پنج سال پس از حمله به دفتر نشریهٔ فکاهی شارلی ابدو در پاریس، یک نظرسنجی نشان میدهد که ۹۲ درصد از کل فرانسویها، و ۸۲ درصد از مسلمانان این کشور، این حمله را محکوم میکنند. نظرسنجی مؤسسهٔ ایفوب فرانسه، در آستانهٔ برگزاری دادگاه متهمان حمله به دفتر شارلی ابدو، گویای آن است که ۱۸ درصد از مسلمانان این کشور همچنان این حمله را محکوم نمیکنند؛ امری که یادآور نتایج نظرسنجی دیگری در این کشور است که در آن ۱۹ درصد از مسلمانان فرانسه، حملات ۱۱ سپتامبر را محکوم نکردند.
ارزشهای دینی در برابر ارزشهای مدنی
مؤسسهٔ ایفوب همچنین در نظرسنجی اخیر خود که نتایج آن روز چهارشنبه، همزمان با آغاز بهکار دادگاه این حمله مرگبار منتشر شد، نشان داد که ۵۹ درصد از فرانسویها معتقدند نشریات کشورشان، با بهرهمندی از آزادی بیان، حق داشتهاند کاریکاتور پیامبر اسلام را چاپ کنند.
از دیگر نتایج نظرسنجی اخیر موسسهٔ ایفوب، که به درخواست نشریهٔ شارلی ابدو صورت گرفته، آن است که ۱۷ درصد از کلّ فرانسویها ارزشهای دینی خود را بر ارزشهای مدنی مقدم میشمارند حال آنکه این رقم در میان کل مسلمانان این کشور ۴۰ درصد است و در میان مسلمانان زیر ۲۵ سال به ۷۴ درصد میرسد.
همین نظرسنجی نشان میدهد که ۷۳ درصد از مسلمانان معتقدند که انتشار چنین تصاویری ایجاد خشم میکند و دو سوم از همین افراد باور دارند که شکایت از نشریه به اتهام «کفرگویی» (یا حرمتشکنی) موجّه است.
موضع رئیس جمهور؛ دفاع از آزادی کفرگویی
اما امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، در پیامی بهمناسب آغاز بهکار دادگاه فوق، از آزادی کفرگویی در کشورش دفاع کرد.
وی که در نشستی خبری در بیروت سخن میگفت افزود: «من برای حفظ همین آزادیها در این جایگاه هستم. منظورم توجیه انتخاب روزنامهنگاران نیست. فقط میخواهم بگویم که در فرانسه میشود دولت و رئیسجمهور را به نقد کشید و میتوان کفرگویی کرد.» رئیس جمهوری فرانسه در ادامه گفت که همراه با این «آزادی بیان، وظیفه پیشگیری از گفتمان نفرتپراکن هم در کار است.»
این درحالی است که منتقدان در فرانسه میگویند استفاده از حق آزادی بیان بهویژه در رابطه با نقد دین، در حوزههایی نظیر آموزش عمومی چالشبرانگیز و گاه ناممکن شده است.
دادگاهی علنی برای ثبت در تاریخ
دادگاه متهمان حمله به شارلی ابدو که بناست دو ماه و نیم بهدرازا بکشد، به درخواست ژان فرانسو ریکار، دادستان ارشد فرانسه در دادگاههای ضد تروریستی، برای نخستینبار و بهمنظور ثبت برای آیندگان، تماماً فیلمبرداری خواهد شد.
از ۱۴ متهم این پرونده، ۱۱ تن در دادگاه حضور خواهند داشت حال آنکه مقامات فرانسه دربارهٔ وضعیت سه متهم دیگر، یعنی دو مرد و یک زن که راهی سوریه شدهاند، اطلاع دقیقی ارائه نکردهاند.
نشریهٔ شارلی ابدو، روز گذشته ضمن بازنشر کاریکاتور بحثبرانگیزش از پیامبر اسلام، در سرمقالهاش از رویکرد خود دفاع کرد، اما بهجز معدودی از رسانههای راستگرا در فرانسه، هیچ یک از نشریات عمدهٔ این کشور در مطابی که به این مناسبت نوشتند این تصاویر را بازنشر نکردند.
حمله مرگبار به دفتر نشریهٔ فکاهی و هجویهنویس شارلی ابدو در پاریس در سال ۲۰۱۵ سبب مرگ ۱۲ تن از اعضای تحریریه و کارکنان این نشریه شد. این حمله نخستین نمونه از موج حملات تروریستی اسلامگرایان در فرانسه بود که در مجموع به مرگ بیش از ۲۵۰ تن انجامید.
رادیو بینالمللی فرانسه