رضا خندان همسر نسرین ستوده درباره مصداق اتهام «اختفا جاسوس» خانم نسرین ستوده در پروندهای که به پنج سال حبس غیابی منجر شده است به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «مصداق این اتهام دیدار با دیپلماتهای خارجی که مظنون به ارتباط با افسران اطلاعاتی هستند قید شده است. اما سوال من این است که چطور میتوان کسی را نه با قطعیت بلکه با مظنون بودن به پنج سال حبس محکوم کرد و اساسا چرا آن دیپلماتهای مطنون اخراج نشدهاند و یا روابط با آنها قطع نشده است.»
آقای خندان در ادامه با اظهار اینکه مصداق اتهام جاسوسی برای این وکیل و فعال حقوق بشر غیرمنطقی است گفت: «اگر ملاقات با دیپلماتهای خارجی جرم است پس روابط بینالملل باید فاتحهاش خوانده شود. چند روز پیش آقای ولایتی با پوتین که زمانی افسر کا.گ.ب بوده دیدار داشت. آقای ظریف صبح تا شب با دیپلماتهای کشورهای دیگر ملاقات دارد که میشود مدعی شد نصف آنها مظنون ارتباط با افسران اطلاعاتی هستند. پس الان آقای ظریف هم متهم به جاسوسی است؟»
رضا خندان تاکید کرد اتهام اختفا جاسوس در اولین پرونده خانم نسرین ستوده که منجر به پنج سال حبس غیابی شده، قید شده است. علاوه بر این، او با پرونده دیگری در ارتباط با وکالت دختران خیابان انقلاب و تشکیل گروه لگام (تلاش برای حذف گام به گام اعدام) متهم است.
خانم ستوده در تاریخ ۲۳ خرداد ماه ۹۷ در منزلش بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان اوین به سر میبرد. به او گفته شده بازداشت او برای اجرای حکم پنج سال غیابی صورت گرفته است. او همچنین با پرونده دیگری نیز با اتهامات بیشتر همچون تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی از طریق اجتماع و تبانی با شاپرک شجریزاده یکی از دختران خیابان انقلاب و تشکیل و عضویت در گروه لگام مواجه است.
مغایرت حکم با اتهام / صدور حکم بیشتر خلاف ماده قانونی
یپام درفشان یکی از وکلای خانم نسرین ستوده که اکنون در زندان اوین است به کمپین حقوق بشر در ایران گفت این وکیل به اتهام «اختفا جاسوس» به پنج سال حبس غیابی از سوی قاضی مقیسه محکوم شده است در حالی که متن کیفرخواست با رای صادره از سوی این قاضی هماهنگ نیست و از سوی دیگر خانم ستوده بیشتر از حد مجازات قانونی برای این اتهام محکوم شده است.
آقای درفشان یکی از وکلای خانم ستوده درباره اتهام «اختفا جاسوسی» به کمپین گفت: «در کیفرخواست دو اتهام تبلیغ علیه نظام و تشکیل دستجعات علیه امنیت ملی کشور قید شده است. اما قاضی مقیسه برخلاف کیفرخواست و براساس ماده ۵۱۰ که مربوط به اتهام «اختفا جاسوس» است حکم پنج سال حبس را صادر میکند. در حالی که این اتهام اساسا در کیفرخواست نبوده است.»
طبق توضیحات این وکیل دادگستری در متن کیفرخواست خانم نسرین ستوده براساس ماده ۵۰۰ و ۶۱۰ متهم شده در حالی که قاضی مقیسه بدون توجه به کیفرخواست براساس ماده ۵۱۰ او را به پنج سال محکوم میکند. حکمی که حتی با همین ماده نیز همخوانی ندارد. پیام درفشان در این باره گفت: «حداکثر مجازات براساس ماده ۵۱۰ قانون مجازات اسلامی که مورد استناد شعبه ۲۸ قرار گرفته است سه سال حبس است اما قاضی مقیسه ۵ سال حبس که بسیار بیشتر از مجازات در نظر گرفته شده این ماده است صادر کرده است.»
آقای درفشان در ادامه گفت: «محمود بهزادیراد وکیل خانم ستوده فورا به این حکم که مخالف با کیفرخواست است اعتراض میکند. دایره اجرای احکام با بهزادی موافقت میکند و طی نامهای به مقیسه مینویسد که کیفرخواست با حکم مغایرت دارد و باید درست شود یا توضیح داده شود. طبق قانون وقتی وکیلی به حکمی اعتراض میکند باید آن حکم بررسی شود و متهم میتواند تا زمان قطعیت حکم با قرار وثیقه آزاد شود اما آقای مقیسه بدون هرگونه استدلال حقوقی در یک جمله مینویسد نظر دادگاه همین است.»
