روز جهنمی «ادلب»
بسیاری بیهوش روی زمین افتادهاند، گروهی قی میکنند و دور دهان عدهای دیگر هم کف جمع شده است.
کلاهسفیدهای سازمان دفاع مدنی هم ماسک به صورت زدهاند و با شلنگ مجروحان را شستوشو میدهند و کشتهشدگان را جابهجا میکنند. اینها صحنههای فیلمی آخرالزمانی و دراماتیک نیست، وضعیت نابهسامان روز گذشته یکی از شهرهای استان ادلب سوریه بود که برخی از سوریها با دوربینها و تلفنهای همراه خود ضبط و منتشر کردند.
تصویرها بر یک خبر صحه میگذاشت: سوریه بار دیگر هدف حملات شیمیایی قرار گرفته است. به گفته فعالان سوریه، در حمله هوایی روز گذشته به شهر «خانشیخون» و انتشار گازهای شیمیایی در این شهر که تحت کنترل شورشیان سوری است، دستکم ٥٨ نفر از جمله ٩ کودک کشته شدند. بااینهمه به گفته سازمان دیدهبان حقوق بشر سوریه، به دلیل وضعیت وخیم مجروحان این حادثه احتمال بالارفتن کشتهشدگان بسیار است. به گزارش این سازمان، منابع پزشکی مستقر در این شهر وضعیت جسمانی مردم پس از این حمله را همراه با حالت تهوع، خفگی و کفکردن دهان توصیف کردهاند که از نشانهها و علائم حمله شیمیایی و انتشار گاز حاصل از آن است. از آنجا که منطقه مورد هدف تحت کنترل ائتلافی از شورشیان سوری از جمله جبهه «فتحالشام» (شاخه پیشین القاعده) بود، از همان دقایق آغازین پس از این حمله بسیاری از مخالفان ادعا کردند دولت سوریه یا جنگندههای روسی مسئول این حملات هستند. اما دولت سوریه مکررا استفاده از این سلاحها را رد کرده است و وزارت دفاع روسیه هم برخی شایعات درباره بمباران شیمیایی ادلب به وسیله هواپیماهای این کشور را رد کرد. دیدهبان حقوق بشر سوریه نیز اعلام کرد نمیتواند تأیید کند که این حمله کار دولت سوریه یا جنگندههای روسیه بوده است. به گزارش ایسنا، همزمان با این حمله، دولت سوریه اعلام کرد دمشق هرگز از سلاح شیمیایی استفاده نکرده و نمیکند. در این بیانیه، دولت سوریه هرگونه اتهام درباره این حمله شیمیایی را رد و اعلام کرده دمشق هرگز حمله شیمیایی انجام نداده و نمیدهد.
نشست رهبران اروپایی در بروکسل
این حمله که اکثر قربانیان آن غیرنظامیان بودهاند در حالی روز گذشته در صدر اخبار قرار گرفت که همزمان کنفرانس دوروزه آینده سوریه به میزبانی اتحادیه اروپا و سازمان ملل در بروکسل، پایتخت بلژیک، آغاز شد تا تعهدات پیشین برخی کشورها برای کمک به پناهجویان سوریه مورد بحث قرار گیرد و درباره آینده سیاسی سوریه نیز گفتوگو شود. هنوز مشخص نیست آیا این حمله، مذاکرات دوروزه بروکسل را تحتتأثیر قرار میدهد یا خیر. استان ادلب که طیفهای مختلفی از شورشیان آن را در اختیار دارند مرتبا از سوی گروههای مختلفی هدف قرار گرفته است؛ از جنگندههای روسیه گرفته تا حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا.
همچنین در جنگ ششساله سوریه، بارها به شهرهای مختلف این کشور حمله شیمیایی شد و پس از تحقیقوتفحصهای سازمان ملل در برخی موارد گروه داعش مسئول این حملات شناخته شد. این در حالی است که دولت سوریه در سال ٢٠١٣ و پس از بالاگرفتن تهدیدات ایالاتمتحده و افزایش گمانهها درباره احتمال حمله نظامی این کشور به سوریه، با امحا و ازکارانداختن زرادخانه شیمیایی موافقت کرد و این برنامه زیر نظر سازمان ملل متحد و سازمان منع بهکارگیری تسلیحات شیمیایی انجام شد. علاوه بر حمله شیمیایی روز گذشته به یکی از شهرهای استان ادلب، بیمارستان ملی ١٢٠ تختخوابی این استان هم هدف حملات هوایی قرار گرفت و براساس گزارشها، دستکم ١٠ غیرنظامی در این حمله مجروح شدند. به گزارش سازمان پزشکان بدون مرز در سال گذشته، دستکم ٧١ حمله به ٣٢ مرکز بهداشتی مختلف که تحت حمایت این سازمان بوده گزارش شده است و دراینمیان دهها غیرنظامی کشته و زخمی شدهاند. از ابتدای بحران سوریه در ماه مارس ٢٠١١ تاکنون هم رویهمرفته بیش از ٣٢٠ هزار نفر کشته شدهاند و مذاکرات صلح متوالی سالیان اخیر هم به جایی نرسیده است. گفتوگوهای اخیر آستانه هم در برقراری آتشبس پایدار در این کشور ناکام مانده است و دورنمایی برای پایان این جنگ پرهزینه رؤیت نمیشود. بااینهمه مذاکرات آستانه همچنان ادامه دارد و برخی امیدوارند این مذاکرات دستکم بتواند به توافق گروهی از مخالفان با دولت سوریه منجر شود. در این سلسلهگفتوگوها در آستانه، پایتخت قزاقستان، خلاف مذاکرات ژنو، ترکیه حضور دارد و ازهمینرو به باور تحلیلگران «رجب طیب اردوغان»، رئیسجمهوری ترکیه، میتواند از نفوذ خود روی مخالفان سوری برای رسیدن به توافق استفاده کند.
با اینحال رئیسجمهوری ترکیه روز گذشته و در پی این حملات شیمیایی با «ولادیمیر پوتین»، همتای روسیاش، گفتوگو کرد و در این تماس تلفنی با اشاره به حمله ادلب درباره شکست مذاکرات آستانه هشدار داد و گفت: «این حمله مذاکرات آستانه را با خطراتی مواجه کرده است». هر دو طرف در این گفتوگوی تلفنی بار دیگر بر اهمیت برقراری آتشبس در سوریه تأکید کردند. برکناری بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، که زمانی اولویت ایالاتمتحده، بریتانیا، ترکیه و کشورهای عضو ناتو بود پس از ظهور گروههای تروریستی مانند داعش در سوریه کمکم کمرنگ شد اما چنددستگی گروههای مخالف در کنار منافع برخی کشورهای منطقهای و فرامنطقهای در جنگ سوریه به کشدارشدن این جنگ ششساله منجر شده است.