ناتوانی دولت برای ایجاد شغل بخشی از جمعیت ایران را به کار در مشاغلی که غیر رسمی خوانده میشود ناچار کرده است. مقامهای مسئول میگویند که بیش از ۲ میلیون نفر از جمعیت تهران با موتورسیکلت امرار معاش میکنند.
تیمور حسینی فرمانده پلیس راهنمایی و رانندگی تهران گفته است که ۷۰ درصد موتورسواران تهران از این وسیله نقلیه برای امرار معاش استفاده میکنند.
او تعداد موتور سیکلتهای شمارهگذاری در تهران را سه میلیون دستگاه اعلام کرده و گفته است که حدود ۲.۱ میلیون موتورسیکلت کاربرد شخصی ندارند بلکه وسیله کسب درآمد هستند.
بر پایه اظهارات این مقام مسئول تعداد اندکی از موتورسوران در شرکتها و نهادهای دولتی و خصوصی به عنوان پیک یا نامهرسان اشتغال دارند اما سایر موتورسواران فاقد قرارداد و حمایتهای تامین اجتماعی هستند. بخش زیادی از این موتورسوارن به عنوان مسافرکش در تهران فعالیت میکنند.
علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران اردیبهشت امسال گفته بود که ۶.۵ میلیون نفر از شاغلان سرشماری شده در بخش «مشاغل غیررسمی» کار میکنند. بر اساس تعریف وزارت کار، شغلهای فاقد قرارداد و خدمات تامین اجتماعی مانند دستفروشی، مسافرکشی خارج از نظارت سازمان تاکسیرانی و منشیگری بدون قرارداد در دفاتر خدماتی و یا مطب پزشکان غیررسمی نامیده میشوند.
بر اساس آمار رسمی، جمعیت شاغل ایران ۲۱ میلیون و ۵۷۶ هزار نفر اعلام است که تنها ۱۴ میلیون نفر این جمعیت «شغل رسمی» دارد.
پیش از این نیز گزارشهایی در باره افزایش جمعیت دستفروشان در تهران و سایر شهرها منتشر شده است. حسین راغفر پژوهشگر فقر در ایران ناتوانی دولت در ایجاد شغل را عامل اصلی افزایش مشاغل غیررسمی دانسته است.
براساس نتایج یک پژوهش که در وبسایت «یک شهر» منتشر شده است ۹۸ درصد دستفروشان در تهران فاقد هر شغل دیگری هستند و حدود ۳۱ درصد آنان حتی یارانه نقدی هم دریافت نمیکنند.
این گزارش نشان میدهد که ۴۳.۱ درصد از دستفروشان به علت اجبار، تعدیل نیرو یا ورشکستگی به این شغل روی آوردهاند. ۳۶ درصد آنها پیش از روی آوردن به شغل دستفروشی کارگر ماهر و ۲۱ درصد آنها نیز کارگر ساده یا کارگر کارخانه بودهاند.
۴۱ درصد از دستفروشان نیز به دلیل اینکه شغلشان به رسمیت شناخته نمیشود، فاقد هرگونه بیمه تامین اجتماعی هستند.
رادیو زمانه