هاله سحابی که بود؟

خبر کوتاه است: هاله سحابی، فعال جنبش زنان و قرآن پژوه، در مراسم تشيع پدرش مهندس عزت الله سحابی، کشته شد. به گزارش سايت جرس هاله سحابی در مراسم تشييع پدرش بر اثرضرب و شتم وارده از سوی لباس شخصی ها درگذشت. هاله سحابی صبح امروز، ۱۱ خردادماه ۱۳۸۹ در صف جلو تشييع کنندگان پيکر مهندس سحابی به رفتار خشونت آميز نيروهای امنيتی و لباس شخصی ها اعتراض کرده، مورد حمله آنان قرار می گيرد. ماموران مانع طی مسير برای تشييع پيکر مهندس سحابی شده اند. هاله سحابی که دسته گلی به دست داشته و پيشاپيش همه حرکت می کرده است با ممانعت ماموران مواجه می شود. ولی او می گويد بايد از همين مسير، تشييع جنازه صورت گيرد. با مقاومت او ماموران با وارد آوردن ضربات لگد و ... به شدت او را مضروب می کنند . هاله بر اثر ضربات وارده، بيهوش روی زمين می غلطد . برخی از زنان شرکت کننده در مراسم، با مشاهدۀ بيهوشی هاله، به ياری او می شتابند و سعی می کنند با دادن تنفس مصنوعی، وی را تا رسيدن آمبولانس، زنده نگه دارند. پس ازمدتی، آمبولانس می رسد و تن خسته و بيهوش هاله به بيمارستان محلی منتقل می شود؛ اما متاسفانه معالجات بخش اورژانس بيمارستان، نتيجه نمی دهد و در کمال ناباوری و بهت همگان، دختر ارشد مهندس سحابی به شهادت می رسد.

هاله سحابی که بود؟

هاله سحابی به سال ۱۳۳۴ در خانواده مبارز چشم به جهان گشود. و امروز که او درگذشت فقط ۵۶ سال داشت. او يکی از مبارزان قديمی ايران بود از قبل از انقلاب سوابق مبارزاتی داشت و همينطور بعد از انقلاب. او از اعضای «مادران صلح» بود و عضو رسمی شورای فعالان ملی مذهبی و قرآن پژوه و از فعالان حوزه زنان بود.

هاله سحابی را در ۱۴ مرداد ۱۳۸۸ در ميدان بهارستان و در تجمعی که در مخالفت با برگزاری مراسم تحليف محمود احمدی‌نژاد در خيابان‌های اطراف مجلس، تشکيل شده بود در حالی که سر و صورتش با زخم باتوم، خونفشان بود بازداشت کردند. پس از آن او را به دو سال حبس محکوم کردند و حکم اش به اجرا درآمد و او در ميان زنان زندانی اوين بود تا اين که خبر سکته و بستری شدن پدرش، مهندس عزت الله سحابی، قلب همه را تکان داد. زندانبانان بالاخره پس از چند روز بستری شدن پدرش، به هاله سحابی مرخصی می دهند تا اين آخرين روزهای وداع را در کنار پدر باشد.

هاله سحابی يکی از مبارزان پيشکسوت ايران بود. وی حتا از قبل از انقلاب سوابق فعاليت های اجتماعی و فرهنگی داشت و مبارزات خود را بعد از انقلاب نيز پی گرفت. هاله از دامان يک خانوادۀ شناخته شده و اصيل و مبارز در ايران فراروييده است. او محقق پيگير و خستگی ناپذير متون مقدس (قرآن مجيد) و از اعضای «مادران صلح» بود و عضو رسمی شورای فعالان ملی مذهبی و از فعالان حوزه زنان بود.

هاله سحابی به راستی از معدود زنان قرآن پژوه ايرانی بود که به دنبال اثبات برابری زن و مرد، سال های طولانی از عمر خود را به جستجو و استخراج جايگاه و منزلت متعالی زنان و برابری آنان نسبت به مردان در قرآن مجيد صرف کرد. او که به همراه نادر قيداری و لطف الله ميثمی کتابی با نام «احد، قله بحران، قله مديريت» را در ۳۰۵ صفحه، سال ها پيش منتشر کرده، دغدغه اش در طی سال های متاخر، يافتن راهی برای ورود و اثبات برابری زن و مرد و سرايت دادن آن به افکار بخشی از جامعه بود که امروز ملی ـ مذهبی اش می خوانند.

