درخواست تشکیل کمیته تحقیق درباره مرگ بازداشتی‌ها
دیوارنویسی درباره مرگ سینا قنبری در قرنطینه زندان اوین
کمپین حقوق بشر در ایران بر ضرورت تشکیل کمیته مستقل تحقیق درباره بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری دی ماه که در بازداشتگاه‌های ایران جان باخته‌اند تاکید کرد. خبرگزاری فارس اما با انتشار نامه‌ای که مدعی شده است از سوی بازماندگان سینا قنبری، جان‌باخته در قرنطینه زندان اوین نوشته و برای این خبرگزاری ارسال شده، از لغو مجلس ترحیم او از سوی خانواده‌اش خبر داده است.
به دنبال انتشار خبرهایی درباره مرگ شماری از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های سراسری دی ماه در ایران (مرگ دو نفر -سینا قنبری و وحید حیدری- تایید شده اما مقامات رسمی دلیل جان باختن آنها را خودکشی اعلام کرده‌اند) کمپین حقوق بشر در ایران خواستار انجام تحقیقاتی مستقل در مورد پرونده مرگ این دو بازداشتی شده.
این سازمان حقوق بشری از جمهوری اسلامی خواسته تا با انجام این تحقیقات، نتایج تمامی مراحل آن در اختیار مردم قرار داده شود و روند تحقیقات، شفاف باشد.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران در همین رابطه گفته است سوال‌هایی جدی در مورد مرگ این معترضان وجود دارد: «پس از مرگ معترضان در بازداشتگاه کهریزک در سال ۸۸، مقامات ادعای خودکشی را مطرح کرده بودند اما در نهایت نتوانستند انکار کنند که قربانیان بر اثر شکنجه و شرایط غیرانسانی کهریزک جان باختند.»
سینا قنبری ۲۲-۲۳ ساله، در قرنطینه بازداشتگاه اوین تهران، در تاریخ ۱۷ دی ۹۶ به دلایل نامعلوم درگذشته است. مقامات قضایی در ایران ادعا می‌کنند او خودکشی کرده است. محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور گفته است او در دستشویی قرنطینه زندان اوین خودکشی کرده و فیلمی هم در این مورد وجود دارد که خودکشی او را تایید می‌کند. او سینا قنبری را «یک معتاد» معرفی کرده است.
محمد حیدری، ۲۲ ساله، در بازداشتگاه شماره ۱۲ رضوی نیروی انتظامی اراک، اوایل دی ماه درگذشت. گفته شده که او هم خودکشی کرده و از سوی مقامات به عنوان «معتاد و قاچاق‌فروش معرفی شده» اما خانواده‌اش این ادعا را رد کرده‌اند و گفته‌اند او دستفروش بوده. وکیل او به کمپین حقوق بشر در ایران گفته است مقامات تلاش دارند با ادعای خودکشی بر روی دلایل واقعی مرگ او سرپوش بگذارند.
محمد نجفی روز ۱۸ دی گفته است من باور دارم که این مرد جوان خودکشی نکرده است: «این مرد جوان معترض بوده. آنها او را بازداشت کردند، مورد ضرب و شتم قرار دادند و کشتند. حالا می‌خواهند حسن شهرت او را تخریب کنند.»
کمپین حقوق بشر در ایران اما روز جمعه ۲۲ دی ماه از مقامات ایرانی خواست تا دست از «ارعاب و تلاش برای ساکت‌کردن» خانواده‌های کسانی که در بازداشتگاه یا در خیابان کشته شده‌اند بردارند و از «آزار و اذیت کردن قربانیان» که تلاش دارند بر روی افکار عمومی اثر بگذارند، خودداری کنند.
دو سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر نیز در روزهای گذشته بر ضرورت توجه مقامات جمهوری اسلامی به حقوق بازداشت‌شدگان و خانواده‌های آنان تاکید کردند و درباره زیر پا گذاشته شدن سیستماتیک این حقوق هشدار دادند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از ایران به دنبال اعتراضات مردمی در شهرهای مختلف ایران علیه حاکمیت، دست‌کم ۲۵ نفر کشته شده‌اند.
