آلمان که در آغاز در زمینه مبازره با گسترش ویروس کویدـ۱۹ رشک سایر کشورهای اروپائی را برانگیخته بود، از آغاز سال جاری در این زمینه با مشکلاتی بزرگتر از همه روبرو شده است. برای مقابله با این دشواری‌ها، قانون تازه‌ای از نیمه شب جمعه به شنبه، سوم به چهارم اردیبهشت در سراسر آلمان به مرحله اجرا گذاشته می‌شود که منع رفت و آمد شبانه مهم ترین بخش آن است.
لایحه «تغییر قانون مقابله با کرونا» که ابزاری برای «توقف اضطراری» خوانده می‌شود، پس از مدت‌ها بحث و جدل سرانجام در مجلس فدرال و شورای ایالات آلمان به تصویب رسید. این قانون از ساعت ۲۴ امروز تا پایان روز ۳۰ ژوئن به مرحله اجرا گذاشته می‌شود. در صورت لزوم، تمدید قانون جدید باید دوباره به تصویب مجلس فدرال و شورای ایالات برسد.
تصمیمی کاملا استثنائی
این یکی از موارد کم سابقه است که مجلس فدرال و شورای ایالات قانونی را تصویب می‌کنند که ناقض اختیارات قانونی ایالات است. به همین دلیل، اقدام دو نهاد قانونگذاری انتقادها و حتی شکایت‌هائی را در پی داشته است.
متن مصوبه «تغییر قانون مقابله با کرونا» امروز با انتشار در روزنامه رسمی قابل اجرا شد. در چارچوب این مصوبه رفت و آمد شبانه از ساعت ۱۰ شب تا ساعت ۵ بامداد روز بعد، جز در موارد اضطراری برای همگان ممنوع است. موارد اضطراری عبارتند از رفت و آمد به سر کار و مراجعه ناگزیر به درمانگاه. البته افراد می‌توانند برای پیاده روی و ورزش از خانه خود خارج شوند، به شرطی که در تمام مدت تنها باشند.
تشدید مقررات در مناطقی اجباری است که در آن‌ها ظرف سه روز پیاپی در یک هفته بیش از ۱۰۰ تن در برابر هر ۱۰۰ هزار تن جمعیت به ویروس کرونا آلوده شده باشند.
نقش شورای ایالات در آلمان
بر اساس قوانین آلمان، هرگاه یک مصوبه مجلس فدرال اختیارات و قوانین مصوبه مجالس ایالتی را لمس کند، آن مصوبه باید به تصویب شورای ایالات برسد. شورای ایالات از نخست وزیران، وزیران و شخصیت‌های سیاسی ۱۶ ایالت آلمان تشکیل شده است و در این کشور جایگاهی شبیه مجلس سنای کنگره آمریکا دارد.
شورای ایالات، با تایید نهائی مصوبه یک روز قبل مجلس فدرال، راه اجرای سراسری تغییرات قانون حفاظت در برابر کرونا را هموار کرد. پیش‌تر، بسیاری از سیاستمداران و صاحبنظران آلمانی با پیشنهاد دولت مرکزی برای تصویب این تغییرات برای سراسر کشور مخالفت کرده بودند، زیرا آن را ناقض حقوق ایالات می‌دانستند. اما اوج گیری شدید بیماری و دشوار شدن واکسیناسیون همگانی باعث شد که سرانجام خواسته آنگلا مرکل صدراعظم آلمان به کرسی بنشیند.
پس از تصویب قانون در شورای ایالات و پیش از انتشار آن در روزنامه رسمی، فرانک والتر اشتاین مایر رئیس جمهور آلمان باید آن را امضا می کرد. این کار نیز پیش از ظهر جمعه انجام شد.
چرا موفقیت آلمان ادامه نیافت؟
در زمستان ۲۰۱۹ و بهار ۲۰۲۰، آلمان نخستین کشوری بود که با آزمایش چند مسافر بیماری که از اسکی بازآمده بودند، متوجه وجود ویروس کرونا در آن‌ها شد و دست به اقداماتی مناسب برای جلوگیری از پخش ویروس در سراسر کشور زد. موفقیت در این زمینه تا تابستان ادامه داشت، اما با مسافرت‌های تابستانی و کاهش محدودیت‌های اجتماعی، بار دیگر نسبت به بازگشت موج‌های دوم و سوم کرونا در پائیز و زمستان هشدار داده شد.
دولت آلمان در عین حال متهم به سهل انگاری در زمینه خرید و ذخیره کافی واکسن فایزر و بیون تک شد و از دید منتقدان به این دلیل برنامه واکسیناسیون را به موقع شروع نکرد.
