باید به جریان معترض و آسیب‌دیده اجازه می‌دادند که در سوگ عزیزان‌شان گریه کنند
هیچ کشوری به عقیده من بدون ملتش پایدار نمی‌ماند .
ملیحه اسناوندی- روزنامه «جهان صنعت» (شنبه هفتم دی‌ماه)
طی دو روز گذشته، کشور فضای ملتهبی را سپری کرد از اعتراضات پراکنده و محدود گرفته تا حضور پررنگ ماموران امنیتی و یگان‌های ضدشورش. مراسم چهلم کشتهشدگان، بیانیه گروهی از خانواده‌های جان‌باختگان و اعلام فراخوان برای تجمع معترضان در روز پنجشنبه گذشته موجب ایجاد استقرار نیروهای پلیس و حاکم شدن رعب و وحشت در دل مردم شد.
وضعیت آشفته و پرتنشی که به بهانه تصمیم سران قوا بر افزایش قیمت بنزین بود هرچند این موضوع نیز می‌توانست بهانه‌ای کوچک برای انفجار قشر ضعیف کشور باشد. اما خروج آمریکا از برجام، اعمال تحریم‌های سخت و مواضع صریح تهران و واشنگتن مبنی بر عدم مذاکره، اعتراض اصلی این روزهای مردم به حاکمیت است.
از روز پنجشنبه فراخوان‌های مختلفی برای تجمع در مکان‌های مختلف کشور جهت اعتراض به وضعیت اقتصادی صادر شد اما حضور پررنگ نیروهای امنیتی و پلیس ترس و نگرانی را بر مردم نهادینه و اختیار اعتراض را از آنان سلب کرد. این نوع برخوردهای امنیتی در حالی صورت می‌گیرد که همچنان انتقاد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به نحوه برخورد با معترضان و درخواست فعالان سیاسی به اعلام آمار کشتهشدگان و تعلل شورای امنیت در ارائه جزییات حوادث اخیر ادامه‌دار است.
شهاب‌الدین بی‌مقدار نماینده اصلاح‌طلب مجلس از امضاکنندگان اصلی استیضاح وزیر کشور به‌خاطر حوادث پیش آمده در آبان‌ماه است. او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» از موانع استیضاح رحمانی‌فضلی سخن گفت. بی‌مقدار از وجود برخی نهادهای نظارتی قدرت در مجلس گلایه می‌کند و معتقد است که مجلسی کارآمدی خود را به واسطه همین نفوذها از دست داده است. او به همین خاطر نیز از کاندیداتوری در انتخابات پرهیز کرد.
در ادامه گفت‌وگو با این نماینده اصلاح‌طلب مجلس را می‌خوانید.
از روز پنجشنبه شاهد فضای امنیتی در کشور هستیم. آیا این رویه موجب نگرانی و رعب و حشت میان مردم نمی‌شود؟
قرار بود با استقرار نیروهای امنیتی از ایجاد اعتراض پیشگیری کنند، ضمن اینکه کشت و کشتار نشود و با رافت با ملت برخورد شود اما ما شاهد سخت‌گیری‌هایی بودیم و اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد مردم عاصی و معترض‌تر می‌شوند.
باید به جریان معترض و آسیب‌دیده اجازه می‌دادند که در سوگ عزیزان‌شان گریه کنند متاسفانه سیاست همین است هرچند عنوانش را نیز پیشگیری می‌گذارند.
به اعتقاد من باید با ملت رودررو صحبت شود و از آنان دلجویی کرد. باید تاکید داشت که مساله این‌گونه حل نمی‌شود با نیروی نظامی خیلی جواب نمی‌گیریم و نمی‌توان جلوی مردم را گرفت.
بهترین راه گفتمان و توضیح و عذرخواهی و درک مردم است، اگر قرار باشد با رویکرد تهاجمی به نتیجه می‌رسیدیم حکومت نظامی پیش از اینها جواب می‌داد.
