توافق احزاب میانه‌رو برای تشکیل دولت ائتلافی در آلمان

مرکل کوتاه آمد 

مارتین شولتز      آنگلا مرکل 

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، بدون تردید خوشحال‌ترین فرد در این کشور است. بعد از نزدیک به سه ماه آشفتگی سیاسی در آلمان، روز گذشته مرکل توانست با سوسیال‌دموکرات‌ها بر سر طرحی به منظور ایجاد یک دولت ائتلافی به توافق برسد. به نظر می رسد با این توافق، موانع اصلی از سر راه تشکیل دولت ائتلافی برداشته شده باشد. این در حالی است که شائبه‌ها درخصوص دولت آتی آلمان و طولانی‌شدن روند مذاکرات، باعث تضعیف نقش رهبری آلمان در اروپا و جهان و همچنین آینده سیاسی خود مرکل شده بود.

 این توافق در حالی صورت گرفت که مارتین شولتز، رهبر حزب سوسیال‌دموکرات آلمان بعد از افول پایگاه رأی این حزب در انتخابات سراسری سال گذشته، اعلام کرد که با عدم مشارکت در دولت آتی به‌عنوان یک حزب اپوزیسیون عمل خواهد کرد. اما شکست مذاکرات حزب دموکرات مسیحی آنگلا مرکل با دو حزب سبزها و دموکرات‌های آزاد برای تشکیل یک دولت باعث شد صدراعظم آلمان برای جلوگیری از تشکیل یک دولت اقلیت و عدم گسترش بی‌ثباتی در کشور، بار دیگر دست یاری به سوی متحد پیشین خود دراز کند. البته طبق اعلام برخی روزنامه‌های آلمانی، این توافق بعد از کوتاه‌آمدن مرکل در برابر برخی خواسته‌های شولتز حاصل شده است.
احیای اروپا
به نظر در روند مذاکرات دو طرف برای تشکیل دولت ائتلافی، پیش‌نویس طرحی به‌عنوان برنامه دولت آتی در سیاست داخلی و خارجی نیز تهیه شده است. براساس آن پیش‌نویس، در حوزه سیاست خارجی قرار است همکاری‌های نزدیکی میان آلمان و فرانسه شکل بگیرد. از دیگر سو، مرکل نیز بعد از حصول توافق با سوسیال‌دموکرات‌ها در جمع خبرنگاران از تلاش برای ساخت یک اروپای جدید خبر داد. همچنین براساس سندی که به رسانه‌های آلمانی درز کرده، کمک آلمان به بودجه اتحادیه اروپا افزایش خواهد یافت. شاید به همین خاطر باشد که ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپایی، این توافق را برای اروپا بسیار مفید و سازنده توصیف کرده است. اهمیت آلمان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپایی برای اتحادیه اروپا به اندازه‌ای است که بسیاری از کشورهای عضو این اتحادیه برای تداوم روند مذاکرات با بریتانیا درخصوص خروج این کشور از اتحادیه اروپا، چشم به روند مذاکرات برای تعیین دولت آتی آلمان دوخته بودند. علاوه بر این براساس این طرح توافقی، آلمان قرار است از عربستان سعودی به‌عنوان یکی از خریداران اصلی تجهیزات نظامی آلمان بخواهد که از صدور سلاح به کشورهای درگیر در جنگ یمن خودداری کند.

انسجام اجتماعی
همان‌طور که گفته شد این طرح قرار است نقشه راه دولت آتی آلمان در حوزه سیاست داخلی را نیز تعیین کند. یکی از نکات اصلی این طرح ٢٤صفحه‌ای، مسئله مهاجرت است که براساس آن توافق شده میزان پذیرش پناه‌جویان توسط آلمان در هر سال به ٢٠٠‌ هزار نفر محدود شود. رویکرد احزاب میانه‌رو به مقوله مهاجرت یکی از دلایل کاهش پایگاه رأی این احزاب در انتخابات سراسری سال گذشته آلمان بود. مرکل و شولتز در جریان کنفرانس مشترک خبری خود، همچنین از شروعی تازه برای آلمان سخن گفته و بر نیاز به تقویت «انسجام اجتماعی» در کشور تأکید کردند. راهیابی احزاب تندرو دست‌راستی ازجمله «آلترناتیو برای آلمان» به پارلمان آلمان برای نخستین‌بار بعد از جنگ جهانی نشان از مخاطراتی دارد که ممکن است در سال‌های پیش‌رو گریبان‌گیر این کشور شود. به‌عنوان یکی دیگر از نکات مهم در روند مذاکرات، باید به توافق مرکل با این خواسته شولتز اشاره کرد که براساس آن کارگر و کارفرما باید سهمی مساوی برای بیمه درمانی پرداخت کنند. از سال ٢٠٠٥ میلادی به بعد و در نتیجه انجام اصلاحاتی در نظام بیمه درمانی این کشور، بیمه‌شدگان بايد سهم بیشتری پرداخت می‌کردند. همچنین این طرح با معافیت مالیاتی ١٠‌میلیاردیورویی برای شهروندان آلمانی تا سال ٢٠٢١ میلادی همراه خواهد بود.

توافق با چاشنی اعتراض
البته توافق برای تشکیل دولت ائتلافی باید توسط اعضاي حزب سوسیال‌دموکرات در کنگره‌ای که در روز ٢١ ژانویه برگزار می‌شود، تأیید شود. برخی از اعضاي این حزب بیم دارند که تداوم همکاری با مرکل می‌تواند بیش از پیش به وجهه این حزب لطمه بزند. از نظر آنها همین حضور در دولت ائتلافی با مرکل بوده است که در انتخابات سراسری سال گذشته، بدترین نتیجه را از زمان شکل‌گیری آلمان فدرال جدید در سال ١٩٤٩ برای این حزب رقم زد. جالب اینکه آخرین دور مذاکرات در مرکز حزب سوسیال‌دموکرات و با حضور رهبران بلوک دموکرات مسیحی در میان اعتراضات فعالان محیط ‌زیست و همچنین کارگران این منطقه صنعتی آلمان برگزار شد. لازم به توضیح است که در صورت عدم موافقت اعضاي حزب سوسیال‌دموکرات با تشکیل دولت ائتلافی و شکست مذاکرات، مرکل دو گزینه در پیش دارد: یا تشکیل دولت اقلیت یا برگزاری یک انتخابات جدید که هر دو گزینه با کاهش ثبات سیاسی در آلمان، افول جایگاه منطقه‌ای و جهانی این کشور و همچنین به‌خطرافتادن آینده سیاسی مرکل همراه خواهد بود.

شرق