اردوغان، معتاد به اقتدارگرایی
میگویند رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، به اقتدارگرایی اعتیاد پیدا کرده است. او باوجود کاهش محبوبیتش در داخل ترکیه حذف مخالفانش را جدیتر از همیشه دنبال میکند و در عملیات نظامی اخیر این کشور علیه منطقه کردنشین عفرین در سوریه هم هیچ محدودیتی برای خود قائل نیست؛ حتی حمله به نیروهای آمریکایی حاضر در منبج، یکی دیگر از شهرهای کردنشین بخش شمالی سوریه.
دیگر هیچ شک و شبههای باقی نمانده که ترکیه میخواهد مداخله نظامی خود را از عفرین فراتر ببرد و اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان مبنی بر ادامه عملیات موسوم به «شاخه زیتون» تا مرزهای عراق گواهی بر این ادعا است. اردوغان با بیان اینکه این عملیات تا منبج هم میتواند کشیده شود، گفت نمیخواهد هیچ تروریستی تا مرز عراق حضور داشته باشد. ترکیه همچنین روز گذشته از ایالاتمتحده خواست که نیروهای خود را از شهر منبج خارج کند. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، روز گذشته گفت ایالاتمتحده باید فورا نیروهای خود را از منبج خارج کند. اظهارات چاووش اوغلو فقط ساعاتی پس از گفتوگوی تلفنی مقامات ترکیه و ایالاتمتحده درباره عملیات شاخه زیتون صورت گرفت. روز گذشته دولت ترکیه با انتشار بیانیهای اعلام کرد که ایالاتمتحده از توقف ارسال اسلحه به یگانهای مدافع خلق در کردستان سوریه خبر داده است. براساس این بیانیه ابراهیم کلین، سخنگوی رجب طیب اردوغان، روز جمعه در تماسی تلفنی با ژنرال مک مستر، مشاور امنیت ملی ایالاتمتحده، گفتوگو کرده و مک مستر در این تماس به ترکیه اطمینان خاطر داده است که این کشور ارسال سلاح به یگانهای مدافع خلق (شبهنظامیان کرد سوریه) را متوقف خواهد کرد.
مقامات آمریکایی این خبر را رد یا تأیید نکردهاند اما بازتاب خبر گفتوگوی تلفنی روز چهارشنبه اردوغان و ترامپ در رسانههای دو کشور متفاوت بود. آنطور که کاخ سفید این گفتوگو را نقل کرده؛ ترامپ از اردوغان خواسته عملیات نظامیاش در شمال سوریه را محدود کند اما اردوغان در سخنرانیاش در آنکارا اعلام کرد: «ما به عملیات خود ادامه میدهیم تا زمانی که دیگر هیچ تروریستی تا مرز عراق حضور نداشته باشد». آمریکاییها میگویند این یعنی نادیدهگرفتن درخواست دونالد ترامپ. بااینحال مشخص نیست اگر آمریکا از اظهارات اردوغان گله دارد، چرا درست پس از جنجال بهوجودآمده بر سر این گفتوگو، بدون هیچ پیششرطی از توقف ارسال سلاح به کردهای سوریه خبر داده است. در منبج حدود دوهزار نیروی نظامی ارتش آمریکا مستقرند. اردوغان در سخنان روز جمعه خود با اشاره به گفتوگوی تلفنی با ترامپ گفت: «برخی اصرار دارند که این عملیات باید کوتاه و محدود باشد. من تلفنی هم تأکید کردم اگر سربازان ما به حملات خود ادامه داده و آنچه را که مقابلشان است، زیر پا بگذارند و بروند، این عملیات چند روز بیشتر طول نخواهد کشید؛ بااینحال ما تلاش میکنیم که کوچکترین آسیبی به غیرنظامیان وارد نشود». عملیات ترکیه در شمال سوریه حالا و در میان این تنشها وارد نهمین روز خود میشود و برخلاف ادعای اردوغان، تلفات غیرنظامی این عملیات هم اندک نیست.
ترکیه در توجیه این عملیات، یگانهای مدافع خلق را گروهی تروریستی و در ارتباط با حزب کارگران کردستان (پکک) میداند. از آن سو آمریکا میگوید از یگانهای مدافع خلق برای مبارزه با داعش همکاری کرده و ادامه همکاریهای دو طرف هم برای پیشگیری از قدرتگرفتن دوباره داعش است. بااینحال اکنون مشخص شده که واشنگتن در روز تنگ متحدان کردش به داد آنها نخواهد رسید. به باور بسیاری از تحلیلگران تروریستخواندن یگانهای مدافع خلق از سوی ترکیه با هیچ متر و معیاری درست از آب درنمیآید؛ بهویژه آنکه بسیاری از شبهنظامیان مورد حمایت ترکیه در سوریه از گروههایی تروریستی مانند گروه احرارالشام هستند. بهگواه آنهایی که از نزدیک کردستان سوریه و نحوه حکومتداری کردها در شمال سوریه را دیدهاند، کردها نه در حال عملیاتهای تروریستی بلکه در حال سروساماندادن به اوضاع این منطقه و رفاه مردم هستند.
شرق