علت عدم اطلاع‌رسانی در مورد تعداد کشتهشدگان آبان‌ماه چیست؟
یکی از دلالیل استیضاح وزیر کشور همین عدم اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت آسیب‌دیدگان و کشتهشدگان آبان ماه است. اگر از همان ابتدا این موضوع شفاف‌سازی می‌شد شایعات در کشور در مورد آمار کشتهشدگان منتشر نمی‌شد. ما نمایندگان نیز اطلاعی نداریم متاسفانه این مخفی‌ها کاری‌ها باعث می‌شود خبرگزاری‌ها از قول منابعی آمار را ذکر کنند و با کمال تاسف مردم هم همان آمارها را می‌پذیرند نه تکذیبیه‌های مقامات مسوول.
ما به وزیر کشور گفتیم خودتان آمار را اعلام کنید و واقعیت را بگویید. در جلسه استیضاح نیز این موضوع مطرح شد که گفتند شورای‌عالی امنیت ملی باید تصمیم بگیرد که متاسفانه الان این وضعیت را می‌بینیم ضمن اینکه مردم در مواجهه با برخی از آمار می‌گویند تعداد کشتهشدگان بیشتر از این‌هاست و این یعنی اعتماد مردم نسبت به مقامات در حال از بین رفتن است.
راه‌حل چیست؟
الان باید مقامات مربوطه آمارها را به‌طور رسمی اعلام کنند و نوع حادثه را بگویند آن وقت شاید جامعه بپذیرد و کمی آرام بگیرد .
چرا تعلل در ارائه آمار وجود دارد؟
متاسفانه یک تفکر خاص امنیتی در کشور وجود دارد.
و این تفکر چیست؟
همین که وضعیت زندانی‌ها و معترضان و میزان کشتهشدگان را مسائل امنیتی می‌دانند و به مردم اعلام نمی‌کنند.
علتش عدم تفکیک آشوبگران و معترضان نیست؟
این همه مدت باید این مساله تفکیک می‌شد. نمی‌شود زندانی شدن مردم معترض را انکار کرد مردمی که برای بیان مطالبات‌شان به میدان آمده بودند و هدف آشوبگری نداشتند. الان قطعا مشخص شده است که چه کسانی که آشوبگر بودند و چه کسانی معترض یا نیروهای امنیتی و رهگذر.
نمایندگان تقاضا نمی‌دهند که این آمارها زودتر اعلام شود؟
نمایندگان چه‌کاره هستند؟ ما الان یک استیضاح امضا کردیم اما در نهایت اعلام وصول نشد.
استیضاح کدام وزیر؟
وزیرکشور.
این تعلل خود نمایندگان هم هست که امضایشان را پس می‌گیرند؟
خیر الان ۱۸ نفر دوباره استیضاح آقای رحمانی‌فضلی را امضا و اعلام کردند که ما امضایمان را پس نگرفته بودیم
آقای لاریجانی نیز آقای یوسف‌نژاد را فرستاد و با ما صحبت کرد و به ماه قول داده بود که اعلام وصول شود اما نشد.
چه مساله‌ای را در این موضوع دخیل می‌دانید؟
گاهی در این مسائل از مقام معظم رهبری خرج می‌کنند اما من صلاح نمی‌دانم برای هر موضوع کوچکی ایشان را وارد کنند البته ایشان چیزی نگفتند اگر می‌گفتند من که از امضاکنندگان اصلی استیضاح بودم باخبر می‌شدم.
چه دلایلی برای صرف‌نظر کردن نمایندگان از تقاضایشان برای استیضاح مطرح می‌شود؟
برخی صلاح نمی‌دانند. آقای لاریجانی و کولیوند ما را پیچاندند و اینکه مرتب از این طرف و آن طرف تماس می‌گیرند و می‌گویند استیضاح وزیر کشور به صلاح نیست.
مهم‌ترین دلیل برای استیضاح از جانب شما چیست؟
خون‌هایی است که به ناحق ریخته شده است و وزیر کشور در این رابطه مسوول است. بالاخره یک نفر باید جواب خون‌ها و بی‌گناهانی که کشته شده‌اند را بدهد .
