ناگوار زندگي خود با تروريستهاي بوكوحرام را بازگو كردند. برخي از تروريستهاي بوكوحرام ديگر تبديل به پدران فرزندان اين دختران شدند و برخي ديگر تبديل به بيوهزناني شدند كه همسرانشان توسط ارتش كشته شدند. اما روز گذشته آبزرور گزارشي را منتشر كرد كه نشان ميداد شايد ميشد در همان روزهاي اول اين واقعه جلوي بحرانهاي آينده را گرفت و درد و رنج ربوده شدن اين دختران را براي خانوادهها و حتي جهان كاهش داد. به گزارش آبزرور نيروهاي مسلح بريتانيا تلاش كردند تا نزديك به سيصد دانشآموز نيجريهاي را از دستان بوكوحرام نجات دهند كه گودلاك جاناتان رييسجمهور وقت نيجريه اين پيشنهاد عمليات نجات توسط نيروهاي بريتانيايي را رد كرد.
در اين گزارش آمده است كه نيروي هوايي سلطنتي بريتانيا براي چند ماه عمليات شناسايي را در شمال نيجريه پس از ربوده شدن ٢٧٦ دختر در شهر چيبوك در ماه آوريل ٢٠١٤ را انجام دادند. دختران در چند هفته اول ماموريت نيروي هوايي سلطنتي بريتانيا شناسايي شدند و نظاميان بريتانيايي نقشه عمليات نجات را نيز طراحي كردند اما دولت نيجريه اين پيشنهاد را رد كرد.
اما آبزرور به نقل از يك منبع آگاه اشاره ميكند كه دختران، مدتي پس از رديابي هوايي به گروههاي كوچكتر تقسيم شدند و در ماههاي بعد در مناطق مختلف پراكنده شدند. شهر چيبوك در ايالت بورنو در شمال شرق نيجريه واقع شده است. كماكان ١٩٥ نفر از دختران مفقود هستند. افرادي كه موفق به فرار از چنگال آدم ربايان شدهاند، در نهايت مجبور به زندگي زير شكنجه، بردهداري، تجاوز و ازدواج در اسارت شدند.
مداركي از جلسات بين مقامات بريتانيايي و مقامات نيجريه به دست آمده نشان ميدهد كه نيجريه تمامي پيشنهادات بينالمللي را براي نجات دختران رد كرده است. اين در حالي بود كه نيجريه از بسته كمك مالي ايالات متحده، انگلستان و فرانسه استقبال كرد اما در برابر هرگونه اقدام خارجي براي مقابله با آدمربايي به عنوان يك مساله ملي مقاومت كرد. گودلاك جاناتان، رييسجمهور وقت نيجريه در ديدار با مارك سيموندز، وزير آفريقاي بريتانيا گفت: سرويسهاي اطلاعاتي و نظامي نيجريه در نهايت بايد مشكل را حل كنند.
همچنين در سندي كه خلاصه آن نيز منتشر شده است، در سپتامبر ٢٠١٤ جلسهاي بين مشاور امنيت ملي نيجريه و جيمز دودريدج معاون سابق وزارت خارجه در ابوجا منتشر شده، نشان ميدهد كه عمليات امداد و نجات بين دو طرف بسيار مورد بحث قرار گرفته و پيشرفتهايي بين دو طرف به وجود آمده است. دقايقي پس از اين جلسه، سرلشكر جيمز كيسول و جاناتان با يكديگر ديدار كردند كه به نظر ميرسد ژنرال ارتش بريتانيا نااميد از اين جلسه خارج ميشود و نتيجهاي در خصوص عمليات امداد و نجات به بيرون درز نميكند. زيرا جاناتان كماكان تمركز را روي برنامه خود و پافشاري روي آن گذاشته بود. كيسول همچنين به جاناتان پيشنهاد ميدهد كه ميتواند در خصوص توسعه سيستم عاملها و تجهيزات ارتش نيجريه اقداماتي را انجام دهد. كه باز هم طي اسنادي كه منتشر شده، نيجريه آن را نميپذيرد. دولت نيجريه به درخواستهاي مجدد پاسخ نميدهد كه در نهايت وزارت امور خارجه بريتانيا عنوان ميكند جزيياتي از عمليات خود ارايه نميدهد و در خصوص اقدامات نظامي ارتش نيجريه نيز نظري نميدهد.
