گل آقا را به خاطر بسپار، پرنده مردني است!

كيومرث صابري

با دلي خونين، لب خندان بياور همچو جام

ني گرت زخمي رسد آ‌يي چو چنگ اندر خروش

حافظ

جواد مجابي سال‌ها پيش در جايي نوشته «طنزنويس نمي‌خواهد كسي را بخنداند بلكه طنز‌نويس از وضعيت موجود خنده‌اش گرفته است».
بعد از بيست و پنج سال طنزنويسي مستمر در مطبوعات و حضور در هيات تحريريه گل آقا هنوز معتقدم آنچه كيومرث صابري باور داشت و به آن عمل مي‌كرد منطبق بر همان تعريف جواد مجابي است؛ نه چيزي بيش و نه چيزي كم.

گل آقا يك شخص، يك ستون روزنامه، يك مجله و يك مكتب بود و چنان اين چهار در هم تنيده شده بود و هست كه تفكيك هر يك از ديگري كاري است ناشدني و محال. درخصوص گل آقا همه ما چيزهايي نوشته و خوانده‌ايم.

 امروز مي‌خواهم از دريچه ديگري به مكتب گل آقا بپردازم. از جزييات آموزشي كوچكي از درياي مكتب گل‌آقايي كه حالا چنان كاخ بلندي شده كه ديگر به قول حكيم توس «از باد و باران نيابد گزند»:

- يكي از نخستين دست نوشته‌هاي گل آقا روي مطلب من اين بود:
«نخستين چيزي كه هركس بايد بفهمد اين است كه نمي‌فهمد».
فكر مي‌كنم براي يك طنزنويس اين موضوع يك ضرورت اوليه و سپس يك استراتژي حياتي است.

مغرور نشدن به دانايي و خود را به تجاهل زدن براي تبديل شدن به تلخك و ياقوت و مبارك و شاغلام.
براي گفتن چيزهايي كه تنها از زبان مبارك‌ها و شاغلام‌ها قابل بيان است.

- پرهيز از تفاخر و گرايش به طبقه فخيم و دوري از عامه گرايي و پوپوليستي كه منجر به ابتذال و سقوط مي‌شود.
صابري هر دوي اينها را خطري بزرگ براي طنز و طنزنويس مي‌دانست. 
او اعتقاد داشت يك مجله طنز از طرفي نبايد تبديل به تريبون طبقه فرهيخته جامعه باشد تا بتواند با عامه مردم ارتباط برقرار كند و از سوي ديگر نبايد به بهانه لزوم ايستادن در برابر مشكلات مالي چنان در دام فروش و زردگرايي مطبوعاتي بغلتد كه به جزيي از بدنه تخريب‌كننده فرهنگ بپيوندد.

- از نظر صابري يك مجله طنز، سوپرماركتي براي سودآوري نيست كه هرچه مخاطب بپسندد را در آن عرضه كنيد تا آمار فروش‌تان بالا برود. 
او معتقد بود طنز بايد ساده، با وقار، جاه طلب و البته قابل فهم باشد.  
از شما مخاطبان طنز درخواست مي‌كنم به همين چند نكته از مكتب گل آقا كمي فكر كنيد. 
باقي‌اش بماند براي شايد وقتي ديگر!
شهرام شهيدي / اعتماد