بزرگداشتي براي عباس كيارستمي در هفتادمين سالگرد كن
جشنواره بينالمللي فيلم كن با اعلام فهرست فيلمهايي حول بحران پناهندگي، تغييرات آبوهوايي، سلامت رواني و بهرهكشي از حيوانات جايگاه خود را به عنوان خانه سياستزده سينما تقويت كرد. جشنواره كن ٧٠ سالگي خود را با حضور ١٩ فيلم در بخش اصلي، نمايش ٣ فيلم در بخش غيررقابتي، سه نمايش نيمهشب، يك نمايش ويژه و ٩ اثر از كارگردانان فيلم اولي جشن ميگيرد.
آرنو دپلشن با درام «ارواح اسماعيل» و با بازي ماريون كوتيار و شارلوت گنزبور آغازگر بخش رقابتي اين جشنواره است. حضور ٩ فيلمساز براي نخستينبار به اين رقابت و دو سريال تلويزيوني (ديويد لينچ با سريال «قلههاي دوقلو» و جين كمپيون با «بر فراز درياچه») از جمله غافلگيريهاي اين جشنواره به شمار ميروند. چند فيلم كه حضور آنها در بخش رقابتي حتمي بود مانند «فريبخورده» از صوفيا كاپولا، «پايان خوش» ميشاييل هانكه، «شگفتزده» تاد هينز و «كشتن گوزن مقدس» از يورگوس لانتيموس به بخش اصلي راه يافتند. بخش نوعي نگاه جشنواره با فيلم «باربارا» به كارگرداني متيو آمالريك، فيلمساز فرانسوي شروع ميشود. از ايران محمد رسولاف با فيلم «لِرد» در بخش نوعي نگاه اين جشنواره با ١٦ فيلمساز ديگر به رقابت خواهد پرداخت. «لرد» داستان زندگي مردي به نام رضا را دنبال ميكند كه به زندگي در طبيعت روي آورده است و مزرعهداري او را با مشكلاتي روبهرو كرده اما رضا نميخواهد براي حل اين مشكلات وارد زنجيره روابط انساني شود. رضا اخلاقي، سودابه بيضايي، نسيم ادبي و ميثاق زارع در اين فيلم ايفاي نقش ميكنند.
فيلم «لرد» سال گذشته براي حضور در سيوچهارمين جشنواره فيلم فجر آماده شده بود اما اين اثر از فهرست آثار اين جشنواره حذف شد و توضيحي براي حذف اين اثر داده نشد. رسول اف با جشنواره كن غريبه نيست؛ سال ٢٠١٣ براي ساخت فيلم «دستنوشتهها نميسوزند» جايزه منتقدان بينالمللي جشنواره كن را به دست آورد. همچنين فيلم «به اميد ديدار» رسول اف سال ٢٠١١ برنده جايزه بهترين كارگرداني بخش نوعي نگاه همين جشنواره شد. پيش از اين نيز اعلام شد فيلم كوتاه «وقت ناهار» به كارگرداني عليرضا قاسمي از جمله ٩ فيلمي است كه براي دستيابي به نخل طلاي فيلم كوتاه رقابت خواهند كرد. در بخش سينهفونداسيون نيز ١٦ فيلم حضور دارند كه فيلم «حيوان» به كارگرداني بهمن و بهرام ارك از ايران در اين بخش حضور دارند. بنابراين سه فيلم از ايران براي دستيابي به جوايز بخشهاي گوناگون هفتادمين دوره جشنواره كن با رقباي خارجي در رقابت هستند. روحيه فيلمسازي سياستزده در بخش رقابتي و غيررقابتي اين جشنواره در جريان است.