سخنگوی شرکت بیون‌تک در آلمان زمستان گذشته به رسانه‌ها گفت که این شرکت در تابستان ۲۰۲۰ پیشنهاد ذخیره کافی واکسن را با وزارت بهداری آلمان در میان نهاد، اما این وزارتخانه برای تهیه آن اقدام نکرد.
وخامت اوضاع در دور سوم
اکنون نه تنها تعداد مبتلایان جدید در بسیاری از ایالات آلمان به بالای ۲۰۰ تن در برابر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت رسیده، بلکه بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستان‌های سراسر کشور نیز اشباع شده‌اند و ظرفیت پذیرش بیمارانی با درجه بیماری پیشرفته را ندارند. به این دلیل، دولت ضمن تلاش برای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون، می‌کوشد با تشدید محدودیت‌های اجتماعی زمان لازم را برای کنترل کامل کرونا کسب کند.
از دو هفته پیش، دولت آلمان بخشی از واکسن‌هائی را که موفق به تهیه آن شده در اختیار پزشکان خانواده قرار می‌دهد تا آن‌ها با در نظر گرفتن اولویت‌های لازم، بیماران خود را واکسینه کنند. تا امروز کادرهای خدمات درمانی و افراد بالای ٧۵ ساله واکسینه شده اند و نوبت به افراد بالای ٧۰ ساله و افراد دارای پیشینه بیماری‌های خطرناک رسیده است.
دکتر مختار جلیلی، پزشک داخلی در بن آلمان در گفت و گو با بخش فارسی رادیو فرانسه ابراز امیدواری کرده است که تا دو ماه دیگر همه شهروندان آلمان واکسینه شوند و مردم بتوانند زندگی عادی خود را از سر بگیرند.
تعطیل دوباره کسب و کار
با تغییر قانون حفاظت در برابر کرونا، علاوه بر منع رفت و آمد شبانه، در مناطقی که شدت آلودگی بالاتر از ۱۰۰ تن در برابر ۱۰۰ هزار تن در یک هفته باشد، به استثنای داروخانه‌ها، فروشگاه‌های مواد بهداشتی و مواد غذائی، همه مغازه‌های دیگر باید بسته شوند و تنها می‌توانند مشتریانی را که قبلا وقت گرفته و دارای تست منفی کرونا هستند بپذیرند. اما اگر میزان آلودگی هفتگی به بیش از ۱۵۰ تن در برابر ۱۰۰ هزار تن برسد، مشتریان تنها می‌توانند کالاهائی را که از پیش سفارش داده‌اند در برابر فروشگاه دریافت کنند، اما اجازه ورود به آن را ندارند.
در مناطقی که تعداد آلودگی‌های جدید در یک هفته از مرز ۱۶۵ تن در برابر ۱۰۰ هزار تن تجاوز کند، تدریس حضوری در مدارس نیز تعطیل خواهد شد. در حال حاضر، دانش آموزان ۳ روز در هفته به صورت نوبت بندی شده به مدرسه می‌روند و بقیه هفته را به صورت آنلاین درس می‌خوانند.
نخستین شکایت‌ها علیه قانون جدید
دو حزب سیاسی دموکرات آزاد و «انتخاب کنندگان آزاد» نخستین شکایت‌ها را علیه قانون منع رفت و آمد شبانه تسلیم دادگاه قانون اساسی آلمان کرده‌اند. دادگاه قانون اساسی عالی‌ترین مرجع قضائی آلمان است و به ویژه ماموریت دارد انطباق قوانین را با مفاد قانون اساسی کنترل کند.
«هوبرت آیوانگر» رئیس حزب انتخاب کنندگان آزاد که در عین حال قائم مقام نخست وزیر ایالت بایرن نیز هست گفته که این شکایت به خاطر حفظ حق آزادی شهروندان تسلیم شده است. پیش از این دو حزب سیاسی، یک وکیل سرشناس نیز علیه این قانون شکایتی تسلیم دادگاه قانون اساسی کرده بود. وی گفته است که تنها در نظر گرفتن میزان آلودگی هفتگی برای اجرای چنین مقررات سختی کافی نیست و به ویژه مقررات منع رفت و آمد با این معیار تناسب ندارد.
منتقدان مقررات جدید شورای ایالتی آلمان را متهم می‌کنند که بدون رای گیری رسمی مصوبه مجلس فدرال را برای منع رفت و آمد شبانه در سراسر کشور تایید کرده است، در حالی که باید ابتدا یک کمیسیون تخصصی را مامور بررسی این مصوبه می‌کرد و بعد آن پیشنهاد را به صورت رسمی به رای می‌گذاشت.
رادیو بین المللی فرانسه