جمهوری اسلامی در جریان اعتراضاتی که به مرگ معترضان انجامیده یا در جریان کشتار مخالفان و منتقدان سیاسی خود، معمولا اجازه برگزاری مجلس ترحیم به بازماندگان نمی‌دهد. از دزفول اما خبر می‌رسد برای محسن عادلی، از کشته‌شدگان اعتراضات اخیر مجلس ترحیمی با حضور گسترده مردم برگزار شده است.
پیش از این ارسلان جعفری شهنی، فرماندار دزفول مرگ این معترض در بازداشتگاه را تکذیب کرده بود اما گفته بود که او هدف شلیک گلوله قرار گرفته و در بیمارستان جان باخته است. شهنی همچنین گفته بود در دزفول و در جریان حوادث اخیر هیچ فردی هنگام بازداشت فوت نشده است.
کمپین حقوق بشر در ایران اما در روزهای گذشته گزارش داده بود که محسن عادلی در زندان دزفول خودکشی کرده. با وجود اعلام مرگ او در بیمارستان اما تاکنون علت دقیق و تاریخ مرگ محسن عادلی از طرف خانواده او، منابع مستقل یا مقامات امنیتی اعلام نشده است.
از سوی دیگر از تهران خبر می‌رسد مجلس ترحیم سینا قنبری به خواست خانواده خود او لغو شده است.
خبرگزاری فارس، وابسته به نهادهای امنیتی، روز جمعه ۲۲ دی ماه با انتشار خبری نوشته است اعضای خانواده سینا قنبری بر خود واجب دانسته‌‌اند با لغو برگزاری مراسم ترحیم و جلوگیری از ایجاد هزینه برای نظام و مردم کشورمان، برای خنثی‌سازی مکر و حیله دشمنان تلاش کنیم .
مشخص نیست که آیا خانواده قنبری این تصمیم را آزادانه گرفته‌اند یا فشارهای امنیتی باعث نوشته شدن چنین نامه‌ای شده است؛ اگر اساسا چنین نامه‌ای وجود داشته باشد چون در موارد مشابه خانوده جان‌باختگان معمولا چنین خبرهایی را تکذیب کرده‌اند.
اما در متن این نامه که خبرگزاری فارس مدعی شده دستنویس آن را در اختیار دارد، آمده است: «عزیزمان سینا قنبری در سحر روز شنبه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۶ در زندان اوین شهر تهران از دنیا رفت و این خبر در رأس اخبار خبرگزاری‌ها، خصوصا خبرگزاری‌های معاند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و از همان ساعات اول، این رسانه‌های معاند با شایعه پراکنی و لجن‌پراکنی قصد بهره‌برداری از این موضوع را در رأس اهداف و برنامه‌های خود قرار داده‌اند.»
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «از طرفی خبر برگزاری مراسم عزای فرزند ارجمندمان در روز جمعه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۲، موجب شد که با درج در خبرگزاری‌های غربی، عبری و عربی، با فراخوان حضور و تجمع در این مراسم، قصد برگزاری تظاهرات و بهره‌برداری سیاسی بر ضد منافع کشورمان نمایند. لذا خانواده قنبری با حفظ حق پیگیری و سوال درخصوص نحوه و شکل فوت فرزندمان از طریق مراجع قانونی، همچون سایر خانواده‌های ولایی، انقلابی و ریشه‌دار کشور، برخود واجب دانسته با لغو برگزاری این مراسم و جلوگیری از ایجاد هزینه برای نظام و مردم کشورمان، تلاش بر خنثی سازی مکر و حیله دشمنانی که با برگزاری تجمعات این‌چنینی موجب از دست رفتن فرزند برومندمان شده‌اند، نماییم.»
به دنبال ناآرامی‌های اخیر در ایران، بر اساس اعلام منابع رسمی بیش از سه هزار و ۷۰۰ نفر بازداشت شده‌اند و سازمان‌های حقوق بشری تداوم بازداشت دستگیر شدگان و نحوه رفتار با آنان هشدار داده‌اند.
رادیو زمانه