فيلم «عاقبتي دردسرساز» ساخته باني كوئن و جان شنك، «حقيقتي ناراحتكننده» از ديويس گاگنهايم درباره تغييرات آبوهوايي و نخستين تجربه كارگرداني ونسا ردگريو «درياي اندوه»، مستندي كه زمينههاي تاريخي بحران مهاجرت كنوني را شرح ميدهد در بخش نمايشهاي ويژه روي پرده ميروند. كلود لنزمن، كارگردان فرانسوي با فيلم «Naplam»، مستندي درباره كره شمالي و ريموند ديپاردو با فيلم «١٢ روز» مستندي كه در بيمارستان رواني فيلمبرداري شده است، در اين بخش حضور دارند. فيلم «آنها» ساخته آناهيتا قزوينيزاده هم به عنوان يكي از فيلمهاي بخش نمايشهاي ويژه كن ۲۰۱۷ انتخاب شده است. كورنل موندرتسو، كارگردان مجارستاني با درامي درباره پناهندگان به نام ««قمر مشتري»، رابين كامپيلو با «١٢٠ ضربه در هر دقيقه» درباره بحران بيماري ايدز از جمله فيلمهايي هستند كه براي كسب نخل طلاي اين دوره از جشنواره كن رقابت ميكنند. به گفته تيري فريمو، مدير جشنواره كن، فيلم فانتزي «اوكجا» ساخته بونگ جون- هو، فيلمساز اهل كرهجنوبي، «سياسيترين فيلم درباره بهرهكشي از حيوانات» است. پس از اعتراض سال گذشته منتقدان بينالمللي مبني بر حضور بيش از اندازه فيلمهاي فرانسوي در بخش رقابتي، حالا شركتكنندههاي فرانسوي اين بخش كمتر از سال گذشته شدهاند؛ ژاك دولو، فرانسوا اوزون و رابين كامپيلو سه كارگردان فرانسوي حاضر در اين بخش به شمار ميروند و فيلم افتتاحيه نيز از دپلشن، كارگردان فرانسوي شركتكننده در بخش اصلي نيست. پيير لسكور، رييس جشنواره كن با اعلام فهرست فيلمهاي شركتكننده در اين دوره از جشنواره كن با اشاره به درونمايه سياسي اين رويداد گفت:
«از آنجايي كه از زمان روي كار آمدن دونالد ترامپ، هر روز غافلگيري تازهاي پيش ميآيد، اميدوارم سوريه و كره جنوبي سايهاي بر اين رويداد نيندازند.» پس از دستكاري واضح عكس كلوديا كاردينال در پوستر اين دوره جشنواره، مسوولان كن مشتاق در نظر گرفتن جايگاهي براي زنان و حاميان آنها هستند. ١٢ فيلمساز زن در هفتادمين دوره جشنواره فيلم كن حضور دارند. از اين ميان سه فيلمساز در بخش رقابتي شركت دارند؛ لين رامزي، كارگردان زن فرانسوي درام «هرگز اينجا نبودي» را با بازي خواكين فونيكس به اين جشنواره آورده است. نائومي كاواسه با فيلم «درخشندگي» درباره عكاسي كه دچار مشكل بينايي است، به اين جشنواره بازگشته است. صوفيا كاپولا با فيلم «فريبخورده»، اقتباسي تازه از رمان گاتيك جنوبي، با بازي كالين فارل، كريستين دانست و نيكول كيدمن مهمان بخش رقابتي است. كيدمن و فارل با فيلم «كشتن گوزن مقدس» از لانتيموس در بخش رقابتي حضور دارند. جشنواره كن هميشه در ميزباني از مولفان پيشتاز بوده است؛ انتظار ميرود فيلمساز اتريشي، ميشاييل هانكه با فيلم «پايان خوش»، عنواني كه به گفته فريمو «با محتواي آن مطابقت ندارد»، سومين نخل طلاي خود را به خانه ببرد. فيث اكين با فيلم «در ابهام» داستاني انتقامجويانه كه در جامعه ترك- آلماني روي ميدهد، مهمان هميشگي كن فرانسوآ اوزون با فيلم «عاشق دوگانه» درباره زني كه دلباخته روانكاوش ميشود، سرگئي لوزنيتسا با «موجودي آرام» اقتباسي از داستايوسكي و فيلمساز فرماليست روسي آندري زوياگينتسف با تازهترين فيلمش «بيعشق» در بخش رقابتي حضور دارند. دو فيلمساز اسطورهاي در اين جشنواره حضور دارند، گرچه اين حضور شخصا نيست. آخرين ساخته تجربي عباس كيارستمي «٢٤ فريم» در بخش برنامهاي براي هفتادمين سالگرد اين جشنواره روي پرده ميرود.
همچنين فيلم «نيرومند» كه ميشل آزاناويسوس زندگي ژان- لوك گدار، چهره موج نو را به تصوير كشيده در بخش رقابتي به نمايش درميآيد. كن امسال با فيلم «گوشت و خاك» از آلخاندرو گونزالس ايناريتو و امانوئل لوبزكي، ميزبان تكنولوژي واقعيت مجازي است. جشنواره فيلم كن كه چند روزي بعد از انتخابات رياستجمهوري اين كشور برگزار ميشود، پس از حملات تروريستي دومين رويدادي خواهد بود كه در شرايط شديد امنيتي روي ميدهد. پيير لسكور گفته است، مسوولان جشنواره درصدد فراهم آوردن امنيت آن هستند. اين جشنواره از ١٧ تا ٢٨ مه (٢٧ ارديبهشت تا ٧خرداد) در شهر كن برگزار ميشود.
بهار سرلك / اعتماد