بودن يا نبودن « ابوبكر بغدادي »
آيا ابوبكر بغدادي، خليفه خودخوانده داعش مرده است؟
اين سوالي است كه دستكم دو بار به شكل جدي در يك سال اخير مطرح شده است.
برخي منابع خبري داعش اعلام كردهاند كه به زودي فايلهاي صوتي و تصويري جديدي از خليفه اين گروه منتشر ميكنند كه خط بطلاني بر شايعات مرگ او خواهد بود.
اين منابع از زنده بودن بغدادي و حضور او در استان انبار عراق ميگويند. اما منابع عراقي مدعياند كه بغدادي پس از جراحت، دچار مرگ باليني شده است. اين خبري است كه اكنون برخي منابع داعش هم تاييد ميكنند.پيشتر منابع عراقي اعلام كرده بودند كه ابوبكر بغدادي خليفه داعش در ١٨ مارس ٢٠١٥ در بمبارانهاي ائتلاف در منطقه «بعاج» زخمي شده است. بعاج از جمله مناطقي است كه داعش از آن براي قاچاق و انتقال تجهيزات به داخل سوريه، استفاده ميكند. اين منطقه حتي در زمان صدام حسين، ديكتاتور معدوم عراق، از كنترل دولت مركزي خارج بود و يكي از مراكز اصلي حضور گروههاي تروريستي به شمار ميرفت. گاردين نيز در گزارش خود به نقل از يك منبع ديپلمات مدعي شده بود در آن روز يك كاروان متشكل از سه خودرو در مسير بين دو روستاي «ام رئوس» و «قرعان»، هدف حملات ائتلاف قرار گرفته بودند. هيچ كس نميدانست ابوبكر بغدادي، خليفه داعش هم در اين كاروان حضور دارد. هدف آنها حمله به سران محلي داعش بوده و تصور ميشود كه در جريان آن، سه نفر كشته شدهاند. بعدها خبر رسيد كه بغدادي در اين حملات زخمي شده است.
با وجود انكارهاي داعش، اما از اواخر مارس گذشته هم اخباري مبني بركشته شدن ابوبكر بغدادي منتشر شد كه تاييد نميشد. حتي وزارت دفاع امريكا پنتاگون نيز از تاييد خبرها درباره جراحت بغدادي طفره رفته است.
با اين حال زماني احتمال مرگ بغدادي افزايش يافت كه در چند روز گذشته نيز خبري درباره تعيين جانشين موقت ابوبكر بغدادي منتشر شد و در خبرها آمد كه فرماندهان داعش با ابو علا عفري به عنوان جانشين موقت بغدادي بيعت كردهاند. اگر چه برخي از گزارشها هم از وقوع جنگ جانشيني در داخل گروه داعش حكايت داشتند. گفته ميشد سركردههاي داعش در سوريه با رد بيعت با عفري، از ورود او به خاك اين كشور جلوگيري كردهاند.
عفري متولد منطقه «حضر» موصل در استان نينوا است و ميتوان گفت با توجه به نقش احتمالي وي در تسليم شدن موصل در برابر داعش، وي نقش برجستهتري در ظهور برق آساي اين گروه تروريستي داشت. ابو علا عفري قبلا در القاعده نيز يكي از شخصيتهاي تاثيرگذار بود. گفته ميشود پس از هلاكت «ابو عمر بغدادي» و «ابو ايوب مصري»، ابو علاعفري به عنوان گزينه مد نظر بنلادن براي برعهده گرفتن سركردگي ارشد القاعده در عراق در نظر گرفته شده بود. اگرچه هنوز هيچ منبع رسمي خبر مرگ ابوبكر بغدادي را تاييد نكرده است و حتي در اين صورت باز هم شايبههاي زيادي درباره صحت خبرها وجود دارد، اما به هر حال ناظران از احتمال ضعيفتر شدن داعش در پي اين تحولات سخن ميگويند. داعش كه در يك سال اخير به يك غول بزرگتر از شبكه سازمان يافته القاعده تبديل شده بود، به همان اندازه كه با جنگ تبليغاتي بزرگ شد، در برابر پاتكهاي تبليغاتي ضعيف و آسيب پذير است. داعش با عقبنشينيهايي كه در عراق داشته، رسما در حال رخت بربستن از اين كشور است. اما اين گروه تلاش ميكند همزمان با پيشروي در سوريه، با عملياتهاي جسته و گريخته در برخي كشورها از ليبي تا افغانستان، آن هم از طريق استخدام معدود نفرات، به جنگ رواني خود با جهان ادامه دهد. اما واقعيت اين است كه اين گروه به همان اندازه كه خود را گسترده نشان ميدهد، پاره پاره و قابل فروپاشي است.
جانشين ابوبكر البغدادي كيست؟
خبرگزاري سومريه در گزارشي به معرفي رهبر جديد داعش پرداخته و گزارش ميدهد: نام واقعي فردي كه ملقب به ابوعلا عفري است، «عبدالرحمن مصطفي» است. او اصالتا عراقي و متولد منطقه «حضر» در ٨٠كيلومتري جنوب موصل است. عفري در سال ۱۹۹۸ به افغانستان سفر كرد و از سوي «ابومصعب زرقاوي» (نخستين رهبر گروهي كه بعدها داعش ناميده شد) به عنوان يكي از فرماندهان اين گروه منصوب شد. نيوزويك به نقل از منابع عراقي گزارش ميدهد؛ عفري معلم فيزيكي است كه به يك مبلغ مذهبي تبديل شده است. از او تاكنون دهها مقاله و جزوه درباره شريعت چاپ و منتشر شده است.او از پيروان مصعب سوري (يكي از ايدئولوگها و پژوهشگران القاعده) است.پس از كشته شدن «ابوعمر بغدادي» و «ابو ايوب مصري» (رهبران وقت داعش)، عفري يكي از كانديداهاي رهبري القاعده عراق بود.عفري تاكنون، رييس شوراي مشورتي داعش و معاون بغدادي را برعهده داشت. برخي مدعياند ابوعلا عفري از كاريزماي بيشتري برخوردار است. يك تحليل نيز وجود دارد كه عفري تمايل دارد داعش با زيرمجموعههاي القاعده مانند جبهه نصرت صلح كند.
اعتماد