البته من بعد از توضیحات و اطلاعات سپاه فهمیدم وزیر کشور مقصر بود. اینها می‌تواسنتند از وسایل جلوگیری از اغتشاشات مثل آب‌پاش و گاز اشک‌آور و ایجاد موانع در مقابل جاهایی که احتمال آتش‌سوزی استفاده کنند.
این مسائل در جلسه کمیسیون نیز مطرح شد که با بی‌تفاوتی اعلام کردند تعداد ماشین‌های آتش‌نشانی کم بود. من تاکید کردم که این همه شهرداری وسایل آتش‌نشانی دارد و می‌شد از آنها استفاده کرد. این ماشین‌ها در مکان‌های پمپ بنزین باید مستقر می‌شدند و آتش را خاموش می‌کردند اما این پیش‌بینی‌ها انجام نگرفت متاسفانه در پایان هم برخی با افتخار گفتند که ما در جنگ جهانی پیروز شدیم. این در حالی است که هیچ کشوری به عقیده من بدون ملتش پایدار نمی‌ماند .
اخیرا شاهد نامه‌ای از سوی نمایندگان به رهبری در موردFATF بودیم. شما آن نامه را امضا کردید؟
بله ما اخیرا یک نامه به رهبری برای بحث FATF نوشتیم هر چند مدام مورد سرزنش قرار می‌گیریم که چرا نوشتیم خب ما می‌خواهیم وجدانمان راحت باشد. من درکم به عنوان تاجر یک شرکت حمل‌و‌نقلی و کسی که بخش خصوصی کار کرده این است که اگر ما وارد لیست سیاه شویم کشور دچار مشکلات عدیده‌ای می‌شود در این نامه نوشتیم که رهبری نسبت به این موضوع وارد شوند.
اینکه می‌گویید در مورد استیضاح یا نامه به رهبری مدام سرزنش می‌شوید یعنی دست نمایندگان نیز برای بعد هیات نظارتی بسته است؟
متاسفانه لابی در کشور زیاد است تا حرکتی در مجلس می‌کنیم از جانب دوست یا مقامی مورد سرزنش قرار می‌گیریم. این در حالی است که من نماینده‌ام و باید آزادی عمل داشته باشم. نباید در این رابطه نهادی به من نماینده فشار وارد کند که از وظیفه خود کوتاهی کنم. علت کاندید نشدن دوباره من در انتخابات نیز همین موضوع است.
تبریز نسبت به سایر کشورها در آبان‌ماه شلوغ نبود علتش چیست؟
علت اینکه تبریز خیلی شلوغ نبود به‌خاطر موسسات خیریه و خیرینی است که از زمان شاه هم بوده و به فقرا رسیدگی می‌کردند این باعث شد که قشر ضعیف در این شهر خیلی احساس کمبود نکنند و طبیعتا معترضان هم در اینجا کمتر بود.
قبول دارید که معترضان نسبت به وضعیت اقتصادی کشور گلایه داشتند؟
بله شما خودتان بررسی کنید شلوغی‌ها، کشته‌ها و تیراندازی‌ها مربوط به جاهایی هست که اکثرا مردمان فقیری دارند مثل ماهشهر، شهرقدس، شهریار و بهارستان.
پس نگاه سیاسی در مورد معترضان درست نیست؟
خیر درست نیست. باید نگاه اجتماعی با رافت دینی داشت مسائل اقتصادی معترضان و مردم باید حل شود نه آنکه زندانی شوند و با آنان مثل مجرم برخورد کرد. اینطور نیست که معترضان برنامه‌ریزی شده تصمیم به شلوغی گرفته باشند طبیعتا با این افزایش قیمت بنزین خیلی‌ها ناخوداگاه ناراحت و عصبی شدند.
