ایران تا پایان اسفند دربارۀ سه مکان مشکوک به فعالیت هسته ای توضیح خواهد داد
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر به تهران
در پایان سفر یک روزۀ رافائل گروسی به تهران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران با صدور بیانیه ای مشترک، از توافق بر روندی زمان‌بندی شده برای حل و فصل مسائل باقی مانده خبر دادند. بر اساس این بیانیه، ایران حداکثر تا پایان اسفند، توضیحات کتبی خود در ارتباط با پرسش‌های مطرح شده توسط آژانس جهت رفع ابهام دربارۀ سه مکان مشکوک به فعالیت های هسته ای که قبلاً به آنها نپرداخته بود را به همراه اسناد لازم به آژانس ارائه خواهد داد.
در حالیکه مذاکرات وین برای احیای توافق برجام به نقطۀ پایانی خود نزدیک شده است، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان سفر یک روزۀ خود به تهران و پس از دیدار با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجۀ این کشور، اعلام کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران در خصوص همکاری برای حل مسائل باقی مانده در سه یا چهار ماه آینده، با یکدیگر به توافق رسیده اند.
رافائل گروسی که به هدف بررسی اختلافات با تهران در خصوص پرونده‌های همچنان گشوده ایران در آژانس، به این کشور سفر کرده بود، به همراه محمد اسلامی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و پس از حضور در یک نشست خبری مشترک که نزدیک به دو ساعت به طول انجامید، توافق دو طرف را در قالب یک بیانیه منتشر کردند.
در متن بیانیۀ مشترک رافائل گروسی و محمد اسلامی آمده است: «معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جهت شفاف‌سازی درخصوص مسائل مطرح شده در سند GOV/2021/52 به تاریخ ۲۶ آبان۱۴۰۰ (۱۷ نوامبر ۲۰۲۱) بر روی این بیانیۀ مشترک به توافق رسیده اند».
این بیانیه در ادامه می افزاید: «سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس، با هدف حل و فصل موضوعات توافق کرده اند که در ادامۀ همکاری خود همانگونه که در بیانیه مشترک مورخ ۵ شهریور ۱۳۹۹ (۲۶ اوت ۲۰۲۰) بیان شده است، همکاری‌ها و گفتگوهای خود را سرعت بخشیده و تقویت کنند.»
بیانیۀ مشترک ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، موارد مورد توافق دو طرف را در چهار بند دسته بندی کرده است و زمان‌بندی دقیقی را برای بررسی و رفع ابهام موضوعات پس از تحویل گزارش و اسناد لازم از سوی ایران به آژانس، تعیین کرده است.
بر اساس بند اول این بیانیه، «سازمان انرژی اتمی ایران حداکثر تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۰( ۲۰مارس ۲۰۲۲ )، توضیحات کتبی مرتبط با آن دسته از سوالات مطرح شده توسط آژانس در خصوص موضوعات مربوط به سه مکان که ایران به آنها نپرداخته است را به همراه اسناد پشتیبان مربوطه به آژانس ارائه خواهد کرد».
در ادامۀ این بیانیه آمده است: «ظرف دو هفته پس از دریافت توضیحات کتبی سازمان و اسناد پشتیبان مرتبط با آن، آژانس این اطلاعات را مرور کرده و هر سؤالی در مورد این اطلاعات دریافت شده را به سازمان ارائه می‌کند».
این بیانیه در ادامه می افزاید: «ظرف یک هفته پس از ارائه اطلاعات به سازمان توسط آژانس در خصوص هر سؤال دیگر در مورد این اطلاعات، آژانس و سازمان برای بررسی سؤالات در تهران تشکیل جلسه خواهند داد و برای هر مکان جلسات جداگانه‌ای برگزار خواهد شد».
در بند چهارم این بیانیه آمده است: «مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نظر دارد ارزیابی و نتیجه‌گیری خود را پیش از برگزاری نشست شورای حکام در خرداد ۱۴۰۱ (ژوئن ۲۰۲۲) گزارش کند».
گروسی در نشست خبری وین: سوال های آژانس را نمی توان نادیده گرفت
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، پس از پایان مذاکرات خود با مقام‌های ایرانی، شامگاه شنبه به وین بازگشت و در یک نشست خبری که در فرودگاه این شهر برگزار شد، اظهار داشت: «مذکرات خوب بوده است و بیانیۀ مشترک، طرفین را در قدم های بعدی هدایت خواهد کرد».
او با تاکید براینکه «ایران متعهد به همکاری شده است»، گفت: «سه ماه زمان مناسبی برای این است که بدانیم که آیا به نتیجه می‌رسیم یا نه».
وی در عین حال گفت: «سوال‌هایی را که درباره ماهیت مشکوک برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده است نمی‌توان نادیده گرفت».
گروسی افزود: «اگر شفاف سازی مسائل باقیمانده در ایران با شکست مواجه شود، احیای توافق برجام دشوار خواهد بود و گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است».
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین تأکید کرد که نتیجه ارزیابی های خود را پیش از نشست شورای حکام و تاریخی که قرار است در صورت هر توافق احتمالی بر سر برجام، بخش اصلی تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو شوند، ارائه خواهد کرد.
گفته می‌شود یکی از مسائل کلیدی به جای مانده در مذاکرات وین برای احیای برجام، رفع ابهام دربارۀ سه مکان مشکوک به فعالیت های هسته ای است که ایران قبلاً به آنها نپرداخته است.
رافائل گروسی نیز روز گذشته در بدو ورود به تهران گفته بود که احیای برجام بدون تفاهم ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر حل و فصل مسائل باقیمانده، امکان‌پذیر نخواهد بود.
این در حالیست که بستن پرونده‌های باز ایران در آژانس، یکی از سه شرط مورد تأکید تهران برای احیای توافق برجام بود. اما بیانیه مشترک محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نشان می‌دهد که این پرونده همچنان باز مانده و ایران موظف به پاسخگویی و رفع ابهام موارد مورد نظر به این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد شده است.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی روز گذشته در کنفرانس خبری مشترک با مدیرکل آژانس با تأکید بر اینکه موارد ادعایی باید برای همیشه بسته شود، اعلام کرد: «توافق کردیم مدارکی که باید بین ایران و آژانس مبادله شود، حداکثر تا خرداد انجام شود».
نقاط مشکوکی که آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهان روشن شدن و شفافیت فعالیت ایران در آنهاست، شامل تورقوزآباد در نزدیکی شهر ری و سایت هایی در نزدیکی اصفهان یا آباده در استان فارس است.
رادیو بین المللی فرانسه