هاله سحابی معتقد بود: وقتی قرآن را با نگاهی زنانه بخوانی و دغدغه ات اين باشد که بخواهی حضور زنان را در قرآن بررسی کنی، آن وقت چهره زنی را می بينی که بر اساس آيات قرآن از منزلت بالايی برخوردار شده است. دسترسی به حق اقتصادی، ممانعت از زنده به گور کردن دختران، و اجبار به ازدواج با آنان نکات مثبتی است که در تاريخ آن روزگار برای زنان اتفاق افتاد اما تفاسير امروزی بايد شکل متفاوتی پيدا کند به گونه ای که اگر زن در زمان پيامبر به حق ارثی معادل نصف مرد می رسيد بايد در اين ۱۴۰۰ سال و بر اساس پيشرفت اقتصادی، اجتماعی زنان، در اين موارد مفسران ما قايل به نگاه تازه ای می شدند که متاسفانه چنين چيزی به چشم نمی خورد.»

هاله سحابی در ۲۹ خرداد ۱۳۸۷ در سميناری با عنوان «زن و دکتر شريعتی» دغدغه ها و پرسش هايش را در سال ها کار و تلاش در حوزه قرآن پژوهی چنين بيان می کند: «آيا هر آنچه در اين کتاب درباره موضوع زنان آمده، برای هميشه بوده است؟ يا از همان آغاز هم تعدادی از اين آيات موقتی بوده‌اند و يا در مدت کوتاهی به آيه ديگری تبديل يافته‌اند؟»

با اين حال او معتقد بود: «فضيلتی که در قرآن آمده معنای عينی و مادی دارد و نه صرفا ارزشی. هر جا در قرآن سخن از برتری و فضيلت کسی بر ديگری است، دليلش غالبا همان برتری ها در امکانات و توانايی های دنيايی بوده است. هر جا در قرآن از فضيلت صحبت شده است مراد: روزی، قدرت ، علم ، دانش و مهارت است. مثلابارها از فضيلت های قوم بنی اسرائيل سخن گفته است يا فضيلت داوود (ع) بر پيامبران ديگر يا ... پس برتری ارزشی از اين واژه مراد نمی شود. در اين کتاب معمولابه صاحبان فضيلت امر می شود تا حقوق «ديگران» را که محروم ترند رعايت کنند. به آزادان خطاب می شود رعايت بردگان را بکنند، به ثروتمندان خطاب می شود، انفاق کنند يا اين که به مرد برای مراعات حقوق زن سفارش شده است. حتی در آيه ۷۵ سوره نساء آمده است، چرا به خاطر مستضعفان و مردان و زنانی که زير ستم ظالمان قرار گرفته اند نمی جنگيد و آنان را ياری نمی کنيد؟ بنابراين اگر در آن روزگار مرد خطاب آيات قرآن است به اين دليل بوده که در آن دوره امکاناتی بيش تر از زن داشته است اما اين روزها ديگر فضيلت به معنايی که در قرآن آمده است صرفا به مرد محدود نمی شود و زنان نيز در جامعه از سطوح مختلف فضيلت برخوردار شده اند. جالب اين است که در سوره نسا که درباره فضيلت مردان صحبت شده، اين آيه نيز آمده است که "هرگز نسبت به فضيلت هايی که يکی بيش از ديگری دارد حسرت نخوريد و تمنا نکنيد، برای مردان آن چيزی باقی می ماند که خود کسب کرده اند و برای زنان نيز همان نصيبی می ماند که خود به دست آورده اند" و اين نصيب هم که معنای اقتصادی و مالی دارد می تواند به معنای امکانات ديگر اجتماعی هم باشد.»

مدرسه فمينيستی ياد و خاطره هاله سحابی را گرامی می دارد و خواهان پی گيری قضايی عاملان قتل اين زن برجسته ايرانی است، زنی که جسارت او در کاويدن متون مقدس برای گشودن راه برای زندگی بهتر زنان کشورش کم نظير است. و همينطور ياد پدرش، مهندس عزت الله سحابی گرامی باد که مردی مبارز و تاثيرگذار در تاريخ معاصر ايران بود.

منبع:
مدرسه فمینیستی