با اين حال جاناتان چه در نيجريه و چه در صحنه بينالمللي بهشدت متهم شد كه هيچ اقدامي در خصوص آدمربايي انجام نداده و نسبت به آن بيتفاوت است. هرچه زمان ميگذشت سوالات بيپاسخ از جاناتان بيشتر ميشد. فرماندار ايالت بورنو نيجريه ١٩ روز پس از آدم ربايي از رييسجمهور انتقاد كرد كه هيچ كاري انجام نداده و اقدامات رييسجمهور را در قبال آدمربايي زير سوال برد. همچنين جاناتان در مبارزات انتخاباتي از موج جهاني شعار دختران ما را به خانه برگردانيد كه ميشل اوباما همسر باراك اوباما، رييسجمهور وقت امريكا ايجاد كرده بود، ضربه سختي را متحمل شد به گونهاي كه توقعات از او روز به روز بيشتر ميشد اما هيچ پاسخي به توقعات به وجود آمده نميداد. از همين رو محمد بوهاري در رقابتهاي رياستجمهوري نيجريه توانست شكست سختي را به گودلاك جاناتان تحميل كند.
گفتني است بوكوحرام در سال ٢٠١٤ به خوابگاه دبيرستاني دولتي در شهر چيبوك حمله كرد. دختراني كه هشدار حمله را به جان خريده بودند اما در مدرسه براي امتحانات نهايي ماندند. بوكوحرام اما مدرسه را غارت و آن را تبديل به يك زمين سوخته كرد. آنها دختران را از شهر خارج كردند و پيغامي براي دختراني كه قصد ادامه تحصيل در نيجريه داشتند، ارسال كردند تا وحشت را در دل آنها براي ادامه تحصيل ايجاد كنند.
لازم به ذكر است كوهستانها و جنگلهاي شمال شرق نيجريه تبديل به محلي امن براي بوكوحرام شده است كه ميتواند مواضع خود را بدون خطر حفظ كنند. هرچند با روي كار آمدن محمد بوهاري حملات ارتش نيجريه به بوكوحرام افزايش يافته و حجم مبارزات نيز گسترش پيدا كرده است و مواضع آن مثل سابق مستحكم نيست اما كماكان به حيات خود در شمال شرق نيجريه ادامه ميدهد. علاوه بر نيجريه بوكو حرام در مناطقي از كامرون، چاد و نيجر فعال است. به گزارش يونيسف بيش از ٣/١ ميليون كودك بر اثر اقدامات اين گروه تروريستي آواره شدهاند. برخي از اين كودكان توسط بوكوحرام به دام انداخته شدند و تبديل به كودك- سربازان اين گروه تروريستي شدند. يك پنجم از بمبگذاريهاي انتحاري در نيجريه را كودكان انجام ميدهند كه سه چهارم از آنها دختران هستند.
برخي گزارشها حاكي از آن است كه تاكنون هفت هزار نفر از روستاهاي اطراف شهر چيبوك در شمال شرق نيجريه به دليل تجديد حملات بوكوحرام به چيبوك فرار كردهاند و در طول ماه فوريه حدود ٤٧٠٠هزار نفر به دليل ناامني به چيبوك پناه آوردند. سازمان حقوق بشر در حال برنامهريزي براي پاسخ به نيازهاي اين افراد است. نيازهايي كه از جمله آن ميتوان به سرپناه، غذا، بهداشت، آب و امنيت اشاره كرد. چيبوك اكنون تبديل به يك نماد جهاني در جنگ با بوكوحرام شده است. اما بوكوحرام حتي به كمپهاي آوارگان نيز رحم نميكند و در روز سوم مارس به كمپ آوارگان باكاسي و مايديگوري حمله كرد. گزارشها حاكي از آن است كه اين حمله توسط سه نفر با بمبهاي انتحاري صورت گرفته است. تاكنون درگيريهاي بوكوحرام به مرگ دستكم ٢٠ هزار نفر در شمال شرق نيجريه منجر شده كه در سال ٢٠٠٩ آغاز و به آوارگي بيش از ٣/٢ ميليون نفر منجر شد.
روزنامه اعتماد