سلول انفرادی مصداق بارز شکنجه است
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر که سال‌ها زندانی سیاسی بود و مهرماه گذشته آزاد شد، بارها در گفتارها و نوشتارهای خود درباره شکنجه «سلول انفرادی» هشدار داده است. از او کتابی نیز با نام «شکنجه سفید» نیز منتشر شده است که مصاحبه‌های او با ۱۲ زن زندانی سیاسی در ایران (در چاپ دوم ۱۳ زن) و تجربیات آنان از سلول انفرادی است. او در یادداشتی برای ایران‌وایر به ابعاد شکنجه سفید سلول انفرادی پرداخته است.
***
سلول انفرادی یکی از پیچیده‌ترین شکنجه‌های روحی و روانی است که زندانی را در موقعیتی قرار می‌دهد که روانشناسان از آن به عنوان «شکنجه سفید» یا «شستشوی مغزی» یاد می‌کنند.
سلول انفرادی موقعیتی است که زندانی در شرایط ایزوله مطلق و بی‌خبری قرار گرفته و در سلول، از حق برخورداری از بدیهی‌ترین حقوق انسانی و شرایط زیست انسان محروم می‌گردد. از دسترسی به حمام و دستشویی، حق هواخوری و دیدن نور و روشنایی و هوای آزاد، شنیدن صدا و مجالست با انسان دیگر محروم می‌گردد.
در تداوم بی‌خبری و اختلال در سیستم و کارکرد طبیعی مغز، فرد زندانی دچار اختلالاتی می‌شود که گاه تمرکز فکری خود را از دست می‌دهد یا تحت تاثیر یا القای اخبار دروغ و جهت دار بازجو، افکار و اظهاراتی پیدا می‌کند که مصداق شستشوی مغزی است.
این شکنجه علاوه بر اذیت و آزار فرد زندانی در دوران سخت و طاقت فرسای سلول انفرادی، گاهی عوارض هولناکی بر جسم و روح و روان زندانی بر جای می‌گذارد که تا آخر عمر با وی باقی می‌ماند.
در کشور ایران، سلول انفرادی به طور سیستماتیک علیه فعالان سیاسی و مدنی اعمال می‌گردد و تا کنون شاهد اعترافات و اقرارهای افرادی در سلول انفرادی بودیم که باور آن برای جامعه غیرممکن بود.
متاسفانه بر اساس اقرار و اعترافات کذب و تحت فشارهای روحی و روانی زندانیان، گاه شاهد صدور احکام اعدام و اجرای آن نیز بوده‌ایم و احکام سنگین بسیاری از فعالان مدنی و سیاسی نیز از جمله عواقب این اعترافات دروغین بوده است.
سال‌هاست که فعالان حقوق بشر و نهادهای حقوق بشری، از جمله «کانون مدافعان حقوق بشر»، نسبت به اعمال این شکنجه فعالیت می‌کنند. از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۸۱ که تعداد زیادی از بازداشت‌شدگان ملی‌مذهبی و نهضت آزادی در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه «عشرت‌آباد» سپاه پاسداران نگهداری می‌شدند، و همچنین پس از آن، بازداشت و نگهداری وبلاگ‌نویسان و روزنامه‌نگاران در سلول‌های انفرادی در بندهای امنیت، بحث سلول انفرادی به طور جدی مطرح شد.
خانواده‌های بازداشت‌شدگان ملی‌مذهبی و نهضت آزادی چندین تجمع از جمله مقابل کاخ دادگستری، مجلس شورای اسلامی و سازمان ملل جهت تعطیلی سلول‌های انفرادی برگزار کردند و در سال ۱۳۸۳ «کانون مدافعان حقوق بشر» کنفرانس مطبوعاتی بزرگی با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی و حتی سفرای کشورهای اروپایی برگزار کرد و اعلام کرد که سلول انفرادی مصداق بارز شکنجه است و در کشور ایران به طور سیستماتیک علیه فعالان سیاسی و مدنی اعمال می‌شود.
«شورای ملی صلح» بیانیه‌های متعددی در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸، و به خصوص در پی بازداشت گسترده فعالان سیاسی پس از انتخابات خرداد ۱۳۸۸، صادر کرد و به نگهداری متهمان در سلول‌های انفرادی اعتراض کرد.
من، نرگس محمدی، که در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ و هم پس از آن در «کانون مدافعان حقوق بشر» علیه سلول انفرادی تحقیق و فعالیت کرده بودم، در زندان اوین اقدام به گرفتن مصاحبه‌هایی از ۱۲ زن زندانی که مدت‌ها در سلول انفرادی نگهداری شده بودند کردم.
این کتاب در سال ۱۳۹۹ توسط «نشر باران» در سوئد منتشر و به زبان‌های مختلف ترجمه شده و اکنون نیز در حال ترجمه است.
اسفند ۱۳۹۹ گروهی از فعالان سیاسی-مدنی که تجربه حبس در سلول انفرادی را داشتند با ارائه متن حقوقی و دادخواستی مبنی بر بازداشت و نگهداری در سلول انفرادی تصریح کردند که طبق قوانین جاری کشور، سلول انفرادی مصداق بارز شکنجه و غیرقانونی بوده اما در مورد این فعالان اعمال شده است.
این گروه خواستار محاکمه آمران و عاملان این شکنجه علیه خود شده‌اند. مصاحبه‌ها، نوشته‌ها و فعالیت‌هایی از آن زمان توسط این گروه در حال برنامه‌ریزی و اجراست و این فعالان امید دارند بتوانند با فعالیت‌های مدنی و حقوق بشری مانع تداوم این شکنجه در ایران شوند.