پیام درفشان در ادامه گفت: «مدتی بعد شعبه هفتم بازپرسی دادسرای اوین خانم ستوده را از زندان احضار میکند و به او میگوید براساس شکایت بازپرس کاشان برای او پرونده دومی به اتهام توهین به رهبری و تبلیغ علیه نظام گشوده شده است. شکایت بازپرس کاشان در ارتباط با بازداشت شاپرک شجریزاده و وکالت خانم ستوده در این پرونده بوده، البته در ن روز فقط این دو اتهام برای خانم ستوده خوانده میشود و مشخص نیست اگر در پرونده اتهامات دیگری هم وجود داشته باشد. پس از تفهیم اتهام به او میگویند که وثیقه ۶۵۰ میلیون تومانی برایش صادر شده اما خانم ستوده به دلیل غیرمنطقی بودن مبلغ وثیقه با اتهامات آن را قبول نمیکند مضاعف بر اینکه اگر حتی این مبلغ را هم میداد برای اینکه حکم پنج سال حبس غیابی برای پرونده دیگری داشت مشخص نبود امکان آزادیش فراهم میشد. »
به گفته پیام درفشان اما قصه خانم ستوده به همین جا ختم نمیشود: « او چند روز بعد مجددا از سوی شعبه دوم بازپرسی دادسرای زندان اوین احضار شد. این بار به او اتهام تشکیل و عضویت در گروه لگام به او تفهیم شد و این بار بازپرس برای خانم ستوده قرار بازداشت صادر کرد. یعنی از سه ناحیه به خانم ستوده حمله شده است.»
نسرین ستوده سال ۹۴ پس از اتمام تحصنش در مقابل کانون وکلا برای تعلیق پروانه وکالتش به شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب احضار شد با این حال او به دلیل عمل جراحی پا قادر به حضور نبود و این احضار به تعویق افتاد. او مجددا احضار شد اما به دلایلی اجازه ورود به دادگاه به او داده نشد. پس از آن خانم ستوده در تاریخ ۲۳ خرداد ۹۷ در منزلش از سوی چند مامور امنیتی بازداشت و روانه زندان اوین شد. آنها در آن زمان علت بازداشت را صدور حکم غیابی پنج سال حبس عنوان کردند که باید برای سپری کردن به زندان اوین برود.
انتقال او به زندان اوین در روزهای صورت گرفت که خانم ستوده به همراه وکلای دیگر نسبت به اعلام لیست ۲۰ نفره وکلای قابل اعتماد قوه قضاییه برای وکالت پروندههای امنیتی اعتراضهای شدید کردند.
پیام درفشان با اظهار اینکه این پرونده از سال ۹۴ باز تشکیل شده گفت: «این پرونده را یک گوشه انداخته بودند به عنوان سلاح تا هر وقت لازم شد به عنوان حکم حبس از آن استفاده کنند وگرنه چرا این همه سال آن را اجرا نکرده بودند.»
خانم نسرین ستوده در حال حاضر سه وکیل به نامهای محمود بهزادیراد، آرش کیخسروی و پیام درفشان دارد. با این حال هر سه این وکیل خارج از لیست ۲۰ وکیل قوه قضاییه برای وکالت پروندههای امنیتی هستند.
براساس ماده ۵۰۰ ( هرکس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروه ها و سازمان های مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید به حبس از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد. ) و براساس ماده ۶۱۰ ( هر گاه دو نفر یا بیشتر اجتماع و تبانی نمایند که جرایمی بر ضد امنیت داخلی یا خارج کشور مرتکب شوند یا وسایل ارتکاب آن رافراهم نمایند در صورتی که عنوان محارب بر آنان صادق نباشد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهند شد. )
با این حال قاضی مقیسه برخلاف این دو ماده که در کیفرخواست لحاظ شده نسرین ستوده را براساس ماده ۵۱۰ محکوم کرده است. براساس ماده ۵۱۰: هرکس به قصد برهم زدن امنیت ملی یا کمک به دشمن، جاسوسانی را که ماور تفتیش یا وارد کردن هرگونه لطمه به کشور بودهاند شناخته و مفی نماید یا سبب اخفای آنها نشود به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم میشود.