باید تاکید کنم که اقتصاد علم است زوربردار و حکم‌بردار نیست بده‌بستان، بازار آزاد، دادوستد و رقابت‌هاست که قیمت‌ها را مشخص می‌کند بنابراین نمی‌توان به زور به مردم گفت این کار را بکن یا آن کار را نکن.
اخیرا نامه‌ای از ۷۷ نفر اصلاح‌طلب در حمایت از معترضان داشتیم که جنجال درست کرد و این افراد به قوه قضاییه احضار شدند. آیا این بیانیه مغرضانه بود؟
این بیانیه، بیانیه‌ای بود که کشتهشدگان بی‌گناه را محکوم نکرد و خواستار رسیدگی به وضعیتشان شد تا تر و خشک با هم نسوزند. بنابراین نامه خطرناکی نبود که در مواجهه با آن زندانی و احضار کنند این نوع برخوردها یعنی حرف نزنید وقتی مجبور کنیم مردم حرف نزنند و با کسانی که حاضرند هزینه بدهند اما حرف‌شان را بزنند برخورد کنیم باید انتظار انفجار داشته باشیم.
من خیلی مخالفم که امضاکنندگان این نامه را ببرند و بازجویی و زندانی کنند مثل آقای کیانوش راد خیلی‌ها دل‌شان به حال مملکت می‌سوزد و می‌گویند خدایی نخواسته اگر به این مسائل اجتماعی و اقتصادی مردم و احساسات مردم احترام نگذاریم فردا تروخشک با هم می‌سوزند. من خود به‌خاطر دلسوزی به انقلاب و کشور نامه می‌نویسم وگرنه می‌توانم تحت هر شرایطی راه خودم را ادامه بدهم.
اگر این بیانیه از طرف نمایندگان صادر می‌شد بازهم همین برخورد صورت می‌گرفت؟
شاید صورت می‌گرفت و شاید هم برای بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان مورد تردید قرار می‌گرفت ولی در رابطه با اتفاقات آبان‌ماه کمیسیونی در اصل ۹۰ تشکیل شده و از هر فراکسیون یک نماینده معرفی شده تا نتیجه مثبتی حاصل شود.
راه‌حل منطقی در برخورد با معترضان چیست؟
اگرمی خواهیم مسائل کشور حل شود باید تعدادی کارشناس علوم روانشناسی، جامعه‌شناسی و اقتصادی جمع شوند و ایده‌پردازی کنند.
متاسفانه ما فکر می‌کنیم که ساختمان کارخانه بسازیم یا اتوبان بکشیم مردم قانع می‌شوند اما مردم روح دارند و باید روح‌شان را تسکین داد البته مساله معیشتی و فقر وجود دارد باید تیمی نه از خودی‌ها بلکه از کارشناسان خبره جمع شوند و راه‌حلی پیدا کنند
وقتی هر روز بر تعداد فقرا افزوده می‌شود مشکلات نیز بیشتر می‌شود. حدیث و روایات معروف از بزرگان است که از هر جا کفر بیاید ایمان هم از آنجا خارج می‌شد.
یا اینکه شکم گرسنه چیزی نمی‌فهمد. اخیرا هم آیت‌الله جوادی‌آملی فرمودند که با جیب خالی نمی‌شود مقاومت کرد. اینها بیشتر را‌ه‌حلش فرهنگی- اجتماعی است ضمن اینکه مردم را آزاد بگذارند که حرف‌شان را بزنند و اعتراض‌شان را بگویند.
راه‌حلی که به ذهنم می‌رسد این است که باید جامعه را درک کرد و با همه کشورها ارتباط برقرار کنیم. الان دانشجوهای ما مضطرب و نگرانند نسبت به آینده خود و دنبال چاره برای فرار از کشور هستند.
این دانشجویان خبره نعمت و از معدن نفت هم مهم‌تر هستند اما ما توجهی نمی‌کنیم. از آن طرف باید به وضعیت این حاشیه‌نشین‌ها رسیدگی کرد آنها زندگی‌شان نمی‌گذرد خیلی وقت‌ها گرسنه می‌خوابند .
